Sağlığa Gündoğdu
42
Diş Hekimliği’nde
Yeni Bir Teknolojinin
BAŞLANGICI
Dijital Dental Tomografi
Diş hekimliğinde
teşhis
yöntemlerinden
olan radyolojinin
önemi, hızla gelişen
görüntüleme
yöntemleri
sayesinde giderek
artmaktadır.
Dişhekimliğinde Kullanılan Panoramik Radyografi
Dişhekimliğinde kullanılan periapikal radyografi
Dijital dental volumetrik tomografi
Diş hekimliği radyolojisinde kullanılan
konvansiyonel röntgen çekim teknikleri
üç boyutlu yapıların sadece iki boyutlu
görüntülenmesine olanak vermektedir. Bu
yüzden bu görüntüleme teknikleri anatomik
yapıların ve/veya patolojik değişikliklerin
analizinde sınırlı değer taşımaktadır. Bu
sınırlı değer de teşhis ve tedavi yöntemlerinin
seçiminde diş hekimlerinin zorlanmasına
neden olmaktadır.
1990’lı yılların sonlarında tek-
nolojik alandaki ilerlemeler, diş
hekimliğinde radyolojik olarak
3 boyutlu görüntüleme uygula-
malarını gündeme getirmiştir.
Dentomaksillofasiyel radyoloji
ve dolayısıyla diş hekimliğinde
yeni bir anlayışın başlangıcı olan
volumetrik tomografi sistemleri
dişhekimlerinin vazgeçilmez tanı
yöntemlerinden biri olmuştur.
Bilgisayarlı tomografi (BT)
vücudun istenilen bir bölgesinin,
değişik
düzlemlerden
alınan
değişik
kesitler
aracılığıyla
görüntüsünün
elde
edilmesidir.
Dijital
Dental volumetrik tomografi
(DVT) diş hekimliği alanında
kullanılan yeni bir teknolojidir
ve görüntüleme yöntemleri
arasında gerçek bir devrim
ve yeni bir çağın başlangıcı
olarak
nitelendirilmektedir.
Günümüzde dental volumetrik
tomografi
kullanımı
diş
hekimliğinin her branşında
uygulanmaya ve dişhekimlerinin
teşhislerinde önemli bir yer
edinmeye başlamıştır.
Uzm. Dr. Ümit CANDAN
İzmir Eğitim Diş Hastanesi
Başhekim Yardımcısı
Di
ş Sağlığı
Sağlığa Gündoğdu
43
Uzm. Dr. Ümit CANDAN
İzmir Eğitim Diş Hastanesi
Başhekim Yardımcısı
Bilgisayarlı tomografi teknolojisini temel alan
konik ışın hüzmeli bilgisayarlı tomografi 3 boyutlu
görüntülemeyi, daha az doz ile elde edilebilir hale
getirmiştir. Genellikle dental volumetrik tomografi
(DVT) terimi ile ifade edilen bu sistemler “Cone Beam
Computerized Tomography (CBCT)”, Konik ışın
sistemleri, “Konik ışın huzmeli 3 Boyutlu Volumetrik
Tomografi” olarak da isimlendirilmektedir.
Diş hekimliğinde 3 boyutlu bilgisayarlı tomografi
(BT) patolojik durumların, iskeletsel deformitelerin
tanısında, özellikle implant uygulamaları öncesinde
kemiğin miktarı ve kalitesinin tespitinde, yumuşak
doku kalınlığının saptanmasında ve komşu anatomik
yapıların genişliği ve çevresindeki kemiğin genişliği
ile kalitesinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.
Bu analizlerin doğruluğu, radyografideki yapıların
görüntüleri ile doğru orantılıdır. Ayrıca ortodontik
tedavide yer alan planlamalarda gömük dişlerin
lokalizasyonunu, dişlerin kök açılarının ve
morfolojilerinin belirlenmesi gibi rutinde kullanılan 2
boyutlu görüntüleme yöntemleri yetersiz kalmaktadır.
Yarık damak olgularının değerlendirilmesinde,
büyüme- gelişimin incelenmesinde, dental gelişime
bakarak yaş tahmininde ve havayolu incelemelerinde 3.
boyutun dahil olması ile DVT sistemleri dişhekimliği
alanında çok uygulanabilir hale gelmiştir.
Özellikle Aproksimal (Arayüz) çürüklerinin
incelenmesinde ve temporomandibular eklemde
ağrı şikayeti veya fonksiyon bozukluklarında,
erozyon, fraktür, ankiloz veya gelişimsel anomalilerin
tespiti veya kondilin fossadaki pozisyonunun
değerlendirilmesinde bilgisayarlı tomografi başarılı
bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak eklem diskinde ve
diskin çevresinde ki yumuşak dokularda oluşan patolojik
durumlar nedeniyle oluşan ağrı söz konusu ise veya
buna bağlı bir disfonksiyonun incelenmesi söz konusu
olduğunda Manyetik Rezonans görüntülemesinin
öncelikli olarak tercih edilmesi gerektiği de
unutulmamalıdır.
Günümüzde implant tedavisinde yararlanılan
maksillofasiyal görüntüleme yöntemlerinde kullanılan
panoramik radyografi ile 3 boyutlu görüntü sağlayan
bilgisayarlı
tomografiyi
karşılaştırdığımızda,
DVT sistemlerinin efektif dozunun panoramik bir
radyografiye kıyasla daha fazlayken konvansiyonel
tomografilere oranla oldukça düşük olduğu tespit
edilmiştir. Bu nedenle dişhekimleri açısından
“minimal dozla en iyi görüntüyü elde etme prensibi”
çerçevesinde endikasyon açısından DVT’nin ön plana
çıkmasını sağlamaktadır.
Ortodontik alanında yapılan uygulamalarda tedavi
planlaması yaparken anatomik yapıların detaylı
ölçümleri gerektirmektedir. Geleneksel olarak bu ölçümler
sefalometrik radyografiler üzerinde yapılmaktadır.
Üç Boyutlu Görüntüleme Sistemi
İmplant Uygulamasından Sonra Elde Edilen
Tomografi Görüntüsü
Sefalometrik Radyografi Üzerinde Yapılan Analiz
Kist Veya Tümör Gibi Patolojik Oluşumların
Tomografi İle İncelenmesi