Yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü m əsləhətçi redaktor
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
149 ,V ətənə canla-başla, yüksək sədaqətlə qulluq edə bilən yeni n əslin yetişdirilməsində səmimi- qəlbdən iştirak etmək; - T əlim-tərbiyəsində iştirak etdiyi hər bir şagirdinə mü əllim etik normalar daxilində yüksək mehribançılıqla ,böyük sevgi v ə məhəbbətlə yanaşmağı bacarmalıdır ; - Sinifd ə müəllim tədris prosesi zamanı şagirdlərin sorğusunu heç vaxt cavabsız qoymamalı, onların hər ehtiyacı v ə qayğısı diqqətlə dinlənilib, hərtərəfli öyrənildikdən sonra m əktəbdən, müəllimdən və ya valideyndən aslı olan məsələlər bar ədə ayrı-ayrılıqda müvafiq tədbirlər görülməlidir. -T əlim-tərbiyə prosesində müəllimin bir nömrəli vəzifəsi sinifd ə , eləcə də ictimai tədbirlərin keçirilməsi zamanı kiçik yaşlı məktəbli şagirdlərlə mehriban və ən səmimi münasibət yaratmağa nail olmaqdır. Şagirdləri söymək, əllə və ya çubuqla vurmaq,sinf ə gecikmək, sinifdə icazəsiz danışmaq və ya d ərsi bilməmək üstündə şagird yoldaşlarının gözü qarşısında onları təhqir etmək, alçaltmaq, başqa formada fiziki v ə mənəvi üsulla təhqir etmək əsl müəllimə yaraşan h ərəkət deyil. Bu hal şagirdə qarşı antipedaqoji münasibət hesab olunur. Mü əllimin sinifdə və ya başqa yerdə keçirilən t ədbirdə belə hərəkət etməsi onun psixoloji cəhətdən zəifliyini, h ələ şagirdləri idarəetmə sahəsində kifayət qədər pedaqoji t əcrübə və ustalıq toplamadığını göstərir. Müəllimin öz dərs dediyi şagirdlə belə qaba davranışı və hərəkətləri kiçik yaşlı uşaqlarda müəllimə qarşı böyük niftət hissi oyadır. Maraqlısı odur ki, bel ə təyinatlı hisslər ölənəcən insanı tərk etmir. Bu m ənfi yüklü epizodik kiçik səhnələr daim bu hadisələrin şahidi olanların dodağında, dilində dastana çevrilir və illərlə t əkrarlanır; - N əticədə müəllim tərəfindən hər hansı fiziki və ya mənəvi üsulla c əza almış kiçik yaşlı uşaqlar məlumatsızlıq və t əcrübəsizlik ucbatından düşdükləri vəziyyətdən çıxış yolu tapa bilmirl ər. Bu səbəbdən də kiçik məktəbli balalar ciddi 150 əsəb gərginliyi keçirir və nəhayət xəstələnirlər. Ona görə də m əktəbin I-IV siniflərində oxuyan kiçik yaşlı uşaqlara dərs dey ən müəllimlər bu sahədə olduqca diqqətli olmalıdırlar. Onlar bu yaşda olan şagirdlərin təlimi zamanı çoxlu səbr və dözüm nümayiş etdirməlidirlər. Müəllim bu işə xüsusi fikir verm əli, sinifdə və digər tədbirlərdə öz əsəblərinə hakim olmağı bacarmalıdır. Özünə nəzarət funksiyasını heç vaxt unutmayaraq ist ənilən anda onu işə salınmağın yollarını tapmalıdır. Baş verənlərə görə özünü əsəbləşdirməyərək əsəblərini vaxtında cilovlamağın ödəsindən gəlməlidir. - Uşaqları gülərüz qarşılamaq, onlara mehribanlıq göst ərmək, sinif və ev tapşıriqlarını yerinə yetirməsinə köm əklik və qayğı göstərmək hər bir ibtidai sinif müəlliminin əsas borcudur. Şagirdlərin sorğularını və xahişlərini səbrlə dinl əmək lazımdır. Çətin anlarda bu yaşda olan uşaqları g ərginlikdə saxlamamaq üçün onları maraqlandıran bütün suallara cavab verm ək, bilmədiklərinə aydınlıq gətirməklə onları asta-asta başa salmaq müəllimin ən ümdə vəzifəsidir. Ç ətin məsələlərin və ya tapşırıqların həllində onlara yol döst ərmək sinifdə tədrisin yüksəldilməsinə müsbət təsir göstə- r ən amillərdən biridir. Məktəbdə inzibatı amirlik yolu ilə aparılan təlim-tərbiyə üsulu heç bir zaman öz effektini vermə- yib. Əksinə bu hal həmişə kiçik yaşlı şagirdlər, valideynlər və pedaqoji sah ədə öz sözünü deyə bilən müəllimlər arasında, el əcə də geniş ictimaiyyətin gözündə bəyənilməmişdir. -Bilikli, bacarıqlı və təcrübəli müəllim heç vaxt şagirdinin sinifd ə pis vəziyyətə düşməsinə razı olmaz. Onun alçaldılma- sına, əsəb gərginliyindən və fikirdən xəstələnməsinə, məktəb- d ən yayınmasına və pis vərdişlərə düçar olunmasına yol verm əz. Bütün müəllimlər bilməlidir ki, belə yabançı hallar mü əllim adına, müəllim nüfuzuna ciddi xələl gətirən məsə- l ələrdir. Kiçik yaşlı məktəbli uşaqlara dərs deyən müəllimlər uşaq 151 psixologiyası fənnini mütləq dərindən mənimsəməlidirlər. Çünki bu f ənni öyrənmək, onun qarşıya qoyduğu tələbləri bilm ək onlar üçün çox vacibdir. Pedaqoq psixologiyanın sinfin idar ə olunmasında müəllim və şagird qarşısına qoyduğu t ələbləri yerinə yetirə bilmirsə bu məkanda heç bir əsl təlim- t ərbiyədən söhbət gedə bilməz. İbtidai sinif müəllimi kiçik yaşlı məktəblilərə ikinci anadır. Ona gör ə də bu “ikinci ana”- nın öz vəzifəsinə böyük sevgi və h əvəslə yanaşmasından, onun bilik və bacarığından, səbr və dözümünd ən, mənfi emosiyalarını cilovlamasından çox-çox aslıdır. Məktəbdə stajlı və pedaqoji işdə yüksək nüfuz qazanmış müəllimlərlə bir sırada addımlayan, onların qabaqcıl iş təcrübəsini mənimsəyən, böyük çeviklik göstərərək öz işinə yeni təlim üsulları və texnologiyaları tətbiq etməyi bacaran mü əllimlər tez bir zamanda şagirdlərin, müəllimlərin v ə valideynlərin əzizinə və sevimlisinə çevrilirlər. Əgər mü əllim özü Vətənə, torpağa bağlıdırsa, onun təlim-tərbiyə verdiyi şagirdlər də vətənpərvərlik ruhunda yetişəcəkdir. Z ənnimizcə ailə tərbiyəsi, məktəbdə aparılan təlim-tərbiyə işi nə qədər möhkəm və yüksək səviyyədə olarsa, qabaqcıl t əhsil standartlarına cavab verərsə, məktəbdə təlim-tərbiyə işi yerli-yerind ə olarsa və düzgün təşkil olunarsa bu sahədə uğurlarımız ildən-ilə çoxalar. Kiçik yaşlı uşaqların təhsili və t ərbiyəsi sahəsində heç bir ciddi problem yarana bilməz. N əticədə isə bu gün məktəblərimizdə təhsil alan kiçik yaşlı uşaqlar Azərbaycanın gələcək xöşbəxt həyatını təmin etməyə çalışan şəxsiyyətlər kimi formalaşar. Vətənpərvərlik, cəsurluq v ə qəhramanlıq ruhundan qidalanmış bu məktəblilər g ələcəkdə xoşbəxtlik sımvolu olan Vətən üçün, xalq üçün ən d əyərli və nəcib insanlara çevrilərlər. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|