Yerel Dış Politikanın temelleri

3.1.3. Demokratikleşme ve Yerelleşme/Yerindenleşme ....................... 73
3.1.4. Küreselleşme (Globalleşme) Faktörü ......................................... 75
3.1.5. Yerelin Uluslararasılaşmanın Zemini İçin Önerme:
          “Demokraselleşme” .................................................................. 76
3.1.5.1. Demokratikleşme ve Ulusal Yönetim .................................. 80
3.1.5.2. Küreselleşme ve Ulusal Yönetim ........................................ 83
3.2. Uluslararası Alanda Egemenlik İlişkisi Açısından
          Aktörlerin Konumu  ........................................................................  86
3.2.1. Egemenlik İlişkisi Açısından Yerel Yönetimler ........................... 86 
3.2.2. Egemenlik İlişkisi Açısından Yerel Yönetim Birlikleri  .................... 90
3.2.3. Birlikler ve Egemenlik İlişkisi Örneği ......................................... 96
3.2.4. Egemenlik İlişkisinin Değişkenliği  .......................................... 100
3.3. Yerel Dış Politika – Ulusal Dış Politika İlişkisi ............................... 103
3.3.1. Dış Politikada Yerel-Ulusal Örtüşmesi, 
          Ayrışması ve Çatışması  .......................................................... 105
3.3.2. Yerel-Ulusal İşbirliği ve Koordinasyon Rejimleri  ........................ 111
3.3.2.1. Sınırlayıcı Rejim Modeli: Türkiye ..................................... 115
3.3.2.2. Serbest Rejim Modeli: İsveç ve İtalya ................................ 117
3.3.2.3. Düzenleyici Serbest Rejim Modeli:
             Fransa ve Brezilya ............................................................ 119
4. Sonuç ve Öneriler ............................................................................... 123
4.1. Yerel Dış Politikanın Profesyonelleşmesi  ...................................... 123
4.2. Türkiye İçin Öneriler  .................................................................... 125
4.2.1. Vizyon Değişimi ..................................................................... 125
4.2.2. Sistem Değişimi ...................................................................... 128
4.2.2.1. Hukukî Düzenlemeler  ..................................................... 128
4.2.2.2. İdarî Düzenlemeler .......................................................... 131
4.2.3. Bilimsel Destek   ..................................................................... 137
1.Uluslararası İlişkiler Disiplini ................................................................ 138
2. Yerel Yönetimler Disiplini ................................................................... 138
4.3. Sonuç  ....................................................................................... 140
Kaynakça ................................................................................................. 143
Ek ............................................................................................................ 159

---

ÖnSÖZ
Yerel yönetimlerin ve bunların birliklerinin uluslararası ilişkiler ve 
işbirliği alanında artan ölçüde aktif oldukları gözlemlenmektedir. Bu 
gelişme, yerel yönetimlerin uluslararası alanda varlık sebeplerinin ne 
olduğu, bunların millî egemenlik ve ulusal dış politika ile ilişkilerinin 
nasıl şekillendiği, bu sahada ulusal ve yerel düzeyler arasında ilişkile-
rin nasıl olması gerektiği gibi birçok soruyu beraberinde getirmektedir. 
Bu  kitap,  esasen  Marmara  Üniversitesi  Sosyal  Bilimler  Enstitüsü 
İstanbul  Araştırmaları  Bilim  Dalı  kapsamında  yapılan  ve  8  Ağustos 
2012 tarihinde savunması kabul edilen yüksek lisans çalışmasından 
ibarettir. “Yerel Yönetimlerin ve Birliklerinin Uluslararası Alanda Ko-
numu ve Ulusal Dış Politika ile İlişkileri” başlıklı tez, yukarıda deği-
nilen sorulara bir nebze cevap vermeyi hedeflemişti. Bunu yaparken, 
bir yandan yerel yönetimlerin uluslararası rolüne dair yürütülen çeşitli 
bilimsel  çalışmalar  incelenmiş,  diğer  yandan  ise  özellikle  Marmara 
Belediyeler Birliği’nde 2007-2012 döneminde bu alanda gerçekleşti-
rilen faaliyetlerin sağladığı tecrübe ve gözleme dayanılmıştı. Birliğin 
faaliyetleri  kapsamında  uluslararası  sahada  yürütülen  çalışmalardan 
elde  edilen  bilgi  ve  birikim,  teze  konu  olan  olguları  analiz  etmede 
ve gelişmeleri anlamlandırmada yol gösterici olmuştu. Bu yüzden bu 
kuruma ve yöneticilerine minnettarım.
Tez  yazım  süreci  kapsamında  yerel  yönetimlerin  uluslararasılaş-
ması  konusunun  ne  kadar  geniş  ve  aklı  cezbeden  bir  konu  olduğu 
tespit edilmiş, yapılan bu çalışmanın ise ne kadar sınırlı ve yüzeysel 

---

10  Yerel Dış Politikanın temelleri
kaldığı görülmüş, incelenmesi ve yazılması gereken ne kadar çok hu-
susun zaman ve yer sınırlaması sebebiyle dışarıda kaldığı üzülerek an-
laşılmıştı. Ancak, ara vermeden bu konular üzerine gitmeye, usanma-
dan dünyadaki gelişmeleri takip etmeye ve yorulmadan bu mevzuları 
yazmaya ve mütevazı de olsa bilime katkı yapmaya kararlı oluşumuz, 
bir nevi tesellimiz olmuştu.    
Başta bu yüksek lisans eğitimini almaya beni teşvik eden, tez da-
nışmanlığım gibi zahmetli bir işi üstlenen, bu çalışmanın şekillenmesi 
için nasihatini ve yardımını esirgemeyen kıymetli hocam Prof. Dr. Re-
cep Bozlağan’a teşekkür borçluyum. Kendisinin, Marmara Belediyeler 
Birliği’nde Genel Sekreterlik görevini yürüttüğü yıllarda, müstesna bir 
lider ve yönetici anlayışıyla Birlik personeline sağlamış olduğu çalış-
ma ortamı ve vermiş olduğu fevkalade destek olmasaydı, bu çalışma 
büyük bir ihtimalle ortaya çıkmayacaktı. Ayrıca, bu tezin savunmasın-
da değerli katkılarını yapan jüri üyeleri Doç. Dr. Yüksel Demirkaya ve 
Yrd. Doç. Dr. Erdinç Gülbaş’a müteşekkirim. 
Okuyucunun içerik hakkında kolayca fikir edinmesi amacıyla, tez 
için hazırlanan Türkçe ve İngilizce özet metinlerine aynen yer veril-
mesinin faydalı olacağı düşünülmüştür. 
Bu kitabın yerel yöneticilere, arastırmacılara ve tüm ilgililere fay-
dalı olmasını Yüce Allah’tan niyaz ederim. Kitaptaki tüm eksiklik ve 
hatalar müellif olarak şahsıma aittir.
murat Daoudov 
istanbul, ocak 2013

---