tipidagi turli xil zamonaviy elektr isitgichlar m o kjaz elektropech-
kalar qoMlaniladi. U lar h am , odatda, suvli radiatorlar kabi tashqi
devor derazalari ostida joylashtiriladi. K o‘p incha T E N tipidagi
elektr isitgichlar qo‘Ilanilib, ular maxsus m etall isitgich shkafga
yoki obidadagi mavjud eski pechkalar ichiga joylashtiriladi.
Elektr
isitish asboblaridan yodgorlikda qo'shim cha isitish m anbai ta r
zida ham foydalanish m um kin. Bu maqsadda qoilaniladigan chi-
royli va m o ‘jaz zam onaviy isitish asboblari mavjud.
Kondensionerlar
— xonadagi haroratni, nisbiy namlikni, havo
bosimi va tozaligini m arom ida saqlab turishga va shu yo‘l bilan
undagi mikroiqlim ni yaxshilashga xizmat qiluvchi quriima. Shu
sababli aksariyat kondensionerlar qishki rejimga emas, balki yozgi
davrga moljallangan.
Ventilatsiya qurilmalari
xonadagi
havoni alm ashtirish, toza-
lab turish va tegishli sanitariya-gigiyenik sharoitlarni yaratishga
xizmat qiladi. Biroq tarixiy obidalarni ta ’m ir etishda asosiy e'tibor
ularning konstruksiyalarini, ichki
naqsh va bezaklarini yaxshi
saqlashga qaratiiadi. Ventilatsiya tarmoqlari bunda aynan obidaga
m a ’qul b o ig a n harorat va namlik rejimini ta ’minlashga xizmat
qiladi. Ventilatsiya qurilmalarining soni va q uw ati obidaning qan
day vazifaga moslashtirilishiga bog‘liq. U m um an olganda, tarixiy
obidalarda ventilatsiya qurilm alari to ‘liq hajm da kam dan-kam
qo ‘llaniladi. Ta'm irlash amaliyotida ko‘pincha xonalarni shamol-
latishning muayyan m uhit uchun m o‘ljallangan xususiy tarm og‘i
q o ‘llaniladi. Bunday holatda shamollatish asboblarining soni qis-
m an
oshsa-da, biroq konstruksiyalam i teshib turli xil quvurlar
o ‘tkazishga chek q o ‘yiladi. Tarixiy obidalarda ko‘pincha biryoqla-
m a ventilatsiya, ya’ni havoni tortish bilan cheklanib, xonaga havo
derazav a eshiktirqishlari orqali ta ’minlanadi.
Iloji boricha m e'm o riy yodgorliklarda ventilatsiya tarm oqlari
tarzida obidadagi m avjud eski havo kanallari, kamin va o ‘choq
quvurlariga o'xshash qurilm alardan foydalanish zarur. Agar bi-
no d a bunday qurilm alar b o ‘lmasa, havoni
tortish shaxtasi xona
ichida loyihalanib, uning quvuri binoning tom iga chiqariladi.
M e ’moriy yodgorlikda ventilatsiya ko'pincha tabiiy ravishda amal
ga oshirilib, maxsus ventilatsiya tarm oqlari loyihalanmaydi.
D iniy ibodat inshootlarida tabiiy ventilatsiyani ta ’minlash
m aqsadida gumbaz ostidagi gardish derazalari yoki tom osti
teshiklariga avtom at klapan o ‘rnatiladi. K lapan ikki xil jalyuza
panjarasiga ega: tashqi ko ‘chm as (tashqi
havoning xonaga kiri-
shini to ‘suvchi) va ichki q o kzg‘aluvchi (yuqoriga k o ‘tarilayotgan
havo oqimining bosimi bilan ochiluvchi va ortiqcha havoni chiqarib
yuboruvchi). Bu klapanlar, odatda, tashqi derazalarga o‘m atilib
shamol ta ’sirini hisobga olib ishlaydi. Agar binoda havo yordam i
da isitish tarm og‘i qo‘llanilsa, ventilatsiya u bilan birga qo ‘shib
hisoblanadi.
Me ’moriy obidalardagi elektr yoritgichlar va jihozlarning xusu-
Dostları ilə paylaş: