2014v4
30
III. Sürücü avtomagistralın hәrәkәt hissәsindә mәcburi dayandıqda, nәqliyyat vasitәsini bu Qanunun tәlәblәrinә
müvafiq nişanlamalı vә onu bu mәqsәd üçün nәzәrdә tutulan zolağa (hәrәkәt hissәsinin qırağını göstәrәn xәtdәn
sağdakı yol hissәsinә) çıxarmaq üçün tәdbirlәr görmәlidir.
IV. Bu maddәnin tәlәblәri
5.3 nişanı ilә işarә olunmuş yollara da şamil edilir.
Maddә 44. Dәmiryol keçidlәrindә hәrәkәt
I. Nәqliyyat vasitәlәrinin sürücülәri dәmir yollarını qatara (lokomotivә, drezinaya) yol vermәklә, yalnız dәmiryol
keçidlәrindә keçә bilәrlәr.
II. Sürücü dәmiryol keçidinә yaxınlaşdıqda yol nişanlarını, svetoforları, nişanlama xәtlәrini, şlaqbaumun vәziyyәtini vә
keçid növbәtçisinin göstәrişlәrini әsas tutmalı, yaxınlaşan qatarın (lokomotivin, drezinanın) olmadığını yәqin etmәlidir.
III. Keçidә girmәk:
1) svetoforun siqnalından asılı olmayaraq şlaqbaum bağlı olduqda vә ya bağlanmağa başladıqda;
2) svetoforun qadağan siqnalı yandıqda (şlaqbaumun vәziyyәtindәn vә mövcudluğundan asılı olmayaraq);
3) keçid növbәtçisi qadağan siqnalı verdikdә (növbәtçi әlindәki jezli, qırmızı fәnәri vә ya bayraqcığı başı
üzәrindә tutaraq vә ya qollarını yana açaraq sinәsi, yaxud kürәyi sürücüyә tәrәf dayandıqda);
4) keçiddәn o tayda tıxac yarandıqda vә bu, sürücünü keçiddә dayanmağa mәcbur etdikdә;
5) keçidә qatar (lokomotiv, drezina) yaxınlaşdıqda (görünmә hәddindә);
6) qarşıdan hәrәkәt zolağına girmәklә, keçid qarşısında dayanmış nәqliyyat vasitәlәrinin yanından keçib
getmәk qadağandır.
Bundan әlavә:
1) şlaqbaumu özbaşına açmaq;
2) qeyri-nәqliyyat vәziyyәtindә olan kәnd tәsәrrüfatı, yol, inşaat vә s. maşınları vә mexanizmlәri dәmiryol
keçidindәn keçirmәk;
3) dәmiryol stansiyası rәisinin icazәsi olmadan, sürәti saatda 8 kilometrdәn aşağı olan nәqliyyat vasitәlәrinin,
habelә traktora qoşulan yük kirşәsinin hәrәkәti qadağandır.
IV. Keçiddәn hәrәkәt qadağan olunan hallarda sürücü stop-xәttin,
2.5 nişanın vә ya svetoforun yanında,
bunlar olmazsa, şlaqbauma azı 5 metr qalmış, şlaqbaum olmadıqda isә birinci relsә azı 10 metr qalmış dayanmalıdır.
V. Sürücü keçiddә mәcburi dayandıqda, adamları dәrhal nәqliyyat vasitәsindәn düşürmәli vә keçidi boşaltmaq üçün
tәdbirlәr görmәlidir. Eyni zamanda sürücü:
1) yaxınlaşan qatarı saxlamaq üçün maşinistә dayanma siqnalı vermәyi imkan daxilindә iki adama başa salıb,
onları dәmiryol xәtti boyunca 1000 metr mәsafәdә hәr iki tәrәfә (bir nәfәr olduqda isә yolun daha pis görünәn
tәrәfinә) göndәrmәlidir;
2) nәqliyyat vasitәsinin yanında qalmalı vә ümumi hәyәcan siqnalları vermәlidir;
3) qatar görünәn kimi, ona tәrәf qaça-qaça dayanma siqnalı vermәlidir.
Qeyd: Dayanma siqnalı qolun dairәvi hәrәkәt etdirilmәsindәn ibarәtdir (gündüz
parlaq rәngli parça, yaxud yaxşı
görünәn hәr hansı әşya ilә, gecә mәşәl vә ya fәnәrlә). Ümumi hәyәcan siqnalı bir neçә dәfә, bir uzun vә üç qısa sәs
siqnalı vermәkdәn ibarәtdir.
Maddә 45. Yaşayış zonalarında hәrәkәt
I. Yaşayış zonası olan әrazidә piyadaların hәrәkәtinә hәm sәkilәrdә, hәm dә yolun hәrәkәt hissәsindә icazә verilir.
Yaşayış zonasında piyadalara üstünlük verilir, lakin onlar nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәti üçün әsassız maneә
yaratmamalıdırlar.
II. Yaşayış zonasında xüsusi olaraq ayrılmış, işarәlәrlә göstәrilmiş, nişanlanmış yerlәrdәn kәnarda saatda 20
kilometrdәn artıq sürәtlә hәrәkәt etmәk, sürmә tәlimi keçmәk, mühәrriki söndürmәdәn durmaq, habelә icazә verilәn
maksimum kütlәsi 3,5 tondan çox olan yük avtomobillәrinin durması qadağandır.
III. Sürücülәr yaşayış zonasından çıxarkәn, hәrәkәtin digәr iştirakçılarına yol vermәlidirlәr.
IV. Bu maddәnin tәlәblәri hәyәt әrazilәrinә dә şamil edilir.
Maddә 46. Velosipedlәrin, mopedlәrin hәrәkәtlәrinә dair tәlәblәr
I. Velosipedlәr vә mopedlәr yalnız yolun sağ kәnar zolağında, yol nişanları vә ya yol nişanlanmasının tәlәblәrinә
riayәt etmәklә, mümkün qәdәr sağ tәrәfdә bir cәrgә ilә hәrәkәt etmәlidirlәr. Piyadalar üçün maneә yaratmamaq
şәrti ilә velosipedlәrin yol çiyini ilә hәrәkәtinә icazә verilir. Velosiped dәstәlәri yolun hәrәkәt hissәsi ilә getdiklәri vaxt
hәrәsi 10 velosipedçidәn çox olmayan qruplardan ibarәt olmalıdırlar. Nәqliyyat vasitәlәrinin ötmәsini asanlaşdırmaq
üçün dәstәlәrin arasındakı mәsafә 80—100 metr olmalıdır.
II. Velosiped vә moped sürücülәrinә:
1) sükanı tutmadan vә ya tәhlükәsizlik dәbilqәlәrindәn istifadә qaydalarını pozmaqla hәrәkәt etmәk;
2014v4
31
2) velosipedin vә mopedin uzunu vә ya eni üzrә qabaritlәrindәn 0,5 metrdәn artıq kәnara çıxan vә ya
velosipedi, mopedi idarә etmәyә mane olan yük aparmaq;
3) velosiped yolu olduğu halda, onun yanındakı yolla hәrәkәt etmәk;
4) tramvay hәrәkәti olan yollarda vә hәmin istiqamәtdә hәrәkәt üçün birdәn artıq zolağı olan yollarda sola vә
ya geriyә dönmәk;
5) sәrnişin daşımaq;
6) nasaz, müәyyәn olunmuş qaydada tәchiz edilmәyәn velosipeddәn istifadә etmәk;
7) velosiped vә ya mopedlә birgә istismar üçün nәzәrdә tutulan qoşqunun yedәyә alınması istisna olmaqla,
velosipedlәri vә mopedlәri, elәcә dә velosipedlәrlә vә mopedlәrlә yedәyә almaq qadağandır.
III. Yolayrıcından kәnarda yolun velosiped yolu ilә nizamlanmayan kәsişmәsindә velosiped vә moped sürücülәri bu
yolla hәrәkәt edәn nәqliyyat vasitәlәrinә yol vermәlidirlәr.
Maddә 47. At arabalarının sürülmәsinә vә mal-qaranın ötürülmәsinә dair tәlәblәr
I. At arabalarının (kirşәlәrin), yük vә minik heyvanlarının yalnız yolun sağ kәnar zolağından mümkün qәdәr sağ
tәrәfdә bir cәrgәdә hәrәkәtlәrinә icazә verilir. Piyadalar üçün maneә yaratmamaq şәrtilә onların yol çiyni ilә dә
hәrәkәt etmәlәri mümkündür.
II. Yola bitişik әrazidәn vә ya ikinci dәrәcәli yoldan çıxan zaman görünmә mәhdud olan yerdә at arabasının (kirşәnin)
sürücüsü heyvanı cilovundan tutaraq әsas yola çıxarmalıdır.
III. Ötmәni asanlaşdırmaq üçün yük vә minik heyvanları sürülәrә, at arabaları (kirşәlәr) isә sayı 5-dәn çox olmayan
dәstәlәrә bölünmәlidirlәr, bu dәstә vә sürülәr arasındakı mәsafә әn azı 80—100 metr olmalıdır.
IV. Mal-qaranı yolda sutkanın işıqlı vaxtı vә nәzarәt etmәklә ötürmәk lazımdır. Mal-qara ötürәnlәr mal-qaranı yolun
mümkün qәdәr sağ kәnarı ilә ötürmәlidirlәr.
V. Mal-qara dәmiryol xәtlәrinin vә yolun hәrәkәt hissәsinin üstündәn keçirildikdә, sürü mal-qaranı ötürәnlәrin sayı
nәzәrә alınmaqla elә sayda dәstәlәrә bölünmәlidir ki, mal-qaranın tәhlükәsiz keçirilmәsini tәmin etmәk mümkün
olsun.
VI. At arabası nәqliyyatının (kirşәsinin) sürücüsünә, yük vә minik heyvanlarını sürәnlәrә, mal-qaranı ötürәnlәrә:
1) mal-qaranı yolda nәzarәtsiz qoymaq;
2) mal-qaranı dәmiryol xәtlәrinin vә yolların üstündәn xüsusi olaraq bu mәqsәd üçün ayrılmış yerlәrdәn
kәnarda, habelә sutkanın qaranlıq vaxtında vә mәhdud görünmә şәraitindә keçirmәk (müxtәlif sәviyyәlәrdә mal-
qaranı ötürmә yerlәrindәn başqa);
3) mal-qaranı asfalt vә sement-beton örtüklü yollarla ötürmәk qadağandır.
Qeyd: At arabaları (kirşәlәr) işığı әks
etdirәn qurğu ilә, sutkanın qaranlıq vaxtı isә, hәm dә fәnәrlәrlә tәchiz
olunmalıdırlar.
Maddә 48. Nәqliyyat vasitәlәrinin üstün hәrәkәt rejimi ilә hәrәkәti vә bununla әlaqәdar digәr
sürücülәrin vәzifәlәri
I. Üstündә “polis”, “tәcili tibbi yardım”, “yanğınsöndürәn” yazılar olan, habelә Azәrbaycan Respublikasının müvafiq
icra hakimiyyәti orqanının müәyyәn etdiyi digәr nәqliyyat vasitәlәri xüsusi tapşırığı yerinә yetirәrkәn üstün hәrәkәt
rejiminә malikdirlәr. Bu şәraitdә onların sürücülәri xüsusi işıq vә sәs siqnallarını qoşmalıdırlar.
II. Yuxarıda nәzәrdә tutulmuş nәqliyyat vasitәlәrindәn biri yaxınlaşdıqda, hәrәkәtdә iştirak edәn digәr nәqliyyat
vasitәlәrinin sürücülәri sağa dönmә işıq göstәricisini yandırmalı, üstün hәrәkәt rejimi ilә gedәn nәqliyyat vasitәlәri
üçün zolağı boşaltmalı vә ya yol qırağına mümkün qәdәr yaxın hәrәkәt etmәli, zәrurәt olduqda isә nәqliyyat
vasitәsini dayandırmalıdırlar. Üstün keçid hüququ olan, qırmızı vә ya göy sayrışan işıq vә xüsusi sәs siqnalı ilә işarә
verәn nәqliyyat vasitәsinin müşayiәt etdiyi mütәşәkkil nәqliyyat dәstәsinә daxil olmayan nәqliyyat vasitәsinin belә
mütәşәkkil nәqliyyat dәstәsinә qoşularaq hәrәkәt etmәsi qadağandır.
III. Yolayrıcından kәnarda, tramvay yollarının yolun hәrәkәt hissәsi ilә kәsişdiyi yerlәrdә tramvay, onun depodan
çıxması hallarından başqa, relssiz nәqliyyat vasitәlәrinә nisbәtәn üstünlüyә malikdir.
IV.
5.9,
5.10.1,
5.10.2,
5.10.3 nişanları ilә işarә edilmiş, ümumi istifadәdә olan
nәqliyyat vasitәlәri üçün nәzәrdә tutulmuş zolağı olan yollarda hәrәkәt edәn digәr nәqliyyat vasitәlәrinin hәmin
zolaqda hәrәkәti vә dayanması qadağandır. Әgәr bu zaman hәmin zolaq qırıq-qırıq nişanlama xәtti ilә qalan hәrәkәt
hissәsindәn ayrılmışdırsa, nәqliyyat vasitәlәri dönәrkәn bu zolağa keçә bәlәrlәr. Hәmçinin belә yerlәrdә yola girәrkәn
vә hәrәkәt hissәsinin sağ kәnarında sәrnişinlәrin minmәsi vә düşmәsi üçün bu zolağa keçmәyә icazә verilir, lakin bu,
ümumi istifadәdә olan nәqliyyat vasitәlәri üçün maneә yaratmamalıdır.
V. Yaşayış mәntәqәlәrindә sürücülәr işarәlәnmiş dayanacaqdan hәrәkәtә başlayan trolleybuslara vә avtobuslara yol
vermәlidirlәr. Trolleybus vә avtobus sürücülәri yalnız onlara yol verildiyinә әmin olduqdan sonra hәrәkәtә başlaya
bilәrlәr. Üstün hәrәkәt rejimli nәqliyyat vasitәsinin sürücüsü yol hәrәkәtinin qalan iştirakçılarını tәhlükә altında
qoymamaq şәrtilә, bu Qanunun tәlәblәrindәn kәnara çıxa bilәr. Bütün hallarda, o, nizamlayıcının siqnallarına tabe
olmalıdır.