2014v4
26
2) Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanı әmәkdaşının tәlәbi ilә nәqliyyat vasitәsini
dayandırdıqda, hәmin әmәkdaş yaxınlaşdıqdan sonra bu maddәnin birinci hissәsinin 1-ci bәndindә göstәrilәn
sәnәdlәri yoxlanılması üçün ona tәqdim etmәlidir vә zәruri olduqda hәmin әmәkdaşın tәlәbi ilә nәqliyyat vasitәsindәn
çıxmalıdır;
3) yola düşmәzdәn qabaq nәqliyyat vasitәlәrinin istismara buraxılmasına dair bu Qanunun 1 saylı әlavәsinә
uyğun olaraq, nәqliyyat vasitәsinin texniki cәhәtdәn sazlığını yoxlamalı vә onu yol boyu tәmin etmәlidir;
4) yol hәrәkәti şәraitini, nәqliyyat vasitәsinin vә yükün xüsusiyyәtlәrini nәzәrә almaqla, nәqliyyat vasitәsini
müәyyәn edilmiş mәhdudiyyәtdәn artıq olmayan sürәtlә idarә etmәlidir;
5) hәrәkәt zolağının dәyişmәsi, dönmә, ötmә, hәrәkәtә başlama vә dayanma ilә bağlı manevrlәr edәrkәn,
xarici işıq siqnallarının kömәyi ilә, bunlar olmadıqda vә ya nasaz olduqda isә, әl işarәlәri ilә digәr hәrәkәt
iştirakçılarını xәbәrdar etmәlidir;
6) konstruksiyasında nәzәrdә tutulmuş tәhlükәsizlik kәmәrlәri ilә tәchiz edilmiş avtomobildә hәrәkәt edәrkәn
kәmәri bağlamalı vә sәrnişinlәrin dә kәmәri bağlamasını tәmin etmәli (12 yaşınadәk uşaqların, geriyә hәrәkәt
manevri edәn sürücülәrin, hamilә qadınların, sürücülüyü öyrәnәn şәxs nәqliyyat vasitәsini idarә edәrkәn onu
öyrәdәnin, yaşayış mәntәqәlәrindә isә bunlardan başqa, operativ nәqliyyat vasitәsi sürücülәrinin vә sәrnişinlәrinin
kәmәri bağlamamasına yol verilir), motosikletdә isә motoşlemi düymәlәmәli vә sәrnişinlәrin dә motoşlemi
düymәlәmәsini tәmin etmәlidir;
7) üstün keçid hüququ olan, qırmızı vә ya göy sayrışan işıq vә xüsusi sәs siqnalı ilә işarә verәn nәqliyyat
vasitәsi yaxınlaşdıqda, sağa dönmә işıq göstәricisini yandırmalı, hәmin nәqliyyat vasitәlәri üçün zolağı boşaltmalı vә
ya yol qırağına mümkün qәdәr yaxın hәrәkәt etmәli, zәrurәt olduqda isә nәqliyyat vasitәsini dayandırmalıdır, üstün
keçid hüququ olan, qırmızı vә ya göy sayrışan işıq vә xüsusi sәs siqnalı ilә işarә verәn nәqliyyat vasitәsinin müşayiәt
etdiyi mütәşәkkil nәqliyyat dәstәsinә qoşularaq hәrәkәt etmәmәlidir;
8) hәrәkәt tәhlükәsizliyi üçün qorxu törәdәn alkoqol, narkotik vasitәlәr, psixotrop maddәlәr vә ya güclü tәsir
göstәrәn digәr maddәlәrin istifadә edilmәsi nәticәsindә, diqqәti vә çevikliyi azaldan dәrman vasitәlәrinin tәsiri
altında, xәstә vә әzgin, yorğun vәziyyәtdә nәqliyyat vasitәsini idarә etmәmәli, habelә nәqliyyat vasitәsini idarә
etmәk ixtiyarını bu cür vәziyyәtdә olan vә ya eyni kateqoriyalı nәqliyyat vasitәsini idarә etmәk hüququ olmayan
şәxsә vermәmәlidir;
9) yolda su vә ya palçıq olduqda, nәqliyyat vasitәsini idarә edәrkәn, onların piyadalara, binalara vә başqa
nәqliyyat vasitәlәrinә sıçramamasına çalışmalıdır;
10) hәrәkәtdә olan nәqliyyat vasitәsinin dövlәt qeydiyyat nişanının görünmәsi üçün onun tәmiz saxlanılmasını
tәmin etmәlidir;
11) yol hәrәkәtinin әn müdafiәsiz iştirakçılarının — uşaqların, әlillәrin, velosipedçilәrin vә qocaların tәhlükәsiz
hәrәkәtini tәmin etmәk üçün mümkün olan bütün tәdbirlәri görmәli, küçәni keçәn kor piyadanın siqnalı ilә (siqnal —
ağ әsanın qaldırılmasıdır) nәqliyyat vasitәsini dәrhal dayandırmağa borcludur;
12) Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanının әmәkdaşı tәrәfindәn sağ әlindәki üfüqi
vәziyyәtdә olan jezllә vә ya onların nәqliyyat vasitәlәrindәki qırmızı vә ya göy sayrışan işıqla vә yaxud xüsusi sәs
siqnalı ilә ona verilәn işarәyә nәqliyyat vasitәsini dayandırmalıdır;
13) Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanı әmәkdaşlarının tәlәbi ilә alkoqol, narkotik
vasitәlәr, psixotrop maddәlәrdәn vә ya güclü tәsir göstәrәn digәr maddәlәrin istifadә edilmәsi nәticәsindә sәrxoşluq
vәziyyәtinin yoxlanılması üçün müayinәdәn keçmәlidir;
14) nәqliyyat vasitәsini idarә etmәk qabiliyyәtinin tәsdiqi üçün müәyyәn olunmuş hallarda tibbi müayinәdәn
keçmәlidir;
15) tәcili tibi yardıma ehtiyacı olan şәxslәri daşımalıdır.
II. Bu maddә ilә müәyyәn edilmiş sәnәdlәr özündә olmayan nәqliyyat vasitәsinin sahibi Azәrbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilә müәyyәn edilmiş qaydada mәsuliyyәt daşıyır.
III. Mexaniki nәqliyyat vasitәlәri:
1) tәcili tibbi yardım göstәrmәk üçün eyni sәmtә gedәn sәhiyyә işçilәrinә;
2) yol-nәqliyyat hadisәlәri vә ya nasazlıq nәticәsindә zәdәlәnmiş nәqliyyat vasitәlәrinin daşınması üçün (yalnız
yük daşıyan nәqliyyat vasitәlәrini), tәbii fәlakәt yerlәrinә getmәk üçün, elәcә dә qüvvәdә olan qanunvericiliklә
nәzәrdә tutulmuş digәr tәxirәsalınmaz hallarda, Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanlarının
әmәkdaşlarına tәqdim edilmәlidir.
Qeyd: 1) bu maddәnin üçüncü hissәsindә nәzәrdә tutulmuş mәqsәdlәr üçün nәqliyyat vasitәsinin tәqdim edilmәsi
tәlәbi diplomatik korpusa vә digәr şәxslәrә mәxsus nәqliyyat vasitәlәrinә şamil edilmir; 2) nәqliyyat vasitәsindәn
istifadә etmiş şәxslәr sürücünün tәlәbi ilә yol getmә müddәtini, gedilmiş mәsafәni, özünün soyadını, vәzifәsini,
xidmәti vәsiqәsinin nömrәsini, işlәdiyi tәşkilatın adını göstәrmәklә arayış vermәli vә ya yol vәrәqәsindә qeyd
aparmalıdırlar, tibb işçilәri isә sürücüyә müәyyәn edilmiş nümunәdә arayış vermәlidirlәr; 3) nәqliyyat vasitәsinin
Azәrbaycan Respublikası müvafiq icra hakimiyyәti orqanının әmәkdaşına tәqdim edilmәsi ilә әlaqәdar xәrclәr
nәqliyyat vasitәsi sahibinin tәlәbi ilә müәyyәn edilmiş qaydada hәmin orqanlar tәrәfindәn ödәnilir.
IV. Mexaniki nәqliyyat vasitәsinin sürücüsü yol-nәqliyyat hadisәsi zamanı:
2014v4
27
1) nәqliyyat vasitәsini yerindәn tәrpәtmәmәli, qәza dayanma nişanını qurmalı, qәza işıq siqnalını yandırmalı, ya
da yanıb-sönәn qırmızı işıq fәnәrini qoymalı, hadisәyә aidiyyәti olan әşyaların yerini dәyişmәmәlidir;
2) zәrәr çәkәnlәrә ilk tibbi yardım göstәrilmәsi üçün mümkün olan tәdbirlәri görmәli, “Tәcili tibbi yardım”
maşını çağırmalı, zәrәr çәkәnlәri hәyat üçün tәhlükәli xәsarәt aldığı hallarda isә, onu sәmt üzrә gedәn nәqliyyat
vasitәsi ilә yaxınlıqdakı tibbi müәssisәyә göndәrmәli, bu mümkün olmadıqda isә, özünün nәqliyyat vasitәsi ilә
aparmalı, orada şәxsiyyәtini tәsdiq edәn sәnәd vә ya vәsiqә, nәqliyyat vasitәsinin qeydiyyatı sәnәdini tәqdim
etmәklә özünün soyadını, nәqliyyat vasitәsinin qeydiyyat nömrә nişanını bildirmәli, sonra hadisә yerinә qayıtmalıdır;
3) başqa nәqliyyat vasitәlәrinin hәrәkәti qeyri- mümkün olduqda, yolun hәrәkәt hissәsini boşaltmalıdır. Yolun
hәrәkәt hissәsini boşaltmaq vә ya zәrәr çәkәnlәri öz nәqliyyatında müalicәxanaya aparmaq zәrurәti olduqda,
şahidlәrin iştirakı ilә әvvәlcә nәqliyyat vasitәsinin vәziyyәtini, izlәri vә hadisәyә aidiyyәti olan әşyaları qeyd etmәli vә
onların qorunması, nәqliyyat vasitәlәrinin hadisә yerinin yanından keçmәsini tәşkil etmәk üçün mümkün olan bütün
tәdbirlәri görmәlidir;
4) hadisә haqqında Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanına xәbәr vermәli, hadisәni
görmüş adamların soyadlarını, ünvanlarını yazmalı vә Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti orqanı
әmәkdaşlarının gәlmәsini gözlәmәlidir;
5) әgәr yol-nәqliyyat hadisәsi nәticәsindә heç kim xәsarәt almamışdırsa, maddi zәrәr cüzidirsә, nәqliyyat
vasitәlәrindә, onların hәrәkәt etmәsinә mane ola bilәcәk nasazlıq yoxdursa vә yol-nәqliyyat hadisәsini törәdәnlәr
hadisәnin baş verdiyi şәraiti qiymәtlәndirmәkdә razılığa gәlәrlәrsә, hadisәnin sxemini tәrtib edib imzaladıqdan sonra,
hadisәni müәyyәn olunmuş qaydada sәnәdlәşdirmәk üçün Azәrbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyәti
orqanına gәlmәlidirlәr.
V. Mexaniki nәqliyyat vasitәsinin sürücüsünә:
1) nәqliyyat vasitәsini qapıları bağlanmamış vәziyyәtdә yerindәn tәrpәtmәk vә ya onun hәrәkәti zamanı
qapıları açmaq;
2) nәqliyyat vasitәsini idarә etmәkdәn diqqәti yayındıra bilәcәk söhbәtdә iştirak etmәk, nәqliyyat vasitәsinin
hәrәkәti zamanı telefonu әldә saxlamaqla ondan istifadә etmәk;
3) hәrәkәt zamanı sükanı әlindәn buraxmaq, mühәrriki söndürülmüş nәqliyyat vasitәsini әtalәtlә idarә etmәk;
4) nәqliyyat vasitәsinin tәkәrlәrindә vә ya banında yol örtüyünü zibillәyәn palçıq vә s. varsa, yaxud onlardan
yanacaq-sürtkü materiallarının, kimyәvi maddәlәrin, tikinti vә digәr materiallarının axması olarsa, onlarla örtüyü
tәkmillәşdirilmiş yollarda hәrәkәt qadağandır.
VI. Mexaniki nәqliyyat vasitәsinin sürücüsü Beynәlxalq yol hәrәkәtindә iştirak etdikdә:
1) nәqliyyat vasitәsinin qeydiyyat şәhadәtnamәsini, sürücülük vәsiqәsini vә daşınan yüklәrә dair sәnәdlәri
özündә saxlamalıdır;
2) nәqliyyat vasitәsindә onu qeydә almış dövlәtin dövlәt qeydiyyat nişanı vә fәrqlәnmә nişanı olmalıdır;
3) yük avtomobillәrinin vә avtobusların nәzarәt qurğusu (taxoqraf) olmadan vә ya işlәmәyәn, yaxud
möhürlәnmәsi pozulmuş taxoqrafla, habelә sürücünün iş vә istirahәt rejimini әks etdirәn taxoqramları doldurmadan
idarә etmәmәlidir.
Maddә 38. Velosipedçinin vәzifәlәri
Mühәrriksiz velosipedi idarә edәn şәxs xüsusi velosiped zolaqları ilә, bunlar olmadıqda isә yolun, küçәnin hәrәkәt
hissәsinin kәnarı vә ya yol çiyinlәri ilә hәrәkәt etmәli vә bunun üçün:
1) texniki cәhәtdәn saz vә lazımınca tәchiz olunmuş velosipeddәn istifadә etmәlidir;
2) velosipedi idarә etmәyә mane olan yük vә ya sәrnişin daşımamalıdır.
Maddә 39. Mal-qara ötürәnlәrin vәzifәlәri
Mal-qara ötürәnlәr:
1) mal-qaranı asfalt vә sement-beton örtüklü yollarla ötürmәmәlidirlәr;
2) sutkanın qaranlıq vaxtında vә mәhdudiyyәtli görünmә şәraitindә, dәmir yollarından, yolların, küçәlәrin,
meydanların vә bu mәqsәd üçün xüsusi olaraq ayrılmayan yerlәrindәn, habelә yolun hәrәkәt hissәsindәn mal-qaranı
ötürmәmәlidirlәr;
3) mal-qara sürüsünü yoldan son dәrәcә diqqәtli nәzarәt etmәklә ötürmәlidirlәr.
Maddә 40. Piyadanın vәzifәlәri
I. Piyada:
1) sәki ilә, piyada zolağı ilә, yol çiyinlәri ilә, bunlar olmadıqda isә velosipedçilәrin hәrәkәtini çәtinlәşdirmәmәk
şәrti ilә velosiped yolu ilә hәrәkәt etmәli vә ya ayırıcı zolağı olan yollarda hәrәkәt hissәsinin xarici kәnarı ilә
getmәlidir (iri әşyalar daşıyan vә ya aparan piyadaların, habelә mühәrriksiz әlil arabalarında gedәn şәxslәrin sәki vә
ya yol çiyini ilә hәrәkәti başqa piyadalar üçün maneә yaratdıqda, onlar yolun hәrәkәt hissәsinin kәnarı ilә gedә
bilәrlәr);
2) dәmiryolunu, avtomobil yolunun hәrәkәt hissәsini, küçәlәri piyada keçidlәri ilә, o cümlәdәn yeraltı vә
yerüstü keçidlәrlә, bunlar olmadıqda isә yolayrıclarında sәki xәtti vә ya yol çiyni xәtlәri boyunca keçmәlidir;