-o‘quvchilardama’lumjamoa
(guruh)
tomonidanbildirilganfikrgaqarshig‘oyaniilgarisurishlayoqatiniyuzagakeltirishdanibor
atdir.
Yuqoridamohiyatibayonetilgan
«Fikrlarningshiddatli
hujumi»
metodiniijtimoiy,
gumanitarvatabiiyyo‘nalishlardagifanlaryuzasidantashkiletiladiganmashg‘ulotlarjaray
onidabirdekmuvaffaqiyatliqo‘llashmumkin.
Metodniqo‘llashjarayonidaquyidagiholatlaryuzagakeladi:
1)
o‘quvchilartomonidanmuayyannazariybilimlarningpuxtao‘zlashtirilishigaeri
shish;
2)
vaqtni iktisod qilish;
3)
har bir o‘quvchini faollikka undash;
4)
ularda erkin fikrlash layoqatini shakllantirish.
Ushbu metoddan
foydalanishga asoslangan mashg‘ulot bir necha bosqichda tashkil etiladi.
«Fikrlarning shiddatli hujumi» metodidan foydalanish bosqichlari:
1-bosqich Ruhiy jixatdan bir-biriga yaqin bo‘lgan o‘quvchilarni o‘zida biriktirgan,
hamda son jixatidan teng bo‘lgan kichik guruhlarni shakllantirish.
2-bosqich Guruhlarga hal etish uchun topshirilgan vazifa yoki topshiriqlar
mohiyatidan kelib chikadigan maqsadlarni aniqlash.
3-bosqich
Guruhlar tomonidan muayyan g‘oyalarning
ishlab chiqilishi
(topshiriqlarning hal etilishi).
4-bosqich Topshiriqlarning yechimlarini muhokama etish, ularni to‘g‘rihal
etilganligiga ko‘ra turkumlarga ajratish.
5-bosqich Topshiriqlarning yechimlarini qayta turkumlashtirish, ya’ni,
ularni
to‘g‘riligi, yechimini topish uchun sarflangan vaqt, yechimlarning aniq va ravshan
bayon etilishi kabi mezonlar asosida baholash.
6-bosqich Dastlabki bosqichlarda topshiriqlarning yechimlari
yuzasidan bildirilgan
muayyan tanqidiy mulohazalarni muhokama etish,hamda ular borasida yagona
xulosaga kelish.
“Fikriy hujum” metodi o’quvchilarning mashg’ulotlar
jarayonidagi
faolliklarini ta’minlash,ularni erkin fikr yuritishga rag’batlantirish hamda bir xil
fikrlash inersiyasidan ozod etish ,muayyan mavzu yuzasidan rang-barang g’oyalarni
to’plash,shuningdek,ijodiy vazifalarni hal etish jarayonining
dastlabli bosqichida
paydo bo’lgan fikrlarni yengishga o’rgatish uchun xizmat qiladi.
“Fikriy hujum” metodi A.F.Osborn tomonidan tavsiya etilgan bo’lib,uning asosiy
tamoyili va sharti mashg’ulotning har bir ishtirokchisi tomonidan o’rtaga
tashlanayotgan fikrga nisbatan tanqidni mutlaqo ta’qiqlash,har qanday luqma va
hazil-mutoyibalarni
rag’batlantirishdan iboratdir.Bundan ko’zlangan
maqsad
o’quvchilarning mashg’ulot jarayonidagi erkin ishtirokini ta’minlashdir. Ta’lim
jarayonida ushbu metoddan samarali va muffaqiyatli foydalanish o’qituvchining
pedagogik mahorati va tafakkur ko’lamining kengligiga bog’liq bo’ladi.”Fikriy
hujum” metodidan foydalanish chog’ida o’quvchilarning soni 15 nafardan oshmasligi
maqsadga muvofiqdir. Ushbu metodga asoslangan mashg’ulot bir soatga qadar
tashkil etilishi mumkin.
“Yalpi fikriy hujum” metodi J.Donald Filips tomonidan ishlab chiqilgan bo’lib,uni
bir necha o’n nafar o’quvchilardan iborat sinflarda qo’llash mumkin.
Metod o’quvchilar tomonidan yangi g’oyalarning o’rtaga tashlanishi uchun
sharoit yaratib berishga xizmat qiladi.Har biri 5 yoki 6 nafar o’quvchilarni o’z ichiga
olgan guruhlarga 15 daqiqa ichida ijobiy hal etilishi lozim bo’lgan turli xil topshiriq
yoki ijodiy vazifalar beriladi. Topshiriq va ijodiy vazifalar
belgilangan vaqt ichida
ijobiy hal etilgach, bu haiqda guruh a’zolaridan biri axborot beradi.
Guruh tomonidan berilgan axborot o’qituvchi va boshqa guruhlar a’zolari
tomonidan muhokama qilinadi va unga baho beriladi.Mashg’ulot yakunida o’qituvchi
berilgan topshiriq yoki ijodiy vazifalarning yechimlari orasida eng yaxshi va o’ziga
xos deb topilgan javoblarni e’lon qiladi. Mashg’ulot jarayonida guruh a’zolarininig
faoliyatlari ularning ishtiroklari darajasiga ko’ra baholab boriladi.