Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti tarix fakulteti

Guruhlarga bo`linib ishlash – eng samarali uslub
Guruhlargabo‘linibishlashusulniqo‘llashtalabalarnimustaqilbilimolishga, baxs-
munozarayurgizishmadaniyatinioshirishga, 
o‘quvchilarnibir-
birinio‘qitishgao‘rgatishdakattaahamiyatgaega. 
Guruhiy ish va uning shakllari to‘g‘risida ma’lumot.Nazariy va amaliy bilimlarni 
guruhiy ish usulida berish mumkin. Ilmiy tekshirish tashkilotlarida, konstruktorlik 
byurolarida, fabrika va zavodlarda ham ishchi xodimlar guruhiy ish usulida faoliyat 
ko‘rsatadi. Shularni hisobga olgan holda birgalikda o‘qish va ishlash malakasini 

---

ta’limning hamma pog`onalarida talabalarga o‘rgatib borish sifat ko‘rsatkichlarning 
ko‘tarilishiga olib keladi.
 
Guruhiy ishlash usulidan foydalanish uchun guruhdagi talabalar kichik (2-5 
kishilik)guruhlarga bo`linadi. Keyinchalik bu guruhlarga bir xil yoki har xil 
mazmundagi mavzularni o‘zlashtirishni topshirish mumkin. Bir xil mazmunda ish 
olib borilgan guruhlarning bilimi sinovlar orqali solishtiriladi. Har xil mavzuda olib 
boriladigan guruhiy ish usulida yagona maqsad, bir necha kismlarga bo‘linib 
o`rganish uchun guruhlarga topshiriladi. Guruhlarga topshirilgan ishlar birlashtirilib 
jami mavzular sinfdagi talabalar tomonidan o‘zlashtirilishiga erishiladi. 
Guruhiy ishning afzalliklari.Guruhiy ishlash usuli talabani guruhda ishlash, 
tanqidiy va mustaqil fikrlash. Muloqot va hamqorlik qilish qobilyatini, savol berish 
madaniyatini rivojlantirishga ko‘maklashadi. Guruhiy ish usuli orkali yuqori 
darajadagi fikrlashga, materialni puxta o‘zlashtirishga, guruh a’zolari orkasida ijobiy 
va do‘stona munosabatlarni o‘rnatishga hamda ular orasida ruhiy muvofiklikka 
erishish mumkin. O‘quvchilar bir-birini o‘qitadi. Dars vaqtidan unumli foydalanish 
va o‘z-o‘zini boshqarish imkoniyati hosil bo‘ladi.
 
Guruhlarni tuzish haqida.Guruhiy ishni tashkil qilish uchun maqsad va mazmun 
puxtalik bilan o‘ylab chiqilgan bo`lishi, guruhlar uchun ilmiy asoslangan tarkatma 
materiallar, texnik jihozlar va kerakli sharoitlar muhayyo bo‘lishi lozim. Talabalar 3-
5 kishilik guruhlarga bo`linadi. Guruhlarni tuzishda talabalar orasidagi 
munosabatlari, harakterlari, jinsi, ulrning bilim darajasi va faolligi xisobga olinishi, 
o‘qituvchi har bir talaba haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘lishi lozim.
 
Bir guruhda hamma bilim darajasi yuqori bo‘lgan talabalar, boshqasida esa bilim 
darajasi talab darajada emaslar tushmasligi kerak. Guruhlarda yetakchilar 
tayinlanishi, tarqatma materiallar va tegishli adabiyotlar bilan ta’minlanishi zarur. 
Guruhiy ishda tayyorgarlik ko‘rish vaqtida talabalar istagan savol bilan o‘qituvchiga 
murojaat qilinishi mumkin. 
O‘qituvchining vazifasi.O‘qituvchining vazifasi didaktik prinsiplar va xatti-
harakatlar asosida maqsad va mazmunni aniqlashdan, guruhlarni to‘g‘ri tuzishdan, 
tug‘ilgan savollarga javob berishdan, maqsadni aniq etkazishdan, o‘rganiladigan 

---

mavzuning mazmun mohiyatini tushuntirishdan, tarqatma materiallar, texnikvositalar, 
adabiyotlar ro‘yxatini, og‘zaki va yozma savollarni, testlarni tayyorlashdan, guruh 
faoliyatini va har bir o‘quvchining bilimini to‘g‘ri baholashdan iborat. 
Kichik 
guruhlardaishlasho‘quvchilarningdarsdafaolliginita’minlaydi,
harbiriuchun 
munozaradaqatnashishhuquqiniberadi, 
bir-
biridansinfdao‘rganishgaimkoni 
tug‘ildi, 
boshqalarfikriniqadrlashgao‘rgatadi. 
Kichikguruhlarda ishlashningyanabirsamaralimetodi- bunashrqilingan materiallar
bilan ishlash hisoblanadi. O‘quvchilarningzaruriyaxborotlarniizlab topishlari
uchun, 
nazariy 
bilimlarnimustahkamlashyokitasniflashlariuchun, 
nazariy
materiallarni chuqur anglabolishlariuchunbumetoddanfoydalanishyaxshi samara
beradi
11
. Shunday usullardan eng samaralisi 6x6x6 metodi bo`lib, u haqida quyida 
batafsil to`xtalib o`tamiz.