Ўзбекистон республикаси

Nazorat savollari.

1. 
   Yod tanqislik holatlarining tarqalganligi, uning oldini olish chora tadbirlari qanday.
   
2. 
   Yod tanqislik holatlarining davolashda retseptsiz ishlatiladigan dori vositalari.
   
3. 
   Kamqonlikning respublikamizda tarqalish sabablari nimada.
   
4. 
   Temir tanqislik kamqonligini davolashda retseptsiz ishlatiladigan dori vositalari to‘g‘risida fikringiz.
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Фармацевтическая опека/Под ред. И. А. Зупанец, В. П. Шерных, В. А. Усенко.— Х.: Золотые страницы, 2002.— 264 с.
   
2. 
   Farmatsevtik yordam fanidan ma’ruzalar matni 2006 yil.
   
3. 
   3. Шаповалова В. М., Даниленко В. С., СҲаповалов В. В., Бухтиарова Т. А. Лекарственные средства, отпускаемые без рецепта врача.— Х.: Торсинг, 1998.— 528 с.
   
4. 
   Maxsumov M.N., Malikov M.M. Farmakologiya. T. Ibn Sino nash. 2006 y.
   
5. 
   Azizova S.S. Farmakologiya. T. Ibn Sino 2002 g.
   
6. 
   Xarkevich D.A. Farmakologiya. M. Meditsina 2008 y.
   

Qo‘shimcha adabiyotlar:

1. 
   Aliev.X.U. Farmakologiyadan ma’ruzalar matni. 2000.
   
2. 
   Yunusxodjaev A.N. Осложнение лекарственных средств. O‘zbekistonda sog‘liqni saqlash,
   

2005, № 1.

3. 
   Samura B.A. va boshqalar Farmakoterapiya. Xarkov 2000 1-2 tom.
   
4. 
   Yunusxodjaev A. N. и др. Государственный реестр лекарственных средств и изделий медицинского назначения. . T. 2004.
   
5. 
   Yunusxodjaev.A.N. i dr. Spravochnik osnovnыx lekarstvennыx sredstv Respubliki
   

Uzbekistan. T. 1998 g.

6. 
   Клинические рекомендации и фармакологический справочник. Под ред. И.Н. Денисова, ЙУ.Л.Шевченко, Ф.Г.Назирова. M.2005 g.
   

8-MA’RUZA

MAVZU: POLIGIPOVITAMINOZ XOLATI VA MIKROELEMENTLAR ETISHMOVCHILI-GIDA F.YO TAMOYILLARI.
Reja:

1. 
   Poligipovitaminoz sabablari.
   
2. 
   Yosh bolalarda gipovitaminozning asosiy sabablari.
   
3. 
   Zamonaviy vitamin priparatlarining klasifikatsiyasi:.
   
4. 
   Gipovitaminozni oldini olish to’g’risida nemedikamentoz anjumanlar.
   

Vitaminlar- odam organizmidagi almashinb bo’lmas oziq-ovqat elementlari xisoblanadi.

• 
  Vitaminlar-oziq-ovqatlarning almashinib bo’lmas faktorlari bo’lib, Ular o’sish, rivojlanish davrida va odam xayoti davomida juda zarur. Vitaminlarning asosiy vazifasi bu metabolizim jarayoni bo’lib, u o’z navbatida fermentlar bilan bog’liq( ferment molekulalarining komponentlari koferment strukturasiga o’xshash.)Organizimda vitaminlarning yetarli darajada bo’lmasligi moddalar almawinuvi reaksiyalarini izdan chiqaradi va gipovitaminoz ( vitaminlarning yetishmasligi) yoki avitaminoz ( vitaminlarning yo’qligi ) patologik xolatlarni kelib chiqishiga sabab bo’ladi. Ukrainada oziq-ovqat tarkibidagi vitaminlarning oz miqdorda bo’lishi savol qilib qo’yilganda 80-90% kattalar va bolalarda vitamin C yetishmovchiligi yetarli darajada taminlanmagan, 40- 80% larda vitamin B1,B2,B6 va folat kislotasi, 40% dan ko’p davlatlarda B- karotin retinala tanqisligi gipo va avitaminozlarning rivojlanishining asosiy sababi bu oziq-ovqt bilan yetarli darajada vitaminlarning organizimga tushmasligi. Shunga ko’ra egzogen ko’rinishidagi vitamin tanqisligi xaqida fikir yuritilmoqda. Vitamin tanqisligi oziq-ovqat tarkibida yetarli darajada bo’lganda xam, ba’zi utilizatsiya jarayonining izdan chiqishi yoki vitaminga muxtojlik muxtojlik darajasi yuqori bo’lganda xam kelib chiqishi mumkin. Bunday gipo- va avitaminozlar ikkilamchi yoki endogenli deb ataladi. Shuni aniq bilish kerakki, vitaminlar yetishmovchiligi xam umumiy bo’lishi mumkin. Qasidur bir vitaminning yetishmovchiligi xam juda axamiyatli. Shuning uchun vitaminlar yetishmovchiligi aniqlanishida poligipovitaminoz termenini qo’llash maqsadga muvofiq bo’ladi.
  

POLIGIPOVITAMINOZ SABABLARI.

• 
  1.EGZOGEN:
  
• 
  Alimentar faktorlari: betartib ovqatlanish, rafinirlangan maxsulotlarni iste’mol qilish, iste’mol maxsulotlarini noto’g’ri saqlash va noto’g’ri tozalash;
  
• 
  Ichak mikroflorasining tarkibini o’zgarishi, oshqozon ichak tizimi kasalligini keltirib chiqaruvchi ba’zi vitaminlar (B guruxidagi, vitamin K, biotin) dizbakterioz gelmintozlar va boshqalar.
  
• 
  2.ENDOGEN:
  
• 
  JKTda vitaminlarning qisman buzilishi oshqozonda kislota xosil bo’lish fuksiyasini o’zgartiradi (B1,B5,C), Transport oqsillarining xosil bo’lishining izdan chiqishi (B12);
  
• 
  Ichak kasalliklarida vitaminlarning so’rilishi va tashilishining izdan chiqishi, o’t ajralishining izdan chiqishi ta’sirida yog’da eruvchan vitaminlarning so’rilishini izdan chiqishi;
  
• 
  Ba’zi bir buyurak kasalliklari yoki ferment oqsillarining genetic o’zgarishi asoratidagi aktiv shakildagi vitaminlarning (kofermentli) izdan chiqishi;
  
• 
  Tashqi muxit ta’sirida organizimdan vitaminlarning tezlik bilan chiqib ketishi, infeksion-toksik jqrayon asoratida, va shunga o’xshashlar;
  
• 
  Vitaminlarga yuqori fiziologik extiyoj (o’suvchi organism, xomiladrlik).
  

Gipovitominozning kattalarda keng tarqalish sabablari:

• 
  Antibokterial terapiya;
  
• 
  Surunkali, jismoniy va psixo emotsional zoriqish;
  
• 
  Zararli odatlar(spirtli ichimliklarni surunkali istemol qilish, kofe, chekish,noto’g’ri ovqatlanish);
  
• 
  Noto’g’ri parxez;
  
• 
  Oshqozon ichak sistemasida surunkali kasalliklar;
  
• 
  O’tkir va surunkali infeksion kasalliklar;
  
• 
  Operatsiyadan kegingi davr;
  
• 
  60 yoshdan yuqori davr;
  
• 
  Meva va sabzavotlarni mavsumiy yetishmasligi;
  
• 
  Xomiladorlik va emiziklik davri.
  

Xomiladorlikdagi gipo vitaminoz.

Xomiladorlik davridagi gipovitaminozlar yetishmo’vchiligi faqat xomiladorlik davridagi kasalliklarni emas balki tug’ruq vaqtidagi asoratlar, tug’ma paroklarning rivojlanishi, shunga ko’ra yosh bolalar kasalliklari birinchi o’rinda bo’lip xattoki nogironlik va o’limlarga ham sabab bo’lishi mumkin. Ba’zi bir ma’lumotlarga ko’ra xomiladorlik vaqtidagi gipovitaminozda ginetik faktorlar va kimyoviy yo’ki infeksion aktiv teratogenlarni ham ta’siri bor. Rus olimlarining izlanishdagi ma’lumotlarga ko’ra 100% vitaminlar bilan taminlangan xomilador ayolning o’zi yo’q. Yoshdan, iqlimdan yashash joyidan kasip koridan qatiy nazar 70-80% kuzatuvlarda 3 xil yo’ki undan ko’p vitaminlar yetishmovchiligi aniqlangan. Pitaniya institute RAMN olimlari tomonidan o’tkazilgan izlanishlar shuni ko’rsattiki xomilador ayollarning eng kam taminlangan vitamin ko’rsatkichkari B(27,0-59,9%) va C(61%) gruhlari vitaminlar ichida B gruhi xomilador ayol uchun birinchi o’rinda chunki, unda vitamin BC (folat kislata)si bor, shunga ko’ra uning metobolitlari nuklin kislota sintozida ishtirok etadi va miyyada qon aylanishini me’yorlashtiradi. Xomilada xavf paydo bo’ladi, qachonki bo’lajak ona xomiladorligini bilmay qolgan vaqtta, ya’ni xomiladorning erta oylarida nerv trupkalarining rivojlanishida potolagik xolatlar kuzatiladi. MNSsining rivojlanishining izdan chiqishi bittada vitamin yetishmovchiligi B(B1,B2,B3,B6,B12, folat kilatalari) bilan bog’liq holda bo’ladi. Boshqa vitaminlarning yetishmovchiligi oqibatida gidrotefaliya, siydik yo’lining rivojlanishining buzulishi,yurak qon tomir sistemasi (vitamin A yetishmavchiligi oqibatida), xomilaning vaznining pastligi va rivojlanishning buzulishi (vitamin E yetishmovchiligi).

Rejalashtirilmagan xomiladorlikvaqtidagi gipovitaminoz faktorlari bularga:

• 
  Rejadan tashqari xomiladorlik;
  
• 
  Xayot tarsi (parxez, betartib ovqatlanish, chekish va boshqalar);
  
• 
  Oral kontratseptik vositalarni noto’g’ri qo’llash;
  
• 
  Xronik kasalliklar va uzoq vaqt dori vositlarini istimol qilish.
  

Xomiladorlik davrida bo’lajak ona organizmida fiziologik o’zgarishlar ro’y berib, moddalar almashinuvining o’zgarishi va vitaminlarga , minerallarga talab 185% ga ortadi. Boshqa tarafdan olganda organizimda ishtaxaning pasayishi, qusish, iste’mol qilinayotgan oziq-ovqatlarning o’zgarishi xam gipovitaminozga ya’ni vitaminlarning kamayib ketishiga sabab bo’ladi. Onaning noto’g’ri yoki kam ovqatlanishi natijasida xomilador va laktatsiy davridagi onada iste’mol faktorlari kamayib ketadi, natijada ona sutida xam vitaminlar va ularning tarkiblari kamayib ketadi. Shularning oqibatida yosh bolalarda gipotrafiya, anemiya, aqliy tarafdan orqada qolish kabilar ro’y berishi mumkin

Yosh bolalarda gipovitaminozning asosiy sabablari:

• 
  Tug’ilgandan boshlab suniy ovqatlantirish;
  
• 
  Bo’yining to’xtovsiz o’sishi;
  
• 
  Keragidan ortiq bosim;
  
• 
  Stress xolatlari;
  
• 
  Balanslanmagan yoki bir xil ovqatlanish;
  
• 
  Sezon davridagi mevalar va sabzavotlarning yetishmovchiligi.
  

VITAMINNING NOMI	BIOLOGIK AXAMIYATI	GIPOVITAMINOZ BELGILARI	SUTKALIK O’RTACHA DOZA
Vitamin A (rstinol;keratinlar-provitamin)	Bioologikaktivformalar-retinol, retinal, retinol kislota. O’sishnivakletkalarnilinfferirovkasinime’yorlashtiradi, biologikoksidlanishjarayonidaishtiroketadi, antioksidantta’sirninamoyonqiladi, spetsifikvanospetsifiksintezdaishtiroketadi.	Qorong’ulikdako’raolmaslik, quruqliksochda, terida, shilliqqavatlarda, bolalarniosishinisekinlashuvi, shomollashlargasezuvchanlik	1-1,5 mg (3300-5000 ME) 3 yoshgachabolganbolalarga 0.5-1 mg(1650-3300 ME) XOMILADOR VA EMIZILIKLARDA 2 mg (6000 ME)
Vitamin D (kalsiyferrollar)	1,25-digidroksikalsiy ferrolkorinishida 24-25 digidroksukalsiyferrollarkalsiyvafosforalmashinuvidaishtiroketadi, ATF xolsilbolishidaishtiroketadi.	Bolalardaraxitnirivojlanishi,osteoporoz, kattalardakaries,	500 ME (1ME=0.025mkg) xomiladorvaemizikliayollarga 400-500 ME
Vitamin E (tokoferrollar)	Kopchilik biologic effektlarantioksidantta’sirko’rsatadi	Bepushtlik, majburiyabortlar, vaqtidanoldintug’ildanbolalardagemolitikanemiya, mushakdistrofiyasi, rak,yurakqontomirterivaboshqakasalliklarnirivojlanishigamoyillik.	12-15ME , yangitugilganchaqaloqlarga 5 ME
Vitamin K (naftoxinonlar)	Asosiybiologikaktiv forma-menoxinon	Qonketishinikuchayishi,chaqaloqlardagemoroylar	70-140 mkg.
Vitamin F	Lipoproteidlarningsinteziningstrukturasivatransportida biologic prostaglandin.	Folikulyarxerotos.	**

Vitamining nonomi	Biologik ahamiyati	Gipavitaminoz belgilari	Sutkalik ortacha do’za
Vitamin B1 (tiyamin)	Tiyamin fasfat formasida (asosiysi kokarboksilazalar) uglivotlar, yoglar, aminakislatalar, nukleotidlar sintizida, stiroyitlar, yog’kislatalari, atictilxolinlar va boshqalar oksidlanishida ishtirok etadi	Myakartning funksiyasining susayishida (aritmiya) skeletlar va silig” mushaklar, preferik nerv sistemasining susayishida, qo’zg’aluvchanlikning oshishi, bosh orig’I, hotira va diqatning yo’qolishi	1,2-2,1mg Bolalarga 0,3 -1,5 mg
Viyamin B2 ( riboflavin)	Flaviniviy ko’fermentlar korinishida. Neramediatirlarning inaktivatsiyasi ko’rinishida	Shiliq qavatlarda dermatitlarning hosil bo’lishi, kontuktivit, umumiy diqatning buzilishi, animiya, bosh og’rig’i	1,5-3 mg Bolalarga 0,4-1,8 mg
Vitamin B1 ( pantotent kislatasi, kalitiy pantotent)	Ko’nenzim A ko’rinishida sintes va katabo’lizim jarayonlarida qatnashadi, neramediatorlar, gema, atitilglukozaminlar sintezi va boshqalar. Tabiy va yod narsalarning zararsizlantirishda ishtirok etadi	Nevrologik, gastrointerologik buzilish, terida o’zgarishlar, sochning to’kilishi va siraklashishi	10-12 mg Homlador va emiziklik ayolarga 15-20 mg
Vitamin B5 PP ( nikatin kislatasi)	Ko’ferment ko’rinishida- NAD va NADF. Gipolipidemik tasir ko’rsatib barcha pog’onalarda oksidlanishda ishtirok etadi		15-20 mg Bolalarga 5-15 mg
Vitamin B6 (pridoksin)	Piriloksan kofermenti ko’rinishida, aminakislata va oksillarning meta bo’lizmida, neyromediatorlar hosil bo’lishida va inaktivatsiyasida, sfingolipitlar biosintezida glikogen almashinuvida qatnashadi	Ko’ngil aynishi, qusish, dermatid, nerv tizimining qo’zg’aluvchanligining oshishi, sudirgi , animiya.	1,5-3 mg Bolarga 0,4-2 mg

Zamonaviy vitamin priparatlarining klasifikatsiyasi:

• 
  Monokomponetnli (A,E, B5. C, B12 va b.)
  
• 
  Polikomponentli
  

• 
  faqat yoglarda eruvchan vitaminlar
  
• 
  yog’da va suvda eruvchan vitaminlar (ko’pchilik priporatlarda)
  

• 
  alohida vitaminlar yoki polivitamin tarkibli minerallar
  
• 
  polivitamin tarkibli minerallar, aminakislatalar, (yoki boshqa metabolutlar).
  

Xozirgi kunda vitamin preparatlari xam o’z xususiyatga ega, ular xar xil guruh yoshidegilar yoki bir potalagik lasaliklarni davolashda, vitaminlar yetishmovchiligida ularning sifatiga va miqdoriga fiziologik organib qolish ro’y beradi.

Vitaminterapiyaga asosiy yo’nalish:

• 
  gipo va avitaminozni oldini olish va davolash
  
• 
  klinik ichki kasaliklar patagenetikasida va simptomatikasida terapiyani qo’lash (istisno tariqasida vitamin yetishmovchiliklarida).
  

Davo maqsadida monokomponentli preperetlar qo’llaniladi, ya’ni dozada kompleks vitaminlar, oldini olishni kuchaytiruvchilar qo’llaniladi, masalan: NETRON(Mili Heathcare Ltd), Neyrorubin (Mepha), Milgamma (Woerwag Pharma), Kardionat (Sperko Ukraina).

Ukraina bozorlarida tanitilgan, ko’pchilik vitamin preparatlari, gipovitaminozni oldini olish yoki davolashga mo’ljallangan.
Gipovitaminozni oldini olish to’g’risida nemedikamentoz anjumanlar.

• 
  Sog’lom xayot tarzini ushlab turish, zararli odatlardan voz kechish, yetarli darajada fiziologik aktivlik;
  
• 
  Iloji borich stress xolatlaridan uzoqlashish;
  
• 
  Xar qanday ovqatlanish rastioni o’z tarkibiga o’simliklardan va xayvonlardan olingan maxsulotlar iste’mol qilish, meyorlashtirilgan va to’liq ratsionlashtirilgan iste’mol maxsulotlarini quydagi guruxlarga kiritish mumkin:
  

- Sir va sut maxsulotlari,

-Go’sht, kolbasa, baliq, tuxum;

-Non, dukaklilar, xlopiya, makaron maxsulotlari, kartoshka;

-Sabzavotlar (kamida olti xil);

-Mevalar,

-Yog’lar, o’simlik moylari, saryog’lar;

-Ichimliklar(so’klar, kompotlar, mevali kisellar, morslar).

• 
  Taomni tayorlash vaqtida taomlar tarkibidagi vitaminlarni saqlab qolish maqsadida, termik obrabotkani optimal vaqtga o’tkazish tavsiya qilinadi, xoxishga ko’ra sabzavotlarni xomligicha yoki dimlangan xolda iste’mol qilinadi.
  
• 
  Kofe, shirinliklar, oshirma xamirli va konditer maxsulotlarini cheklash.
  

Ota-onalarga eslatma.

Barcha yoshdagi bolalarni kunlik dam olish va badan tarbiyasini to’g’ri rejalashtirib berish kerak. Ovqat ratsionidan iloji boricha rafinirlangan maxsulotlar, tez tayyor bo’ladigan yoki yarim tayyor taomlarni cheklash. Bola chanqog’ini chanqog’ini gazlangan ichimliklar bilan emas balki mineral suvlar, kompotlar, coklar nilan bosish kerak. Shirinliklar va konditor maxsulotlarini sotib olmaslikka xarakat qilin. Konfetlar va pirojniylar o’rniga pastila, zefir, galetniy picheniyla tavsiya qilinadi. Xar kuni bola ratsioniga mevalar qo’shing. Tvorg, kashalarni shirinligini oshirvormaslikka xarakat qilin, shaker o’rniga djemlar, vareniyalar, asal qo’llang.(istisno tariqasida allergic reaksiyalarda).

Nazorat savollari.

1. 
   Poligipovitaminoz kelib chiqish sabablarini sanab o’ting.
   
2. 
   Yosh bolalarda gipovitaminozning asosiy sabablari nimada.
   
3. 
   Zamonaviy vitamin priparatlarining sinflanishi va qo’llanilishi.
   
4. 
   Gipovitaminozni oldini olish chora tadbirlarini olib borish qanday amalga oshiriladi..
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Asosiy adabiyotlar:

1. 
   Фармацевтическая опека/Под ред. И. А. Зупанец, В. П. Шерных, В. А. Усенко.— Х.: Золотые страницы, 2002.— 264 с.
   
2. 
   Farmatsevtik yordam fanidan ma’ruzalar matni 2006 yil.
   
3. 
   3. Шаповалова В. М., Даниленко В. С., СҲаповалов В. В., Бухтиарова Т. А. Лекарственные средства, отпускаемые без рецепта врача.— Х.: Торсинг, 1998.— 528 с.
   
4. 
   Maxsumov M.N., Malikov M.M. Farmakologiya. T. Ibn Sino nash. 2006 y.
   
5. 
   Azizova S.S. Farmakologiya. T. Ibn Sino 2002 g.
   
6. 
   Xarkevich D.A. Farmakologiya. M. Meditsina 2008 y.
   

Qo‘shimcha adabiyotlar:

1. 
   Aliev.X.U. Farmakologiyadan ma’ruzalar matni. 2000.
   
2. 
   Yunusxodjaev A.N. Осложнение лекарственных средств. O‘zbekistonda sog‘liqni saqlash,
   

2005, № 1.

3. 
   Samura B.A. va boshqalar Farmakoterapiya. Xarkov 2000 1-2 tom.
   
4. 
   Yunusxodjaev A. N. и др. Государственный реестр лекарственных средств и изделий медицинского назначения. . T. 2004.
   
5. 
   Yunusxodjaev.A.N. i dr. Spravochnik osnovnыx lekarstvennыx sredstv Respubliki
   

Uzbekistan. T. 1998 g.

6. 
   Клинические рекомендации и фармакологический справочник. Под ред. И.Н. Денисова, ЙУ.Л.Шевченко, Ф.Г.Назирова. M.2005 g.
   

V.LABORATORIYA MASHG‘ULOTLARI MATERIALLARI

1-MAVZU	Farmatsevtik yordam fani haqida tushun-cha. Turli kasalliklarni simptom va sindromlari. Dori vositalarini tayinlash algoritmi.
TA’LIMNING TEXNOLOGIK MODELI
O‘quv soati: 2 soat		talabalar soni: ta
O‘quv mashg‘uloti shakli		Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish buyicha ma’ruza.
ma’ruzaning rejasi		FYO fanining tadbiq etilishi. Retseptsiz beriladgan dori vositalar to‘g‘risida ma’lumot.
ma’ruzning maqsadi: Talabalarga farmatsevtik yordam fani va turli kasalliklarning simptom va sindromlari xaqida tushuncha berish.
Pedagogik vazifalar: Farmatsevtik yordam fani va turli kasalliklarning simptom va sindromlari xaqida ma’lumot berish.			O‘quv faoliyatining natijalari: talabalar biladilar: Farmatsevtik yordam fani va turli kasalliklarning simptom va sindromlari xaqida.
Ta’lim usullari			Ma’ruza, tezkor so‘rov, munozara.
Ta’lim vositalari			Ma’ruza matni,elektron o‘quv ko‘rsatmalar, ko‘rgazmali materiallar,prezintatsiya.
O‘qitish shakllari			Ommaviy, jamoaviy
O‘qitish shart-sharoiti			Maxsus texnika vositalari bilan jixozlangan xona
Monitoring va baholash			Savol-javob.

II. TA’LIMNING TEXNOLOGIK XARITASI

Ta’lim shakli. Ish bosqichi	Faoliyat
	o‘qituvchiniki	talabalarniki
Ma’ruza : tayyorgarlik bosqichi
1-bosqich. O‘quv mashg‘ulotiga kirish (10 daq)	1.1. Mavzuning maqsadi, rejadagi o‘quv natijalarini e’lon qiladi, ularning ahamiyatini va dolzarbligini asoslaydi.	Tinglaydilar, yozib oladilar
2-bosqich. Asosiy bosqich (60 daq)	Turli xil etiologik omillar ta’siridan kelib chiqadigan kasalliklar to‘g‘risida tushunchaga ega bo‘lish. Kasallikning simptomi to‘g‘risida tushuncha. Kasallikning sindromlari to‘g‘risida tushuncha.	2.1. Savollar beradi. 2.2.Berilgan savollarga javoblarni esda tutadilar.
3-bosqich. YAkuniy (10 daq)	Mavzu to‘g‘richa yakun qiladi, olingan bilimlarni kelgusida kasbiy faoliyat-larida ahamiyatga ega ekanligi muhim-ligiga talabalar e’tibori qaratiladi. Mustaqil ish uchun topshiriq beriladi. Kelgusi ma’ruza mavzusi talabalarga beriladi. 3.4 Savollarga javob beradi.	Savollar berishadi Kelgusi ma’ruza mavzusini yozib oladilar.

1-ilova