Ўзбекистон республикаси



Yüklə 2,14 Mb.
səhifə11/28
tarix05.06.2018
ölçüsü2,14 Mb.
#47430
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   28

1-ilova













2-ilova.
Klaster” grafigi asosida muloqotning tomonlarini tizimlashtiring

3-ilova.


BBB jadvalini to‘ldiring




Mavzudagi savollar

Bilaman

Bilishni xohlayman

Bilib oldim

1.

Kasbiy psixologiyada shaxsning o‘rni











2.

SHaxs va qiziqishlar











3.

Professiogramma haqida tushuncha









4-ilova


Baholash mezonlari va ko‘rsatkichlari (ball)


Guruh

jadvalni to‘g‘ri tuzilganligi

javobni tushunarliligi va aniqligi

xulosalarni shakllantirish

ballar

yig‘indisi



(0,8)

(0,6)

(0,6)

(2,0)

1













2













3












Tavsiya etilgan adabiyotlar

1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.

http://www.edu.uz

http://www.pedagog.uz

http://www.psychology.uz

http://www. psychology.net.ru



4-Mavzu


Kasbiy psixologiyada kasbiy motivatsiya masalalari


4.1.Ta’lim berish texnologiyasining modeli

Mashg‘ulot vaqti – 2 soat

Talabalar soni: 20-30 nafar

O‘quv mashg‘ulotining shakli

Muammoli masalalarni hal etish va bilim-larni chuqurlashtirish ko‘nikmalarni rivojlan-tirish bo‘yicha seminar



Seminar mashg‘uloti

rejasi

Kasb tanlash va mehnat tanlash motivlari.
2.Pedagog kasbini tanlash motivlari.
3.Motivatsiyani boshqarish masalalari.


O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Kichik guruhlar psixologiyasi: klassifikatsiyasi, dinamik jarayonlari yuzasidan olingan bilim, ko‘nikma va malakalarini mustahkamlash; kichik guruhlarga oid qonuniyatlar va ularda sodir bo‘ladigan dinamik jarayonlar haqidagi fikrlarni tahlil qilish orqali talabalarda kasbiy mas’uliyatni tarbiyalash; seminarda talabalarning faolligini ta’minlash.

Pedagogik vazifalar:
1. Kichik guruhlar psixologiyasi: klassifikatsiyasi, dinamik jarayonlarini o‘qib-o‘rganib, konspektlash.

2. Kichik guruhlarning klasifikatsiyasiga qisqacha izox berish.

3. Kichik guruhlarning turlari va ularning o‘ziga xos jixatlarini sharhlash.

4 Kichik guruhlarga oid qonuniyatlar va dinamik jarayonlarlarni asoslash.

5. Mavzu bo‘yicha mustaqil fikrlashini shakllantirish va talabalar bilimini kengaytirish.


O‘quv faoliyatining natijalari:
- 1. Kasb tanlash va mehnat tanlash motivlari yuzasidan o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malakalarini namoyish etadi.

2. Pedagog kasbini tanlash motivlarining turlari va ularning o‘ziga xos jixatlarining mazmunini ochib beradi.

4. o‘z mulohazalarini bildiradi, faktlarni isbotlab beradi.

5. O‘z guruhlaridagi jarayonlarni tahlil qiladi va o‘z mulohazasini bildiradi.




O‘qitish uslubi va texnikasi


Munozara, suhbat, tezkor-so‘rov, “Klaster”

O‘qitish vositalari


O‘quv qo‘llanma, proektor, markerlar, ekspert topshiriqlari

O‘qitish shakli


Ommaviy, guruhlarda ishlash,

O‘qitish shart-sharoiti


Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya



Kasbiy motiv va motivatsiya seminar mashg‘ulotining

texnologik kartasi




Bosqichlar,

vaqti


Faoliyat mazmuni

O‘qituvchi

talaba

1-bosqich.

Kirish (5 daqiqa)



1.1. O‘quv mashg‘ulotining mavzusi, maqsadi, rejalashtirilgan natija va ularning ahamiyati va dolzarbligini aytadi.

1.1. Tinglaydilar, yozib oladilar.

2-bosqich.

Bilimlarni

faollashtirish

(10 daqiqa)



2.1. Talabalar bilimlarni o‘zlashtirganlik darajasini tekshirish uchun savollar beradi:



2.1. Savollarga javob beradilar.

3-bosqich.

Asosiy


jarayon

(55 daqiqa)




3.1 Qo‘yilgan muammoli savolga javobni shakllantirishga bo‘lgan harakatlarni klaster usulidan foydalanib tashkillashtiradi. Berilayotgan javoblarni birgalikda muhokama va tahlil qiladi.

3.2Tezkor surov buyicha savol-javob utkazishni tavsiya etib,kanday o‘quv natijalarga ega bo‘lish kerakligini aniqlashtiradi.

3.3Muhokamaning yakuniy xulosalarini shakllantiradi, javoblarning to‘liqligini

baholaydi, javob to‘liq bo‘lmasa o‘zi javob beradi va xulosa qiladi.

3.4.Muammoning hal etilishi bo‘yicha xulosalarni har bir talaba jadvalga tushirishi va o‘qituvchiga berishi tavsiya etiladi. Seminar mavzusi bo‘yicha yakuniy xulosa qiladi.


3.1.Muammoli savol va masala bilan tanishadi.

3.2. Muammoli masalani echishga yo‘nalish oladi va savollarga javob beradi.

3.3.Muammoli masala, savol va vaziyatni hal etish orqali o‘z tasavurlarini aniqlashtiradi.

3.4. O‘z tasavvurlarini boshqalarniki bilan taqqoslaydi, va tasavvurlarini boyitadi.




4 bosqich.

YAkuniy bosqich (10 daqiqa)



4.1.. O‘quv faoliyati bo‘yicha yakuniy xulosa qiladi, talabalar e’tiborini asosiy masalaga qaratadi, baholaydi va faol ishtirok etganlarni rag‘batlantiradi.

4.2. Mustaqil ishlash uchun topshiriq beradi.



4.1.Eshitadilar, aniqlashtiradilar 4.2.Topshiriqni yozib oladilar.

1-ilova



Baholash mezoni va ko‘rsatkichlari


Guruhlar

Savolning to‘liq va aniq yoritilishi 0-5 ball

Misollar bilan muammoga echim topishi 0-5 ball

Guruh a’zolarining faolligi 0-5 ball

Jami ball










































































































2-ilova


VENN DIAGRAMMASI

(darsda diagramma bilan ishlash texnikasi)



VENN DIAGRAMMASI




3-ilova

4-ilova

Ekspert guruhlar ish natijalarini baholash mezonlari

Mezonlar

Maks.

ball

Guruh natijalarini baholash

1

2

3

4

5

Axborotning to‘liqligi


3 b.
















Axborotning grafik shaklda ifoda etilishi

1 b.
















Guruhning faolligi


1 b.
















Ballarning maksimal summasi, jami

5 b.















Tavsiya etilgan adabiyotlar

1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.

http://www.edu.uz

http://www.pedagog.uz

http://www.psychology.uz

http://www.ziyonet.uz



5-Mavzu


SHaxs psixologiyasi va kasbga yo‘llash



5.1.Ta’lim berish texnologiyasining modeli


Mashg‘ulot vaqti – 2 soat

Talabalar soni: 20-30 nafar

O‘quv mashg‘ulotining shakli

Bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish bo‘yicha seminar mashg‘uloti


Seminar mashg‘uloti

rejasi

1. SHaxs biogenetik va sotsiogenetik nazariyalari.

2.Kasb shakllanish tarixi.

3.SHaxsning kasbiy shakllanishining determinatsiyasi.

4.SHaxsning kasbiy rivojlanishning bosqichlari



O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: bu seminar mashg‘uloti jarayonida SHaxs biogenetik va sotsiogenetik nazariyalari psixik taraqqiyotning ijtimoiy-psixologik muammolari bo‘yicha bilimlar mustahkamlanadi.

Pedagogik vazifalar:
1) turli yosh davrlaridagi psixik taraqqiyotning ijtimoiy psixologik xususiyatlarini ochib beradi;

2) turli yosh davrlarida ijtimoiylashuv jarayonining xususiyatlari haqida tushunchalarni boyitadi.

3) turli yosh davrlarida hamkorlikdagi faoliyat va muloqot xususiyatlarini ko‘rsatib beradi;

4) turli yosh davrlarida ijtimoiy xulq va tasavurlarning rivojlanish xususiyatlarini ochib beradi.



O‘quv faoliyatining natijalari:
1) biogenetik va sotsiogenetik nazariyalari davrlaridagi psixik taraqqiyotning ijtimoiy psixologik xususiyatlari xaqida ma’lumotga ega bo‘ladilar;

2) turli yosh davrlarida ijtimoiylashuv jarayonining xususiyat-lari haqidagi tushunchalari boyitiladi;

3) turli yosh davrlarida hamkorlikdagi faoliyat va muloqot xusu-siyatlari haqidagi bilimni o‘zlashti-radi;

4) turli yosh davrlarida ijtimoiy xulq va tasavurlarning rivojlanish xususiyatlarini anglaydi.



O‘qitish uslubi va texnikasi


Aqliy hujum, klaster, “mukobil variant”testi

O‘qitish vositalari


Ma’ruza matni, proekt, flipchart, marker, doska bo‘r

O‘qitish shakli


YAkka jamoa guruhda ishlash

O‘qitish shart-sharoiti


Guruhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya



SHaxs psixologiyasi va kasbga yo‘llash seminar mashg‘ulotining texnologik kartasi



Bosqichlar,

vaqti


Faoliyat mazmuni

O‘qituvchi

talaba

1-bosqich.

Kirish (10 daqiqa.)



1.1. Talabalarning darsga tayyorgarligini tekshiradi.

1.2. Mustaqil tayyorgarlik uchun berilgan savollarni aniqlaydi.



1.1.Darsga tayyor ekanliklarini namoyish kiladilar

1.2. Savollarga javob beradilar.




2-bosqich.

Asosiy


jarayon

(60 daqiqa)




2.1. Mavzu bo‘yicha o‘rganilgan savollarni o‘rtaga tashlaydi.

2.2 Aqliy hujum, klaster grafigidan foydalanishni tavsiya kiladi. (1-ilova)

2.3.”Mukobil variant”testini bajarishni e’lon kiladi.(2-ilova)

2.4. Bajarilgan vazifalarni tekshirib umumiy xulosa qilinadi.

Taqdimotni e’lon qiladi. Har bir guruhga baholash mezonlari belgilanadi.


2.1.Kichik guruhlarda tushunchalarni sharxlashni

taklif etadilar.


2.2Aqliy hujum, klaster asosida chizilgan chizmalar talabalarga ko‘rsatiladi va tushuntiriladi.
2.3.Mukobil variant testini bajarib, natijasini e’lon kiladilar.
2.4. Eshitadilar va baho beradilar


3 bosqich.

YAkuniy bosqich (10 daqiqa)



3.1.Mavzu bo‘yicha umumiy xulosalarni e’lon qiladi. Dars davomida bajarilgan ishlarni izohlaydi va baholaydi.

3.2.Keyingi mavzuni mustaqil o‘qib kelishni topshiradi va Zigzag metodi asosida bajarish tavsiya qilinadi.



3.1.Eshitadilar .

3.2.Topshiriqni yozib

oladilar.










1-ilova


Breynshtorming (aqliy hujum)

“Aqliy hujum”ning vazifasi kichik guruhlar yordamida yangi-yangi g‘oyalarni yaratishdan iborat. Bu usul muammoni hal qilayotgan talabalarning ko‘proq aql bovar qilmaydigan va hatto fantastik g‘oyalarni yaratishga undaydi.

G‘oyalar qancha ko‘p bo‘lsa shunchalik yaxshi hisoblanadi ularning hech bo‘lmaganda bittasi ayni maqsadga muvofiq bo‘lishi mumkin.

“Aqliy hujum qoidalari”

Fikr va g‘oyalar hech qanday cheklanmagan holda aytilishi lozim bildirilgan fikr va g‘oyalar takliflar berish to‘xtatulmaguncha muhokama qilinmaydi, tanqid ostiga olinmaydi, baholanmaydi;

Bildirilgan har qanday g‘oya va fikrlar hisobga olinadi;

Qancha ko‘p g‘oya va fikrlar bildirilsa shuncha yaxshi;

Bildirilgan g‘oya va fikrlarni to‘ldirish va yanada kengaytirish mumkin;

Barcha aytilgan takliflar yozib boriladi;

Takliflarni bildirish uchun vaqt aniq belgilanadi.

Bu usul barcha funksiyalarni bajaradi lekin uning asosiy vazifasi muamoni mustaqil tushunish va echishga ta’lim oluvchilarning motivatsiyasini uyg‘otishdan iborat bo‘ladi hamda talabalarda ma’naviy madaniyatni akllantirishga xizmat qiladi

2-ilova


Muqobil variant” testi
Kichik maktab yoshi davrida psixik rivojlanish xususiyatlari

Vazifa: Kichik maktab yoshi davri uchun xos psixologik xususiyatlarni ko‘rsating. Bunda quyida berilgan jadvalning har bir bandidagi ikki xil mulohazadan to‘g‘risini aniqlab, javob maydonida unga mos katakchani ochiq qoldirish, noto‘g‘ri fikrga mos bo‘lgani ustidan chizib qo‘yish lozim.






Kichik maktab yoshiga xos xususiyatlar haqidagi mulohazalar

Javob maydoni



1


a)o‘quv faoliyatida dastlab ijtimoiy motivlar ustun bo‘ladi

a

b) o‘quv faoliyatida dastlab bilish motivi ustun bo‘ladi

b



2


a)ko‘rgazmali-obrazli tafakkur tarkib topadi

a

b)so‘z-mantiqiy tafakkurning tarkib topadi

b



3


a)xulq-atvorda impulsivlikning ortadi

a

b)xulq-atvorda impulsivlikning kamayadi

b



4


a)do‘stlashish motivlari orasida tashqi motivlarning roli ortadi

a

b)do‘stlashish motivlari orasida tashqi motivlarning roli kamayadi

b



5


a)borish ta’qiqlangan joylarga qiziqish ortadi

a

b)borish ta’qiqlangan joylarga qiziqish kamayadi

b



6


a)bilish jarayonlarida ixtiyoriylik ortadi

a

b)bilish jarayonlarida ixtiyoriylik pasayadi

b



7


a)tanbehni tengdoshlar orasida og‘ir qabul qilish kuzatiladi

a

b)tanbehni tengdoshlar orasida jiddiy qabul qilmaslik kuzatiladi

b



8


a)emotsiyalar ambivalentligi hodisasini tushunish kuzatiladi

a

b)emotsiyalar ambivalentligi hodisasini tushunmaslik kuzatiladi

b



9


a)o‘ziga-o‘zi beradigan baho pedagogik bahoga bog‘liq bo‘ladi

a

b) o‘ziga-o‘zi beradigan baho pedagogik bahoga bog‘liq bo‘lmaydi

b




10

a)tafakkurda konservatsiya xususiyati shakllangan bo‘ladi

a

b)tafakkurda konservatsiya xususiyati shakllanmagan bo‘ladi

b

Tavsiya etilgan adabiyotlar

1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.

http://www.edu.uz

http://www.pedagog.uz

http://www.psychology.uz


6-Mavzu

Xotira va kasb malakalarini egallash masalalari


6.1.Ta’lim berish texnologiyasining modeli


Mashg‘ulot vaqti – 2 soat

Talabalar soni: 25-30 nafar

O‘quv mashg‘ulotining shakli

Seminar-munozara


Seminar mashg‘uloti

rejasi

1. Xotira turlari va jarayonlari.

2.Xotira tiplari.

3.Kasbiy maslaxatda xotira qonuniyatlarini xisobga olish.

4.Mavzuni yakunlash.




O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: katta guruxlar psixologiyasi xususiyatlari to‘g‘risidagi bilimlarni mustahkamlash.

Pedagogik vazifalar:

  • 1. Ijtimoiy psixologiyada katta gurux muammosi haqida ma’lumotlar tahlilini tizimlashtirish ko‘nikmasini hosil qilish;

  • 2. Guruhlar klassifikatsiyasi bo‘yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish;

  • 3. Etnopsixologiya tushunchasining o‘ziga xos jixatlari haqida bilimlarni rivojlantirish;

  • 4.Dastlabki etnopsixologik tadqiqotlarni yoritib berish ko‘nikmalarini shakllantirish;

  • 5. Beruniyning etnopsixologik qarashlari bo‘yicha o‘z fikrini shakllantirish va bildirish jarayonlarini tashkil qilish;

6. Mavzu bo‘yicha mustaqil fikrlashini shakllantirish va talabalar bilimini kengaytirish.

O‘quv faoliyati natijalari:

1. Ijtimoiy psixologiyada katta gurux haqida o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malakalarini namoyish etadi.

2. Guruhlar klassifikatsiyasini tuzib, ularning mohiyatini tushuntirib beradi.

3. Etnopsixologiya tushunchasining mazmunini ochib beradi, o‘z mulohazalarini bildiradi, faktlarni isbotlab beradi.

4. Dastlabki etnopsixologik tadqiqotlarning moxiyatini tushuntirib beradi.

5. Beruniyning etnopsixologik qarashlarini taxlil etishni o‘rganadi.

6. Ijtimoiy psixologiyada qo‘llaniladigan metodlarini qo‘llashda talabadan talab etiladigan mas’uliyatni tahlil qiladi va o‘z mulohazasini bildiradi.


O‘qitish uslubi va texnikasi


Munozara, suhbat, tezkor-so‘rov, “Konseptual jadval” va “Baliq skleti” grafiklari

O‘qitish vositalari


Ommaviy, guruhlarda ishlash,

O‘qitish shakli


O‘quv qo‘llanma, proektor, markerlar, ekspert topshiriqlari

O‘qitish shart-sharoiti


Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya




Og‘zaki nazorat: savol-javob


Xotira va kasb malakalarini egallash masalalari seminar mashg‘ulotining texnologik kartasi


Bosqichlar,

vaqti


Faoliyat mazmuni

O‘qituvchi

talaba

1-bosqich.

Kirish (10 daqiqa)



1.1. Mavzuni munozara tarzida o‘tishini ma’lum qiladi.

1.1. Diqqat bilan

tinglaydilar va yozib oladilar



2- bosqich.

Asosiy


jarayon

(45 daqiqa)




2.1. Mashg‘ulot mavzusi, uning maqsadi va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi, ularning axamiyatliligi va dolzarbligini asoslaydi.

2.2. Mavzu bo‘yicha asosiy tushunchalarga ta’rif berish maqsadida “Aqliy hujum” usuli asosida tezkor-so‘rov o‘tkazib talabalar bilimlarini faollashtiradi.



2.1.Eshitadilar va tayanch

tushunchalarga ta’rif

beradilar.

2.2. Savollarga javob beradilar

.


3-bosqich.

Guruhlarda

juftliklarda ishlash

(20 daqiqa)




3.1. Talabalarni 5-ta kichik guruhga bo‘ladi va guruhlarda hamkorlik asosida ishlash usuli qoidalari bilan tanishtiradi. Har bir guruh mavzu rejasi asosida takdimot tayyorlashini aytadi.

3.2. Guruhlarga “Konseptual jadval” buyicha topshiriqlarni bajarish uchun yordam beradi. Taqdimot materiallari mazmunan va mantiqan to‘liq yoritilishini kuzatadi.(1-ilova)

3.3. Taqdimot boshlanishini e’lon qiladi “balik skeleti”usulidan foydalanishni tavsiya etadi. (2-ilova)

3.4. Mavzular asosida berilgan ma’lumotlarni umumlashtiradi va xulosalaydi. Faol ishtirokchi talabalarni rag‘batlantiradi va baxolash mezonlarini e’lon kiladi.(3-ilova)



3.1.Kichik guruhlarga bo‘linadilar.

3.2.Topshiriqlar bo‘yicha ishlaydilar.

3.3Faol qatnashadilar, takdimot uchun materiallar tayyor-laydilar.

3.4.Guruhdan sardor tanlashadi, uning taqdimotida hamkorlik qiladilar. Savollarga javob beradilar.




4 bosqich.

YAkuniy bosqich (5 daqiqa)



4.1.O‘quv faoliyati yuzasidan xulosa bildiradi.

4.2. Mavzu maqsadiga erishishda talabalar faoliyatini tahlil qiladi va o‘zlashtira olmagan joylarini qayta o‘qib chiqishni topshiradi.


4.1.Tinglaydilar.


4.2.Topshirikni oladilar.


1-ilova.
“Konseptual jadval” grafigi asosida kasb malakalarini egallash masalalarini tizimlashtiring



Predmeti

Tavsif, toifa, ajarlib turadigan belgilar




Ta’rif

O‘rganishning axamiyati

O‘rganishdagi qiyinchiliklar

Xotira











Xotira va kasb











2-ilova
O‘z guruxingizda katta guruxlar yoki etnopsixologiyaga xos ma’lum bir muammoni belgilang. Uning sabablari va echimlarini “Baliq skleti” usuli orqali tahlil eting.



3-ilova




Mezonlar

Maks.

ball

Guruh natijalarini baholash




1

2

3

4

5

Axborotning to‘liqligi


3 b.
















Axborotning grafik shaklda ifoda etilishi

1 b.
















Guruhning faolligi


1 b.
















Ballarning maksimal summasi, jami

5 b.
















Tavsiya etilgan adabiyotlar


1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.


  1. http://www.edu.uz

  2. http://www.pedagog.uz

  3. http://www.psychology.uz

  4. http://www. psychology.net.ru

  5. http://www.ziyonet.uz


7-Mavzu

Tafakkur va kasbni egallash



7.1.Ta’lim berish texnologiyasining modeli


Mashg‘ulot vaqti – 2 soat

Talabalar soni:

O‘quv mashg‘ulotining shakli

Seminar-munozara



Seminar mashg‘uloti

rejasi

1. Tafakkur tushunchasi. Tafakkur operatsiyalari.

2.Tafakkur shakllari va individual xususiyatlari.

3.Kasbni egallashda tafakkurning o‘rni.

4.Kasb turlarida tafakkurni namoyon bo‘lishi.




O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: oilaning ijtimoiy psixologik muammolari xakidagi bilimlarni mustahkamlash.

Pedagogik vazifalar:

1. muammoli savol, masala va vaziyatlarni o‘quv birligiga muvofiq ravishda taqdim etish;

2. muammoni hal etish jarayonini boshqarish;

3. oilada shaxs shakllanishining xususiyatlarini tushuntirib berish;

4. oilaviy tarbiya tiplari, ularning ijobiy va salbiy jihatlari bilan tanishtirish;

5. oiladagi shaxslararo munosabatlarning qonuniyatlari bilan tanishtirish.



O‘quv faoliyati natijalari:

1. Tafakkur tushunchasi. Tafakkur operatsiyalari tushunchalarini yoritadi;

2. muammoni hal etish jarayonini boshqaradi;

3. Tafakkurning shaxs shakllanishining xususiyatlarini tushuntirib beradi;

4. oilaviy tarbiya tiplari, ularning ijobiy va salbiy jihatlari bilan tanishtiradi;

5. kasbni egallash shaxslararo munosabatlarning qonuniyatlari bilan tanishtiradi.



O‘qitish uslubi va texnikasi


Munozara, hamkorlikda o‘qitish, munozara, taqdimot, blits-so‘rov, “Davra suhbati”, insert

O‘qitish vositalari


Ma’ruza matni, proektor, A3-2 formatdagi qog‘oz, marker, skotch, o‘quv materiallari, konspektlar.


O‘qitish shakli


Guruhlarda, individual, frontal


O‘qitish shart-sharoiti


guruhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya.


Tafakkur va kasbni egallash seminar mashg‘ulotining

texnologik kartasi




Bosqichlar,

vaqti


Faoliyat mazmuni

O‘qituvchi

Talaba

1-bosqich.

Tayyorgarlik

(10 daqiqa)


1.1. Mavzuni, maqsadi rejadagi o‘quv jarayoning rejasini, erishilishi kerak bo‘lgan natijalarini e’lon qiladi ularning ahamiyatini va dolzarbligini asoslaydi.

1.2. Seminar mashg‘uloti munozara tarzida o‘tishini ma’lum qiladi va munozara qoidalari bilan talabalarni tanishtiradi.

1.3. Ishtirokchilarni kichik juftlik guruhlarga ajratadi.


1.1. Eshitadilar, yozadilar

1.2. Topshiriqlarni qabul qiladi va savollarga javob beradilar

1.3. Vizual mate-riallar bilan tani-shadilar


2- bosqich.

Asosiy


jarayon

(50 daqiqa)




2.1. Mavzu bo‘yicha asosiy tushunchalar asosida blits-so‘rov o‘tkazadi (1-ilova).

2.2. Har bir guruhga kichik esse yozish topshirig‘i beriladi.

2.3. Belgilangan savol mazmuni bo‘yicha guruhlarda muhokamani tashkillashtiradi va muommoli savollar beriladi (2-ilova).

2.4. Belgilangan savol mazmuni bo‘yicha guruhlarda muzokarani tashkillashtiradi, vaziyat tahlili sxemasi bo‘yicha ishning qoidalariga e’tibor berib boradi.




2.1. Psixologik tushunchalarga ta’rif beradilar.

2.2. Esse yozadilar, yozilgan

esseni o‘qib beradilar.

2.3. Savollarni muhokama

qiladi, javoblarni aniq-lashtiradi, o‘zlarining qarashlarini shakllan-tiradilar

2.4. O‘z qarashlarini himoya qiladilar, fikrlarini

asoslash dalillarini

keltiradilar.




3-bosqich.

Umumlashtiruvchi

taqdimot

(10 daqiqa)





3.1. Guruhda taqdimotni, baholashni va chiqish

natijalarini tashkillashtiradi.

3.2. Vaziyat tahlili va echimi bo‘yicha javoblarni umumlashtiradi.


3.1. Guruhdagi vakillari

o‘zlarining qarashlarini

asoslash uchun taqdimot

qiladilar.

3.2. Qolgan ishtirokchilar

guruhlarning chiqishlari-ni baholaydi va savollar bilan ishtirok etadilar.



4 bosqich.

YAkuniy bosqich (10 daqiqa)



4.1. YAkuniy xulosa qiladi, o‘zaro baholash natijalarini e’lon qiladi.

4.2. Talabalar diqqatini asosiy jihatlarga qaratadi va mustakil ukish uchun topshirik beradi.



4.1. Tinglaydilar,

aniqlashtiradilar.

4.2.Mustaqil ish uchun

vazifalarni yozib oladilar.



1-ilova
Blits-surov uchun savollar:


1. Tafakkur tushunchasi.

2. Tafakkur operatsiyalari.

3.Tafakkur shakllari va individual xususiyatlari.

4.Kasbni egallashda tafakkurning o‘rni.

5.Kasb turlarida tafakkurni namoyon bo‘lishi.
2-ilova







1-muammoli masala
Ma’lumki, insonning har qanday qarori muayyan anglangan yoki anglanmagan motivlarga, ya’ni sabablarga ega bo‘ladi. Nikohga kirish va oila qurish qarori ham bundan mustasno emas. Sizningcha nikohga kirish jarayonida yigit va qizlarning motivatsion tizimining ustuvor motivlari reytingini tuzish o‘rinli bo‘lsa, unda qanday motivlar, qanday o‘rinni egallashi mumkin ?
2-muammoli masala
Talaba yigit va qizlar o‘rtasida o‘tkazilgan kichik so‘rovlardan birida shu narsa ma’lum bo‘ldiki, er va xotin o‘rtasidagi yosh farqi borasida yigitlar optimal tafovut sifatida ko‘rsatgan o‘rtacha yosh qizlar tomonidan bildirilgan yoshga nisbatan kattaroqdir. Bu holatni qanday izohlash mumkin deb o‘ylaysiz?

3-muammoli masala
Oilaviy hayotda farzandsiz bo‘lgan ayrim juftliklar tezda ajralishga, ba’zilar esa ancha vaqtgacha yoki butun hayot davomida birga qolishga qaror qiladilar. Odamlar xulq atvoridagi bunday xilma xillikni psixologik jihatdan qanday tushuntirish mumkin?
4-muammoli masala
Ayrim olalarda kelin va qaynona farzand tarbiyasida turlicha tarbiyaviy yondashuvlarni qo‘llaydilar. Bunday sharoitda oiladagi shaxslararo munosabatlar va bola psixik rivojlanishida qanday salbiy holatlar kuzatilishi mumkin?

Tavsiya etilgan adabiyotlar:

1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.


  1. http://www.edu.uz

  2. http://www.pedagog.uz

  3. http://www.psychology.uz

  4. http://www. psychology.net.ru

  5. http://www.ziyonet.uz



8-MAVZU

Qobiliyatlar va shaxsning kasbiy shakllanishi





Mashg‘ulot vaqti – 2 soat

Talabalar soni: 25-30 nafar

O‘quv mashg‘ulotining shakli

Seminar-munozara


Seminar mashg‘uloti

rejasi


1.Qobiliyatlar va ularning tabiiy asoslari.

2.Qobiliyatlarning rivojlanishi. SHaxs faolligi va qobiliyatlar.

3.SHaxsning kasbiy shakllanishi va qobiliyatlar.

4.Qobiliyatlar va shaxsning o‘z-o‘zini baholash.





O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Pedagogik jamoada shaxslararo munosabatlar xususiyatlari to‘g‘risida bilimlarni mustahkamlash.

Pedagogik vazifalar:


  • . Boshqaruv psixologiyasini haqida ma’lumotlar tahlilini tizimlashtirish ko‘nikmasini hosil qilish;

  • 2. Rahbarlik va liderlik tushunchalari bo‘yicha bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish;

  • 3. Rahbarlik va liderlikning o‘ziga xos jixatlari haqida bilimlarni rivojlantirish;

  • 4. Guruhlarda liderlik va rahbarlik fenomenlari va ular o‘rtasidagi farqlarni yoritib berish ko‘nikmalarini shakllantirish;


O‘quv faoliyatining natijalari:
1. Boshqaruv psixologiyasi mavzusi yuzasidan o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma, malakalarini namoyish etadi.

2. Rahbarlik va liderlik tushunchalarining mohiyatini tushuntirib beradi.

3. Rahbarlik va liderlik o‘rtasidagi farqlarning mazmunini ochib beradi, o‘z mulohazalarini bildiradi, faktlarni isbotlab beradi.

4. Guruhlarda liderlik va rahbarlik fenomenlari va ular o‘rtasidagi farqlarni qiyosiy taxlil etishni o‘rganadi.




O‘qitish uslubi va texnikasi


Munozara, suhbat, tezkor-so‘rov, “FSMU” usuli

O‘qitish vositalari


Ommaviy, guruhlarda ishlash,

O‘qitish shakli


O‘quv qo‘llanma, proektor, markerlar, ekspert topshiriqlari

O‘qitish shart-sharoiti


Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya




Og‘zaki nazorat: savol-javob


Qobiliyatlar va shaxsning kasbiy shakllanishi seminar mashg‘ulotining texnologik kartasi


Bosqichlar,

vaqti


Faoliyat mazmuni

O‘qituvchi

talaba

1-bosqich.

Kirish (10 daqiqa)



Mavzuni aniqlaydi, ta’limiy maqsadni belgi-laydi va kutilayotgan natijalarni shakllan-tiradi.

Belgilangan ta’limiy maqsadlarga mos o‘quv- bilish topshiriqlarini har bir guruh uchun alohida ishlab chiqadi (1-ilova).

Ekspert guruhlar ish natijalarini baholash mezonlarini ishlab chiqadi (3-ilova).


1.1. Savollarga

javob beradi.




2- bosqich.

Asosiy


jarayon

(60 daqiqa)




1.1. Mashg‘ulot mavzusi, uning maqsadi va kuti-layotgan natijalar bilan tanishtiradi, ularning axamiyatliligi va dolzarbligini asoslaydi.

1.2. Mavzu bo‘yicha asosiy tushunchalarga ta’rif berishni taklif qiladi va shu asosda tezkor-so‘rov o‘tkazib talabalar bilimlarini faollash-tiradi (4-ilova).



2.1. O‘quv natijalarini

taqdim qiladilar.


2.2. Savollar beradi.

2.3. Javoblarni to‘ldiradi.





4 bosqich.

YAkuniy bosqich (5 daqiqa)



2.1. Talabalarni 5-ta kichik guruhga bo‘ladi va guruhlarda hamkorlik asosida ishlash usuli qoidalari bilan tanishtiradi (2-ilova). Har bir guruh mavzu rejasi asosida takdimot tayyorla-shini aytadi.

2.2. O‘quv kursi mavzulari bo‘yicha tayyorlangan ekspert varaqalarini tarqatadi (1-ilova).

2.3. Guruhlarga topshiriqlarni bajarish uchun yordam beradi. Taqdimot materiallari mazmunan va mantiqan to‘liq yoritilishini kuzatadi.

2.4. Taqdimot boshlanishini e’lon qiladi. Gu-ruhlarda sardorlar takdimotini tashkillashti-radi. Aniqlik kiritilishi lozim bo‘lsa, guruh sardorini to‘xtatadi, savollar beradi, muhokama-sini jamoaga havola etadi.

2.5. Mavzular asosida berilgan ma’lumotlarni umumlashtiradi va xulosalaydi. Faol ishtirokchi talabalarni rag‘batlantiradi va umumiy baho-laydi.


Eshitadilar, aniqlashtiradilar va

topshiriqni yozib oladilar.



1-ilova


Tarqatma materialning taxminiy nusxasi

FSMU texnologiyasi



F Fikringizni bayon eting.

S Fikringizni bayoniga biror sabab ko‘rsating.

M Ko‘rsatilgan sababni tushuntiruvchi misol keltiring.

U Fikringizni umumlashtiring.

Ushbu texnologiya tinglovchilarni o‘z fikrini himoya qilishga,

erkin fikrlash va o‘z fikrini boshqalarga o‘tkazishga, ochiq holda

bahslashishga, egallangan bilimlarni tahlil qilishga, qay

darajada egallaganliklarini baholashga hamda

tinglovchilarni bahslashish madaniyatiga o‘rgatadi.


1-guruh


Savol

Psixikani muhit va a’zolar tuzilishiga bog‘liqligini qanday izohlaysiz?

F-fikringizni bayon eting




S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating




M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring




U- fikringizni umumlashtiring




2-guruh

Savol

Inson va hayvon psixikasidagi farq nimlarda ko‘rinadi?

F-fikringizni bayon eting




S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating




M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring




U- fikringizni umumlashtiring





2-ilova














1-ilova.

* (1-var)

1-topshiriq




Quyidagi ta’kidlarni to‘g‘ri va noto‘g‘ri guruhlarga ajrating

To‘g‘ri ta’kid

Noto‘g‘ri ta’kid

1

Ijtimoiy psixologiya boshqarishning ham ob’ekti, ham sub’ektini o‘rganadi.







2

Rahbarlik liderlikka nisbatan vaqtinchalik hodisa bo‘lib, guruh a’zolarining kutishlari va faoliyat yo‘nalishiga qarab, uzoqroq muddatda yoki qisqa muddatda ro‘y beradi.







3

Rahbar jazolash va rahbatlantirish tizimiga ega bo‘ladi.







4

Rahbar guruhda u yoki bu qarorlar, ko‘rsatmalar, tashabbuslarni bevosita chiqarishi mumkin.







5

Liderning faoliyati faqat katta guruhlar doirasida amalga oshiriladi.







6

Xarizmatik nazariyada lider vaziyatning mahsuli hisoblanadi.







7

Liderning vaziyatga bog‘liq lik nazariyasi liderni guruhiy munosabatlarning bevosita mahsuli deb qaraydi.







8

Ijtimoiy psihologiyada qabul qilingan boshqaruv uslublari-avtoritar, demokratik, liberal uslublardir.







9

Avtoritar rahbar barcha ko‘rsatmalarni ishchanlik ruhida, aniq, ravshan, keskin ohangda hodimlarga etkazadi.







10

A.V.Petrovskiy rahbarlik sifatlarini bir yarim mingini sanab chiqqan.








2-topshiriq




Quyidagi izohlarning muallifini aniqlang

A.N.Leont’ev

G.Gibsh

M.For-berg



B.D.Pa-rigin

A.V.Petrovskiy

K.Berd

1

Lider guruxdagi shaxslararo munosabatlarni boshqarsa, rahbar shu guruxdagi rasmiy munosabatlarni boshqaradi.
















2

Liderga xos sifatlar bular: tashabbuskorlik, muloqatchanlik, yumor xissi, o‘ziga ishonch, tashkilotchilik, tez va aniq qaror qabul qilishdir.
















3

Avtoritar rahbar bosh bo‘lgan jamoada ishlarning samaradorligi, ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari yuqori darajada bo‘ladi.
















4

Rahbar liderda yo‘q bo‘lgan jazolash va rag‘batlantirish tizimiga ega bo‘ladi.
















Tavsiya etilgan adabiyotlar:


1. Karimov I. YUksak ma’naviyat – engilmas kuch. – T.: Ma’naviyat, 2008.

2.Qodirov B.R., Qodirov I.B. “Kasbiy tashxis metodikalari to‘plami” Toshkent, 2003 yil

3.G‘oziev E.G‘., Mamedov K.K. “Kasb psixologiyasi” Toshkent 2003 yil

Kondakov I.M. “Diagnostika professionalno‘x ustanovok podrostkov” 1997 g.

4. Kudryashova A.F. «Luchshie psixologicheskie testo‘ dlya profotbora i proforientatora» Moskva, 1992 g.

5. Klimov E.A.«Kak vo‘brat professiyu», Moskva 1990 g.

6. Qodirov K.B. “Kasb tanlashga tayyorgarlikning psixologik jihatlari va kasbiy tashxis”, Toshkent 2001 yil

7.Rashidov F.X., Xodjaboev A.R., R.K.Jo‘raev, X.F.Masudov va boshqalar “O‘rta maxsus, kasb-hunar talimdagi tayyorlov yo‘nalishlari, kasblar va ixtisosliklar tasniflagichi” Toshkent 2000 yil

8.Sog‘inov N., Ubaydullaev F. “O‘quvchilar bilan olib boriladigan kasb tanlash, kasbga yo‘llash ishlarini tashkil qilishda psixodiagnostika metodlaridan foydalanish” Toshkent, 1996 yil.



  1. http://www.edu.uz

  2. http://www.pedagog.uz

  3. http://www.psychology.uz

  4. http://www. psychology.net.ru

  5. http://www.ziyonet.uz




9.1. Ta’lim berish texnologiyasining modeli


Mashg‘ulot vaqti-2 soat

Talabalar soni: 20 – 30 gacha

Mashg‘ulot shakli

Mavzu bo‘yicha bilimlarni kengaytirish va mustahkam-lash yuzasidan seminar



Seminar mashg‘ulot rejasi

1. Temperament xususiyatlari va tiplari.

2.Faoliyatning individual uslubi va temperamenti.

3.Temperament va kasbiy malakalarni egallash.




O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: temperament haqida tushuncha, temperament tiplari bo‘yicha bo‘yicha olgan bilim, ko‘nikma va malakalarini mustahkamlash; shaxsda temperament tiplarini namoyon bo‘lishi borasida amaliy va nazariy bilimlarga hamda faoliyat jarayonida yuzaga chiqish sabablari haqida o‘qib-o‘rganish orqali talabalarda milliy g‘ururni tarbiyalash; seminarda talabalarning faolligini ta’minlash.

Pedagogik vazifalar:

1.SHaxsning individual psixologik xususiyatlari, temperament tushunchalarining mohiyatiga doir fikrlarini tahlil qilish hamda konspektlashtirish

2.Temperament tiplari va nerv tizimi, inson asab tizimining xususiyatlari borasidagi fikrlarini borasidagi g‘oyalarni izohlash

3.Temperament tiplarining tavsifnomasi, xolerik. sangivinik, melanxolik, flegmatiklarning xarakter xususiyatlariga doir qarashlarning mazmun mohiyatini ochib berish

4.Faoliyatning individual uslubi va temperament, inson faoliyatining xususiyatlari va ularning temperament tiplari bilan bog‘liqligiga doir qarashlarni tahlil qilish


O‘quv faoliyati natijalari:

1.SHaxsning individual psixologik xususiyatlari, temperament tushunchalarining mohiyatiga doir fikrlarini doir fikrlarini tahlil qilishga hamda bilim, ko‘nikma, va malakalarga ega ega bo‘ladi.

2.Temperament tiplari va nerv tizimi, inson asab tizimining xususiyatlari borasidagi g‘oyalarni izohlash malakasiga ega bo‘ladi.

3. Temperament tiplarining tavsifnomasi, xolerik. sangivinik, melanxolik, flegmatiklarning xarakter xususiyatlariga doir bilim, ko‘nikma, malakalar tarkib toptirildi.

4. Faoliyatning individual uslubi va temperament, inson faoliyatining xususiyatlari va ularning temperament tiplari bilan bog‘lash malakalari shakllantirildi.


Ta’lim berish usullari

Munozara, suhbat, tezkor-so‘rov

Ta’lim berish shakllari

Ommaviy, guruhlarda ishlash: “koop-koop” texnikasi

Ta’lim berish vositalari

O‘quv qo‘llanma, proektor, markerlar, ekspert topshiriqlari

Ta’lim berish sharoiti

Texnik ta’minlangan, gurhlarda ishlash uchun mo‘ljallangan auditoriya

Nazorat va baholash

Og‘zaki nazorat: savol-javob


Yüklə 2,14 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə