Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
)3(
}ُءاَشَی نَم ِهْیَلِإ یِبَتْجَی ُللها{ 
 “Allah kimi istəyirsə onu da seçir”. 
14
 . Yusuf surəsi, 6 ayədə buyurulur: 
)4(
}َکُّبَر َکیِبَتْجَی َکِل 
 ٰذَکَو{ 
 “Pərvərdigarın səni belə seçir”. 
Bunlardan  başqa  bir çox ayələr seçimin  həkimanə  iş  və İlahi 
sünnət olduğunu ğöstərir. 
Imam  Zeynəlabidi  (ə)-  ın  övladı  Zeyd  Şəhidin  “Əl  Sfut”  adlı 
risaləsində birinci  əsrdə Əhli- Beyt (ə)- ın seçilmə məsələsini 
təhqiq etmişdir. 
Təkvini  (yaradılış)  aləmində  də  mükafatlandırma  məsələsi 
bəyan olumuşdur və onun zəruriliyini tamamilə ağıl dərk edir 
və bütün üzvlərin göz, baş, beyn ola bilmədiyi və  meyvələrin 
bir-birinə  oxşamadığı  kimi  bütün  insanlar  da  bir-  birinə 
oxşamır  və  onlar  yaradılışdan,  sifət  və  görünüş  cəhəttən  bir- 
birlərindən  fərqlənirlər,  bu  o  mənadadır  ki,  insanların  hamısı 
kamil fərd ola bilməz.Yəni hamı Mühəmməd (s) ya Əli (ə)
  ya 
da İbrahim Xəlilullah (s)
  və s ola bilməz. 
İmamət və Məmumiyyət, Məbus və Məbus İləyh məsələsi bu 
tərtiblədir ki,  ya İlahi təqdir vasitəsi  və  yaradılış  səbəbidir  və 
ya  birbaşa  şəkildə  ilahi  təyin,  aydınlaşma  və  seçimlə  həyata 
keçir. Hər halda bütün ayələr sirr və hikmətlə doludur ki, yalnız 
Allah təala özü bunu bilir. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
səh:61 
 
1
-
 [
1
 . ]
Ənam surəsi, 87 ayə . 
2
-
 [
2
 . ]
Al-İmran surəsi, 179 ayə . 
3
-
 [
3
 . ]
Şura surəsi, 13 ayə . 
4
-
 [
4
 . ]
Yusuf surəsi, 6 ayə . 
Bu məsələdə heç kəsin haqqı yoxdur ki, niyə mən başqa bir kəs 
və ya başqa bir şey olmadım? Desin. Ya Niyə bütün mələklər 
Cəbrail  (ə)  və  bütün  insanlar  Mühəmməd
 
 
Mustafa  (s) 
olmayıblar ?
   Və ya niyə bütün dağlar və daşlar qızıl olmayıb? 
Çünki,  əgər  belə  olsaydı,  aləmin  kamilliyi  naqis  olardı  və 
varlıqlar və onların hissələri arasındakı nizam və həmahənglik 
aradan gedərdi. 
Bütün mövcudat və hissələr artasındakı nizam və həmahəngliyi 
Qurani- kərim Yasin surəsinin 38-40 ayələrində dəqiq şəkildə 
belə şərh edir: 
{
ذ  اَهَّل  ٍّرَقَتْسُمِل  یِرْجَت  ُسْمَّشلاَو
  ٰ
 َکِل
 
 ُریِدْقَت
 
ِزیِزَعْلا
 
 َرَمَقْلاَوِمیِلَعْلا
 
ُهاَنْرَّدَق
 
َلِزاَنَم
 
یَّتَح
 
َداَع
 
 ٍکَلَف یِف ٌّلُکَو ِراَهَّنلا ُقِباَس ُلْیَّللا َلاَو َرَمَقْلا َکِرْدُت نَا اَهَل یِغَبنَی ُسْمَّشلا َلاِمیِدَقْلا ِنوُجْرُعْلاَک
)1(
}نوُحَبْسَی 
  “Günəş  də  özü  üçün  müəyyən  olunmuş  yerdə  seyr  edər.  Bu 
yenilməz  qüdrət  sahibi  olan,  bilən  Allahın  təqdiridir.  Biz  ay 
üçün  də  mənzillər  müəyyən  etdik.  Nəhayət,  o  dönüb  xurma 
ağacının qurumuş əyri budağı kimi olar. Nə günəş aya çatar nə 
də gecə gündüzü ötə bilər. Hər biri bir göydə üzərlər”. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
_BÜTÜN ŞEYLƏR CAHANDA ÖZ YERLƏRİNDƏDİR .
_  
_DEMƏ NIYƏ BƏNGƏRİ NƏ AZ NƏ DƏ ÇOXDUR .
_  
_BÜTÜN  BUNLAR  HAQQ  ƏDALƏT  TƏQDİRİ  VƏ 
HİKMƏTİDİR .
_  
_BİZ BAŞ AÇMARIQ, XİLQƏT SİRRİDİR .
_  
Amma eyni halda İnsan ixtiyar və seçim sahibidir. Bu məsələ 
sirdir,  yəni  təqdir  və  seçimlər  olduğca  mürəkkəb  məsələdir. 
Demək olar ki, “ Əgər bəşər milyon illər birlikdə kəşf və təhqiq 
etsələr, yenə də bilinməyən sirrlər önlərində qalacaqdır”. 
Ötən  mövzunun  xülasəsindən  belə  çıxır  ki,  xilqət  aləmi, 
səbəblər və səbəb olanlar aləmidir  və  eyni  halda İnsan aləmi, 
ixtiyar və təklif aləmidir. 
Qəza  və  qədər  İlahi  hikməti  bütün  işlərə  hakimdir.  İmam  və 
Peyğəmbərin, yaradılış cihadının və ixtiyarının və bu qəbildən 
olan  məsələlərin  səbəbinin  başa  düşülməsi
 
  Allahın  bütün 
işlərinə və kainatın sirrinə dair elmi əhatəsinin olması lazımdır 
ki, bunu yalnız o kəslər başa düşürlər ki, Allahın 
səh:62 
 
1
-
 [
1
 . ]
Yasin surəsinin 38-40 ayə . 
xüsusi  inayətinə  nail  olurlar  ki,  bütün  Peyğəmbər  və  Məsum 
İmamlar belədirlər. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Halbuki,  bütün  bəşər  müxtəlif  yollarla  məsləhət olmuşdur  ki, 
ay,  günəşə  və .....
 
 
sahib  çıxsınlar,  çünki,  Allah  onları  insanın 
fəthi  üçün  yaratmışdır.  Onlar  çalışaraq  aləmin  sirrinə  əl  atıb, 
ondan  bəhrələnsinlər.  Amma  hansısa  səbəbdən  onu  başa 
düşməsələr  bunu  İlahi  təqdir  qəbul  edib,  onun  varlığının 
bərəkətindən faydalansınlar. 
Buna görə də bizim vəzifəmiz Peyğəmbər və məsum İmamların 
təlim və bələdçiliklərindən yararlanaq və onların hidayətlərinin 
mövcudluğunu  böyük  İlahi  nemət  hesab  edək  və  onları 
özümüzə nümunə götürək və o höccətlərin seçilməsinin və İlahi 
haqqın fəlsəfəsini naqis ağlımızla başa düşə bilmiriksə, onları 
inkar edib ona müxalif olmayaq. Əks halda o kəslərdən hesab 
olunacağıq  ki,  Peyğəmbər  (s)-  ın  dövründə  bu
 
  seçimin  İlahi 
itrət olmasını cahillər kimi inkar etdilər və kafirlərdən oldular. 
Qurani  Kərim  bu  barədə  Nisa  surəsinin  54  ayəsində  belə 
buyurur: 
لَع  َساَّنلا  َنوُدُسْحَی  ْمَا{
_
  ٰ
ی
 
اَم
 
ُمُهاَتآ
 
ُهّللا
 
نِم
 
ِهِلْضَف
 
 َباَتِکْلا  َمیِهاَرْبِإ  َلآ  اَنْیَتآ  ْدَقَف
)1(
}ًامیِظَع ًاکْلُّم مُهاَنْیَتآَو َهَمْکِحْلاَو 
“Yoxsa  onlar  Allahın  öz  nemətindən  bəxş  etdiyi  şeylərə  görə 
insanlara- Peyğəmbər və ailəsinə- həsəd aparırlar? Halbuki biz 
İbrahim  övladlarına  da  kitab  və  hikmət  vermişdik  və  onlara 
böyük hökumət bəxş etmişdik”. 
Bu  ayənin  təfsirinə  əsasən  bu  ayə  onların  şəninə  nazil 
olmuşdur. Biz təfəkkür və düşüncə yolu ilə kainatın vəziyyətini 
başa düşməliyik ki, hər şey öz yerində qərar verilmişdir və İlahi 
hikmət  və  elm  bütün  kiçik  və  böyük  yaradılış  üçün 

---