Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
səh:91 
səh:92 
18
. DİNİ  DÜŞÜNCƏLƏRƏ  İCTİMAYİ,  SİYASİ  VƏ  İQTİSADİ 
AMİLLƏRİN TƏSİRİ 
ON SƏKKİZİNCİ SUAL: 
İctimai,  siyasi  və  iqtisadi  amillər  Mehdinin  zühurunda  dini 
əqaid və təfəkkürlərə necə təsir etmişdir? 
CAVAB: 
Ateist dünyagörüşünə görə bütün iş və hadisələr tarixi və maddi 
səbəblərə istinad edilməlidir. 
Amma  dini  dünyagörüşü  baxımından  mahiyyəti  haqq  olan 
müxtəlif təfəkkür və əqidələr içərisində onların mənbəyi vəhy 
və Ənbiya dəvəti və bəşərin özünün fitri dərkidir ki, onu ağıl, 
fitsrət, vəhy və nübuvvət hidayəti izah edilir. 
Bu baxışa görə bütün yoldan kənara çıxmalar və zərərli fikirlər 
maddi,  tarixi  və  şəxsi  qərəzlərin,  ictimai  və  tərbiyə 
mədəniyyətinin pozğunluğunun nəticəsidir və din  əqaidi vəhy 
və nübuvvətdən götürülmüş əsl və həqiqidir və bəşər fitrətinin 
əsasıdır. 
Tarix, keçmiş zaman, bəşərin biliyi və ya maddi səbəb onları 
əmələ gətirmir. Bəlkə bu etiqadın mənşəyi ənbiyanın risaləti və 
Məsum  İmamların  İmaməti  əsasında  yaranmış  və
 
  əqaid 
bütövlükdə haqqın ağlı, insanın fitrəti və İlahi vəhydir. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Buna  uyğun  olaraq  hətta  xilaskar  Mehdi  (ə)-  ın  zühuruna 
inamın yaranmasında heç bir ictimai, iqdisadi və siyasi 
səh:93 
amillərin  rolu  olmamışdır.  Bu  xəbərlərin  mənşəy  və  əmələ 
gəlməsi  səmavi  səhifələr,  yol  göstərmələr,  xəbərlər  və  sözlər 
Həzrət  Xatəmül  Ənbiya  (s),  Həzrət  Əmirəl  Möminin  və  sair 
Məsum İmamlardır. 
Baxmayaraq  ki,  Məhdəviyyətə  yaxılan  yalan  iddialar,  rütbə 
pərəst və siyasi qərəzlərə uyğun əmələ gəlmişdir. Bununla belə 
bu iddialar və zühura yalan iddiaçıların əmələ gəlməsinin əsas 
səbəblərinin  təhlil  və  tanınması  əsasında  belə  bir  nəticəyə 
gəlmək  olar  ki,  bu  məsələ  ətrafında  əmələ  gələn  iddia  və 
təhriflər bu məsələnin mütləq haqq olduğunu göstərir ki, bəzi 
şəxslərdə bəhanə yaratmışdır. 
Belə  ki,  Allaha,  vəhyə  və  Nübuvvətə  etiqadın  əsasından 
görünür  ki,  həqiqətləri  qəbul  etmək  qabiliyyəti  insanların 
qəlblərində  mövcud  olduğundan  fürsətçilər  bundan  suistifadə 
etdilər  və  tarix  boyu  Allahlıq  və  Peyğəmbərlik  iddiaçısına 
çevrildilər. 
Mehdi (ə) məsələsində də həmçinin Peyğəmbər (s) tərəfindən 
bəyan olunduğuna və səhabələr tərəfindən eşidildiyinə və nəql 
edildiyinə  görə  həqiqətdir  ki,  hamı  qəbul  etmişdir.  Elə  buna 
görə də suistifadəçilərın nəzər nöqtəsində olmuşdur və şəxslər 
onu  müxtəlif  qərəzlər  üçün  –  bunların  əksəriyyəti  siyasi 
olmuşdur, bəhanə etmişlər. 
Əgər  Mehdəviyyət  məsələsi  həqiqət  olmasaydı,  bu  qədər 
ətrafda  olan  şəxslər  belə  təhriflərə  əl  atmazdılar.  Bəs  bu  su 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
istifadələr  onu  təsdiqləyir  ki,  bu  məsələ  həqiqət  kimi  hamı 
tərəfindən qəbul edilmişdir. 
Bəzi  hadisələr  bəşəriyyəti  həqiqətə  yönəldə  bilər,  Həzrət 
İbrahim (ə)- da olduğu kimi o böyük monoteist, hadisələrdən 
istifadə edərək Allah pərəstliyi insanlara öyrətdi. O həzrət gecə 
olduğundan  ulduzları  gördü  və  dedi:  Budur  mənim 
Pərvərdigarım, amma ulduzun batdığını görüb dedi: 
)1(
}َنیِلِفلآا ُّبِحُا لا{ 
“Mən batanları sevmirəm”. 
Həzrət İbrahim (ə) ulduzların batıb, çıxmasından istifadə 
səh:94 
 
1
-
 [
1
 . ]
Ənam surəsi, 76 ayə . 
edərək insanlara təlim verirdi ki, ulduz Allah ola bilməz. Sonra 
ayın  batıb, çıxması  ilə də  nəticəyə gəlirdi ki, ay da Allah ola 
bilməz.  Daha  sonra  Günəş  çıxır  və  batır  və  bundanda  eyni 
nəticə əldə edir. 
Bu tərtiblə bütün şirk əqaidlərə nifrət edirdi və insanları aləmin 
yaradıcısına  doğru  yönləndirirdi.  Bəs  hadisələr  insanları 
həqiqətə  apara  bilər.  Amma  etiqadi  həqiqətləri  hadisələrin 
nəticəsi kimi qəbul etmək olmaz. 
Düzdür, bunu demək olar ki: ötən zaman Al Əli (ə) etiqadının 
insanlarda güclənməsinə və onların ürəylərində şiə təfəkkürünə 
keçidə  səbəb  olmuşdur.  Amma  şiəlik  və  İmam  Mehdi  (ə)-  ın 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
qeybəti  zamanla  bəyan  və  təkmilləşdiyini  deyən  olarsa,  bu 
düzgün  deyil,  çünki,  bu  nəzər  ötən  izahlarda  çoxlu  sayda 
dəlillər vasitəsilə təkzib olundu. 
Heç  kəs  Peyğəbmər  (s)  tərəfindən  nəql  olunmuş  İmamların 
xəbərlərinə  quraşdırma  deyə  bilməz.  Ona  görə  ki,  onların 
hamısı fasiləsizliklə yanaşı, xarici oxşarlıqları da mövcutdur ki, 
həqiqətdə  Əmmarın  şəhadəti  kimi  ki,  Allahın  Rəsulu  (s) 
buyurmuşdur: 
)1(
هیغابلا هئفلا کلتقت 
“Səni zülümkar şəxslər öldürəcəklər”. 
Əmmarın  Maviyə  və  onun  qoşunu  tərəfindən  şəhid 
edilməsindən  sonra  heç  kəs  söyləyə  bilməz  ki,  bu  hədis 
saxtalaşdırılıb, yəni bu hədis o hadisənin nəticəsidir. Çünki, bu 
hadisə  baş  verməmişdən  öncə  Səhabələr  bu  hədisi  nəql 
edirdilər.  Buna  uyğun  olaraq  həmçinin  Məsum  İmamların 
İmamət məsələsi üç nəfərin dilindən, yəni
  İmam Əli (ə), İmam 
Həsən (ə) və İmam Hüseyn (ə) tərəfindən nəql olunmuşdur ki, 
İmamların  sayı  oniki  nəfərdir  ki,  onların  axırıncısının  adı 
mənimlə  eynidir 
)3(
.
)2(
.Bununla belə  heç kəs  iddia edə bilməz 
ki, bu hədis uydurmadır və bu hadisənin baş verməsindən sonra 
düzəldilmişdir. 
səh:95 
 
1
-
 [
1
 . ]
Baharul ənvar, c 18 s 123 . 
2
-
 [
2
 . ]
Öncəki sənəd, c 36, s 286 . 

---