Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Əshab və xass şiələrə icazə verirdi ki, əziz övladı
  İmam zaman 
(ə)- ı ziyarət etmək şərəfinə nail olsunlar. 
Həzrətin kiçik qeybət dövrü Atası İmam Həsən Əsgəri (ə)- ın 
şəhadəti  gününə  və  Həzrətin  İmamətliyinin  başlanğıcına 
təsadüf edir, yəni hicri qəməri tarixi ilə iki yüz altımışıncı il. 
Burada  bir  mətləbi  qeyd  etmək  istəyirəm  ki,  Həzrətin  qeybət 
məsələsi  göznəlilməz  deyildi,  çünki  müxtəlif  çoxlu  sayda 
hədislərdə o Həzrətin iki qeybət dövrü– kiçik və böyük qeybət– 
olacağı  xəbər verilmişdi. Bu  xəbər  müfəssəl  şəkildə Həzrətin 
döğumundan  öncə  yazılan  kitab  və  şiə  üsulunda  qeyd 
olunmuşdur. 
səh:100 
21
. İMAM HƏSƏN ƏSGƏRİ (ə)- İN ŞƏHADƏTİNDƏN SONRA... 
21
. İMAM  HƏSƏN  ƏSGƏRİ  (ə)-  İN  ŞƏHADƏTİNDƏN 
SONRA HƏZRƏT SAHİBUL ƏMRİN İMAMƏTLİYİNƏ 
ŞİƏLİYİN NƏZƏRİNİN YEKDİLLİYİ 
İYİRMİ BİRİNCİ SUAL: 
Nobəxtinin  yazdığı  “  Şiənin  firqələri”  adlı  kitabına  uyğun 
olaraq imam Həsən Əsgəri (ə)-ın şəhadətindən sonra şiələr on 
dörd firqəyə bölündülər, bu məlumat nə qədər doğrudur və bu 
qruplar nə vaxta qədər mövcud olmuşlar? 
CAVAB: 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Nobəxti  bu  barədə  “  şiənin  firqələri  “  kitabının  96-  cı 
səhifəsində  belə  qeyd  edir:  Şiə  İmam  Həsən  Əsgəri  (ə)-  dan 
sonra on dörd qrupa və ya firqələrə bölündülər, amma təhlillərə 
əsasən  burada  mübaliğə  olmuşdur.  Ona  görə  ki,  o  və  digər 
müəlliflər  firqəyə  aid  kitablarında  belə  fikrə  gəlmişlər  ki, 
baxmayaraq  ki,  buna  inanan  yalnız  bir  nəfər  olmuş,  o  da 
həmçinin  sona qədər bu fikrin üzərində  durmamışdır, bunlara 
qrup  və  ya  firqə  demək  düzgün  deyildir.  Çünki,  belə 
qruplartdakı insanların sayı bir neçə nəfərdən artıq olmamışdır 
və ya onların hansı həddə və nə qədər müddətdə öz fikirlərində 
qalmğları  məlum  deyil.  Buna  görə  də  bunları  firqə 
adlandırmamaq lazımdır. 
Şeyx Müfid və Şeyx Tusi həmçinin bu fikirdədərlər: 
Şeyx Müfid “ Əl Fsulil muxtare” kitabında Nobəxtinin 
səh:101 
adını  çəkdiyi  firqələr  barəsində  belə  qeyd  edir:  Mənim 
dövrümdə  (372  h.q)
 
  bizim  şiələrdən  başqa  bu  adı  çəkilən 
firqələr mövcud deyildilər. 
Buna görə məlum olur ki, bu firqələrin mövcudluğu deyildiyi 
kimi olmamışdır. 
Əlbəttə bir fikir onlar barəsində irəli sürülərsə, onu bəyan edən 
məlum olmasa belə onu təhqiq etmək lazımdır ki, necə ki, Şeyx 
Müfid və Şeyx Tusi bunu təhqiq etdilər və isbat etdilər ki, on 
iki şiəlikdən başqa firqələr batildir. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Xülasə  olaraq  onu  qeyd  etməkdə  yarar  var  ki,  bu  qrup  və 
firqələrin  qeyd  edilib  sayılmasında  bir  növ  səhlənkarlıq  və 
mübaliğə olmuşdur. 
Buna  görə  bu  qəbildən  olan  kitabların  bu  firqələr  barəsində 
qeyd etdikləri məlumatlara etina etməmək lazımdır. 
səh:102 
22
. ON İKİNCİ İMAMIN LƏQƏBLƏRİ 
İYİRMİ İKİNCİ SUAL: 
İmam Mehdi (ə)- ın  ləqəb və adlarının çox olması onun zati, 
ruhi  və cismani  xüsusiyyətləri  ilə bağlıdır, yoxsa onun böyük 
islahedici işlərinin nəticəsi olaraq belə adlar ona verilmişdir? 
CAVAB: 
Rəvayətlərdə  o  Həzrətin  qeyd  olunan  adları  bunlardır:  Qaim, 
Mehdi,  Qayib  və  Höccət,  bunlara  əlavə  olaraq  müxtəlif 
hədislərdə  o  Həzrətə  bu  rütbələr  verilmişdir:  Höccətətallah, 
Xəlifətallah və Əlqaim və s. 
Dövrün  ictimai  və  siyasi  vəziyyətindən asılı olaraq insanların 
diqqətini bu ləqəb və adlardan bir neçəsi cəlb etmiş və ya xüsusi 
məsələlərdə  bəyan  olunmuşdur  və  nəticədə  çıxış  edənlər, 
yazıçılar  və şairlər vəziyyətlərdən asılı olaraq  bu ləqəblərdən 
istifadə etmələri mümkündür. 
Misal olaraq qeyd etmək istəyirəm ki, Allah təalaya verilə adlar 
şəxsi  və  ya  ümumi  insanların  vəziyyətlərindən  asılı  olaraq  “ 
Əlşafi” ya “ Əslam”ya “ Əlhafiz” ya da “ Əlraziq” adları diqqət 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
cəlb etsin. Amma bu o demək deyidir ki, Allah təalanın digər 
adları istifadə olunmamalıdır və ya olunmur. 
Bu baxımdan İmam Zaman (ə)- ın hər bir ləqəbi o Həzrətin bir 
sifət və əməlinə işarə edilir və onların əksəriyyəti Həzrətin 
səh:103 
doğumundan  əvvəllər  hədislərdə  qeyd  olunmuş  və  bu 
ləqəblərlə məşhur olmuşdur. 
Bu cəhətdən İmam Mehdi həmin on ikinci İmam və on ikinci 
İmam elə həmin İmam Mehdidir, bu məsələ barəsində böyük 
şiə  və  sünni  alimləri  həmfikirdirlər.  Əbudavud  “sünən” 
kitabının müəllifi, on iki İmam xəbərini “Əlmehdi” kitabında 
qeyd  etmiş  və  onun  Peyğəmbər  ilə  qohum  və  yaxınlığının 
olduğunu qeyd etmişdir. 
səh:104 
23
.
QAİM LƏQƏBİ 
İYİRMİ ÜÇÜNCÜ SUAL: 
Hamının bildiyi kimi İmam Mehdi (ə)- ın ləqəblərindən biri də 
“Qaim”  ləqəbidır.  Rəvayətlərdə  qeyd  olunduğuna  görə  bu 
ləqəbin o Həzrətə verilməsinin vacibliyi düşündürücüdür. Ona 
görə ki, zahirdən məlum olur ki, o həzrətin qeybətdə və həyatda 
olmasına dəlalət edən minlərlə rəvayətlərin əksinə o Həzrətin 
vəfat etdikdən sonra zühur edəcəyi anlaşılır. Xahiş edirəm əgər 
bu fikrə sənəd və mətn cəhətdən izah verəsininz və fikirləşirəm 
ki, faydalı olacaqdır. 

---