Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
Bu  xəbərdən  istifadə  edilərək  Bədanın  baş  verməsi  təsəvvür 
olunmayacaq ki, Allah məlum deyildi, sonradan məlum oldu? 
Hər halda bunun doğru təfsiri necədir? 
CAVAB: 
Əvvəla: Bu xəbərin sənəd cəhətdən iradı vardır. Buna görə ki, 
rical  kitablarına  uyğun  olaraq  Əbu  Həmzə  Somali  dördüncü 
təbəqəyə aid olan mühəddislərdən olmamışdır. O qəməri ili ilə 
150- ci ildə vəfat etmışdir və sənədə əsasən Həsən Bin Məhbub 
bu  xəbəri  Əbi  Həmzədən  rəvayət  etmişdir  ki,  altıncı 
təbəqədəndir, yetmiş beş yaşında hicri qəməri tarixi ilə 224- ci 
səh:128 
ildə  dünyadan  köçmüşdür.  Bununla  bərabər  Həsən  Bin 
Məhbubun  doğum  ilinin  ilk  ilinə  Əbi  Həmzənin  həyatı 
dövrünün  cəmi  bir  ili  uyğun  gəlir.  Bu  halda  onun  Əbi 
Həmzədən rəvayət etməsi qeyri mümkündür və mütləq onunla 
Əbi Həmzə arasında digər bir şəxs olmuşdur və onun kimliyi 
məlum  deyildir.  Buna  görə  bunu  etibarlı  rəvayət  hesab  edə 
bilmərik.  Bundan  əlavə  vahid  xəbər  doğru  olsa  belə,  etiqad 
üsulunda  höccət  hesab  edilmir.  Sənədi  məchul  olan  bir  hədis 
heç vaxt höccət hesab edilə bilməz. 
İkincisi: Mötəbər hədislərin hamısı Həzrət Mehdi (ə)- ın zühuru 
və  ədalətli  hökumətin  yaranması  tez  bir  zamanda  baş 
verməyəcəyinə  dəlalət  edir  və  o  həzrətin  zühuru  ilə  birlikdə 
mühüm  və qəribə dəyişikliklərin  baş verəcəkdir.  Bu halda  bu 
qədər  etibarlı  hədislərin  müqabilində  bir  məchul  xəbər  hansı 
dərəcədə  etibarlı  hesab  oluna  bilər?  Əlavə  olaraq  Əmirəl 
Möminin  (ə)-  dan  çoxlu  sayda  xütbə  və  rəvayətlər  nəql 
olunmuşdur. Bu hədislərdə möminlərin uzun müddət intizarda 
olacağı  xəbər  verilmişdir.  Bu  halda  biz  necə  bir  məchul 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
rəvayətə  etibar  edə  bilərik  ki,  o  həzrətin  zühur  vaxtını 
yetmişinci il müəyyən etmişdir? 
Digər tərəfdən İlahi qismətlərin dəyişməsi mümkündür. Amma 
bu Allahın bu məsələ barədə əvvəl xəbərsiz olduğu, sonradan 
məlumatının  yarandığı  mənasında  deyildir.  Belə  əqidə  şiə 
nəzərinə görə  batildir. Çünki  Allahın  xilqətdən öncə və sonra 
elm sahibi olduğunu bilirlər. 
Bəda  məfhum  Quran  və  İslamda  mövcutdur  ki,  şiənin  ona 
etiqadı  vardır.  Çünki  həyat  və  nübuvvət  məsələsinin  mühüm 
hissəsi buna əsaslanmışdır. 
Bəda məsələsinə aid olan ayələr bunlardır: 
 ْاوُبَّذَک نِک_َلَو ِضْرَلااَو ِءاَمَّسلا َنِّم ٍتاَکَرَب مِهْیَلَع اَنْحَتَفَل ْاوَقَّتاَو ْاوُنَمآ یَرُقْلا َلْهَا َّنَا ْوَلَو{
)1(
}َنوُبِسْکَی ْاوُناَک اَمِب مُهاَنْذَخَاَف 
“Əgər  o  məmləkətlərin  əhalisi  iman  gətirib  çəkinsəydilər, 
sözsüz  ki,  onların  başlarına  göydən  və  yerdən  bərəkət 
yağdırardıq. Lakin onlar yalançı hesab etdilər, biz də onları 
səh:129 
 
1
-
 [
1
 . ]
Əraf surəsinin, 96 ayə . 
qazandıqlarına görə məhv etdik” 
Başqa bir ayədə, belə buyurulur: 
)1(
}ِساَّنلا یِدْیَا ْتَبَسَک اَمِب ِرْحَبْلاَو ِّرَبْلا یِف ُداَسَفْلا َرَهَظ{ 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
“İnsanların öz əlləri iləetdikləri üzündən quruda və suda fəsad 
əmələ gələr”. 
Ğafir (Momin) surəsinin, 60 ayəsində belə buyurulur: 
)2(
}ْمُکَل ْبِجَتْسَا یِنوُعْدا ُمُکُّبَر َلاَقَو{ 
“Rəbbiniz  buyurdu:  Mənə  dua  edin,  Mən  də  sizin  dualarınızı 
qəbul edim”! 
Nuh surəsinin, 10, 11 ayələrində belə buyurulur: 
}ًاراَّفَغ َناَک ُهَّنِإ ْمُکَّبَر اوُرِفْغَتْسا ُتْلُقَف{ 
)3(
}اراَرْدِّم مُکْیَلَع ءاَمَّسلا ِلِسْرُی{ 
“Rəbbinizdən  bağışlanmağınızı  diləyin.  Çünki  O,  çox 
bağışlayandır. O sizə göydən bol yağış göndərər”. 
)4(
}ٍرْشَعِب اَهاَنْمَمْتَاَو ًهَلْیَل َنیِثَلاَث یَسوُم اَنْدَعاَوَو{ 
“Musa ilə otuz gecə barədə vədələşdik, sonra ona daha bir on 
gün əlavə etdik. Beləliklə onu təkmilləşdirdik”. 
َع ْمُهْنَع اَنْفَشَک ْاوُنَمآ اَّمَل َسُنوُی َمْوَق َّلاِإ اَهُناَمیِإ اَهَعَفَنَف ْتَنَمآ ٌهَیْرَق ْتَناَک َلاْوَلَف{
 ِیْزِخلا َباَذ
)5(
}ٍنیِح یَلِإ ْمُهاَنْعَّتَمَو اَیْنُّدلا َهاَیَحْلا یِف 
“Əzab gəlməkdə ikən Yunisin ümmətindən başqa iman gətirib 
imanı  özlərinə  fayda  verə  bilən  bir  məmləkət  əhli  vardırmı 
iman  gətirən  zaman  onları  dünyadakı  rüsvayçılıq  əzabından 
qurtardıq və onlara bir müddət gün- güzəran verdik”. 

---

Ziyaos-salehin
                                                                               
az.ziaossalehin.ir
 
 
)6(
}ْمُکَّنَدیِزَلا ْمُتْرَکَش نِئَل{ 
”Əgər şükr etsəniz, sizə- nemətimi- artıracağam”. 
)7(
}ُبِسَتْحَی َلا ُثْیَح ْنِم ُهْقُزْرَیَو اجَرْخَم ُهَّل لَعْجَی َللها ِقَّتَی نَمَو{ 
“Kimin Allaha təqvası olarsa, Allah ona bir çıxış yolu əta edər. 
Və ona gözləmədiyi yerdən ruzi verər”. 
)8(
}ْمِهِسُفنَاِب اَم ْاوُرِّیَغُی یَّتَح ٍمْوَق ی 
 ٰ_لَع اَهَمَعْنَا ًهَمْعِّن ًارِّیَغُم ُکَی ْمَل َهّللا َّنَاِب َکِل  ٰذ{ 
“Bu  ona  görədir  ki,  bir  tayfa  özünə  bəxş  edilən  neməti 
dəyişməyincə, Allah da ona əta etdiyi neməti dəyişən deyildir”. 
səh:130 
 
1
-
 [
1
 . ]
Rum surəsinin, 41 ayə . 
2
-
 [
2
 . ]
Ğafir ( Momin) surəsinin, 60 ayə . 
3
-
 [
3
 . ]
Nuh surəsinin, 10, 11 ayələri . 
4
-
 [
4
 . ]
Əraf surəsi, 142 ayə . 
5
-
 [
5
 . ]
Yunus surəsi, 98 ayə . 
6
-
 [
6
 . ]
İbrahim surəsinin 7 ayə . 
7
-
 [
7
 . ]
Talaq surəsinin, 2, 3 ayə . 
8
-
 [
8
 . ]
Ənfal surəsinin, 53 ayə . 

---