Azßrbaycan dèLÈ HƏvva abdullayeva iradə ƏFƏNDİyeva



Yüklə 3,67 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/51
tarix21.06.2018
ölçüsü3,67 Kb.
#50142
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51


AZßRBAYCAN 
DÈLÈ
HƏVVA  ABDULLAYEVA  
İRADƏ  ƏFƏNDİYEVA
MƏLAHƏT  ƏLƏSGƏROVA
Ömumtÿhsil  mÿktÿblÿrinin 7-ci sinfi ö÷ön 
“Azÿrbaycan dili” (dþvlÿt dili kimi) 
fÿnni özrÿ dÿrslik 
Азярбайъан Республикасы Тящсил Назирлийинин
07.08.2014-ъö ил тарихли 869 нюмряли
ямри иля тясдиг едилмишдир.
“KÞVSßR” 
NßØRÈYYATI
B A K I   –   2 0 1 6
7
Çap üçün deyil


Dil vÿ ixtisas redaktoru: 
 KAZIMOV
             
                      
filologiya elmlÿri doktoru, professor
Dərslikdə istifadə olunmuş şərti işarələr:
*   – mətndə tələffüzü üzərində iş aparılması nəzərdə tutulan sözləri fərqləndirir;
..   – çalışmaların mətnində buraxılmış hərf və ya şəkilçinin yerində işlədilir;
...  – cümlələrdə buraxılmış hissənin əvəzinə işlədilir;
–   – çalışmaların mətnində buraxılmış sözlərin yerində işlənir; 
|
  – çalışmalara aid əlavə tapşırıqları fərqləndirir;
  – mətn və çalışmalarda buraxılmış sözlərin yerində işlədilir.
ABDULLAYEVA 
H.
,  ƏFƏNDİYEVA
 
İ.
,  ƏLƏSGƏROVA
 M.
 
Ömumtÿhsil  mÿktÿblÿrinin 7-ci sinfi ö÷ön
 
“Azÿrbaycan dili” (dþvlÿt dili kimi) fÿnni özrÿ dÿrslik.
Bakû, «KÞVSßR» nÿøriyyatû 2016, 160 sÿh.
ISBN 978-9952-8142-8-6   
 
 Möÿlliflik höquqlarû qorunur. Xösusi icazÿ olmadan bu nÿøri vÿ yaxud
onun hÿr hansû hissÿsini yenidÿn ÷ap etdirmÿk, surÿtini ÷ûxarmaq, 
elektron informasiya vasitÿlÿri ilÿ yaymaq qanuna ziddir.
Dÿrsliklÿ baülû rÿy, irad vÿ tÿkliflÿrin
 
kovserneshriyyat@gmail.com  
vÿ derslik@edu.gov.az elekt on önvanlara gþndÿrilmÿsi xahiø olunur. 
ßmÿkdaølûüûnûz ö÷ön ÿvvÿlcÿdÿn tÿøÿkkör edirik!
r
            ©  Az
ərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi – 2016
-
L
Y
İ
A
SM
I
____________________________________________________________________________________
Çap üçün deyil


ÙÅÉÄßР  ßËÈÉÅÂ
ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ  ÕÀËÃÛÍÛÍ  ÖÌÓÌÌÈËËÈ  ËÈÄÅÐÛ
Çap üçün deyil


 
Çap üçün deyil


5
PLANINIZ 1 İLLİKDİRSƏ – DÜYÜ ƏKİN, 10 İLLİKDİRSƏ –  
AĞAC BAS IRIN, 100 İLLİKDİRSƏ – İNSANLARA TƏHSİL VERİN.    
 
 
 
 
 
 
                     ÇİN ATALAR SÖZÜ
§ 1. DOSTUM
Mənim bir dostum* var ki,
Ayrılmır ondan ürək.
Söhbət edib görüşək
Dostumla hər gün gərək.
Maraqlı söhbətləri*
Necə də şirin olur.
Sahilsiz dəniz qədər
Sözləri dərin olur.
Açır Yerin sirrini,
Öyrədir ulduzları*.
Təsvir edir payızı,
Yayı, qışı, baharı...
Çaylardan, dənizlərdən*,
Bulaqlardan* danışır.
Meşələrdən, düzlərdən*,
Yaylaqlardan* danışır.
Onun böyük hünəri
Dağlar qədər 
qəlbidir
.
Hər alimin, ədibin
Qəlbi onun 
qəlbidir
.
Kim sevməz belə dostu* –
Ki, var min bir hikməti.
Kimin olmaz kitaba
Hörməti, məhəbbəti? 
    
Mirmehdi Seyidzadə
SÞZLÖK
qəlbi – высокий 
 
 
təsvir etmək – изобразить
❶ 
Temp və fasiləni gözləməklə şeiri oxuyun və məzmununu öyrənin. 
❷ 
Şairin  hər gün görüşməyə  ehtiyac duyduğu dostunun kimliyi şeirin 
hansı bəndində açılır? 
A) birinci və altıncı       B) ikinci          C) dördüncü         D) altıncı
❸ 
Necə düşünürsünüz, şair  kitabı niyə insan kimi əzizləyərək onu ürək 
dostu adlandırır? Görəsən, bu dost hansı keyfiyyətlərə malikdir ki, şairin ürəyi 
ondan ayrıla bilmir? Fikirlərinizi şeirdən gətirdiyiniz misallarla əsaslandırın.
|
 Bəs siz necə, kitabı özünüzə dost hesab edirsinizmi? Kitaba “hörmət” 
və “məhəbbət”inizin olduğunu  necə əsaslandıra bilərsiniz? Faktlarınız varmı? 
D
Çap üçün deyil


6
❹ 
Artıq yeddinci  ildir ki, siz kitablar vasitəsilə müxtəlif elmlərin sirlərinə 
yiyələnirsiniz.  Bu  illərdə  oxuduğunuz  kitablar  ən  yaxın  köməkçiniz,  dos-
tunuz olduğuna sizi inandıra  bildimi? Debata qoşulun və fikirlərinizi faktlarla 
əsaslandırın.
1) Elmlərin sirlərinə yiyələnməkdə ən yaxın köməkçi müəllimdir.
2)  Elmlərin  sirlərinə  yiyələnməkdə  ən  yaxın  köməkçi  kitablardır,  çünki 
müəllim olmadıqda belə kitablar insanı öyrədə bilir.
❺ 
Şeirin ikinci bəndində dostu haqqında dediyi:   
“Sahilsiz dəniz qədər
Sözləri  dərin  olur”,  –  misralarında  şair  nəyə  işarə  edir?  Misralarda 
gizlənmiş mənanı yoldaşlarınızla müzakirə edin. 

 Şairin dostu ilə “söhbət”inin nə barədə olduğunu şeirin 3-cü və 4-cü  
bəndlərinə  əsasən  müəyyənləşdirə  bilərsinizmi?  Fikrinizi  nümunələrdən 
istifadə etməklə  əsaslandırın.

 Necə düşünürsünüz, –  
      Onun böyük hünəri    
Hər alimin, ədibin
      Dağlar qədər qəlbidir.  
Qəlbi onun qəlbidir, –
misraları ilə şair nə demək istəyir? Kitabın “böyük hünəri” barədə fikirləri nizi 
yoldaşlarınızla bölüşün.

 Şeirdə göy rəngdə verilmiş sözlərin kontekstə uyğun mənalarını izah 
edin. Bu sözləri omonim hesab etmək olarmı? Müzakirəyə qoşulun və fikir lə-
rinizi əlavə misallarla əsaslandırın. Sözlərdəki şəkilçilərin sayında diqqətli olun!
1) Bu sözlər omonimdir, çünki ...
2) Bu sözlər omonim deyil, çünki ...

  Şeirdən  seçilmiş  aşağıdakı  sözlərin  məcazi  mənada  işləndiyini  söy-
ləmək  olarmı?  Onları  aid  olduqları  sözlərlə  birlikdə  oxuyun  və  fikirlərinizi 
əsaslandırın. 
şirin, dərin, öyrədir, təsvir edir, qəlbi, hörməti

  Şeirdə  altından  xətt  çəkilmiş  feillər  digərlərindən  nə  ilə  seçilir?  Bu 
feillərin  hansı zamanda olduğunu müəyyənləşdirin.
|
 Siz feilin zaman şəkilçilərini tanıyırsınız. Bəs şeirdə qara şriftlə verilmiş 
feilin zamanını müəyyənləşdirə bilərsinizmi? Özünüzü sınayın: bu feildə za-
man şəkilçisi varmı? Necə bilirsiniz, bəlkə, feillərin sizin hələ bilmədiyiniz 
xüsusiyyətləri də var?! Düşünün!

  Yalnız  çıxışlıq  halda  olan  isimlər  şeirin  neçənci  bəndindədir? 
Həmin  isimləri  seçib  səsləndirin  və  şəkilçilərin  sözlərə  artırılmasındakı 
Çap üçün deyil


Yüklə 3,67 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə