1 Ramiz Də
Yüklə 2,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
206 - Mən, səni vacib işə görə çağırtdırmışam. - deyə qoca səyyah təqdiredici tərzdə dilləndi və masanın üstündəki qədəhdən bir az su içib təmkinlə sözünə davam etdi. - Sənə bildirmək istəyirəm ki, bizim daxil olduğumuz ekspedisiya indiki zamanda ən ağır bir missiyanı yerinə yetirəcək. Mən deyərdim ki, bundan ağır missiya ola bilməz. Qorxmaz araukanları məğlub edib onların ölkəsini fəth etmək qeyri- mümkün bir işdir. Lakin buna baxmayaraq, mən budəfəki müvəffəqiyyətimizə inanıram. Birincisi, ona görə ki, ekspedisiyanın başında kapitan Xuan Odovaldo kimi qorx- maz, mərd, bacarıqlı və təcrübəli zabit durur, ikincisi, isə bu ekspedisiyanın tərkibində çoxlu oldu silahla silahlanmış əsgərlər var. Səni bura çağırmaqda məqsədim başqadır. Əvvəlcədən sənə dediyim kimi biz ən ağır və təhlükəli bir missiyanı yerinə yetirmək üçün İspaniyanı tərk edirik. Bu ekspedisiya zamanı hər bir şey ola bilər. Mənim artıq doxsan yaşım var. Orada baş verəcək döyüşlərin birində mən həlak ola bilərəm. Araukanlar həmişə bizimlə döyüşəndə gözlənil- məz hücumlara keçirlər. Belə olan vəziyyətdə müqavimət göstərmək xeyli çətinləşir. - Nə qədər gec deyilsə, ekspedisiyanın tərkibindən çıx, - deyə Migel babasına səmərəli təklif verdi və öz fikrini ona tam çatdırmaq üçün səbirsizliklə sözünə davam etdi. - Bu
207 ekspedisiya doğrudan da hər bir döyüşçü üçün çətinlik törədəcək. Bu yaşda (o, babasını nəzərdə tuturdu) Atlantik okeanının keçidinə hər bir adam dözə bilməz. Okeanı... - Mənə qulaq as, - deyə qoça səyyah narazı halda nəvə- sinin sözünü kəsdi və hüznlə başını tərpədərək qətiyyətlə sözünə davam etdi. - mən, okeanlarda çox üzmüşəm və orqanizmim bu mühitə çox gözəl uyğunlaşıb. Ekspedisi- yanın yürüşü məni narahat etmir. Doxsan yaşım olmasına baxmayaraq, mən bir çoxlarından sağlamam. Mən yalnız döyüş zamanı öz dünyamı dəyişə bilərəm. Sən artıq uşaq deyilsən. Dünyada nə baş verdiyini öz gözünlə görüb dərk edirsən. Bizim imperiya yavaş-yavaş nüfuzunu Avropada itirməyə başlayır. İngiltərə öz hegemonluğunu artırır. İki il bundan əvvəl biz La-Manşda ingilis donanmasına məğlub olanda İngiltərənin nüfuzu bütün Avropada artdı. Bizim “Məğlubedilməz armada”mız biabırcasına məğlub oldu. Bütün bunlar da hakimiyyətdə olan hakimlərin və sərkərdələrin səriştəsizliyi ucbatından baş verib. İndi isə Avropada nüfuzumuzu qaytarmaq sayə- sində heç bir iş görülmür. Bütün qüvvələrimizi İngiltərəyə qarşı səfərbər etməkdənsə, biz Osmanlı imperiyasına qarşı düşmənçilik siyasəti aparır, düşmənlərimiz isə bundan istifadə edirlər. Sözüm onda deyil, siyasətdə kim güclü ağıl işlədirsə, o da hər cəhətcən üstünlük qazanır. İngiltərə
208 bizim gücümüzü zəiflətmək üçün, okeanın o tayında İspaniyaya üz tutan gəmilərə və hətta gəmi karvanlarına qarşı dəniz quldurları göndərir. Bizim inkişafımızı yüksəl- dən, xəzinəmizə küllü miqdarda xeyir verən qiymətli metallar, imperiyamızın kaloniyalarından gətirilir. İngilis dənizçiləri isə kraliça tərəfindən dəstəklənərək, dəniz quldurları adı altında bizim karvanlara hüçum edir və gəmilərdəki qiymətli yükləri ələ keçirirlər. Başa düşürsən mən nə demək istəyirəm? Hazırda Karib dənizində İspan donanması yox, mənşəli ingilis olan dəniz quldurları ağalıq edirlər. İş o yerə çatıb ki, korsarlar okeanın o tayında yerləşən bizim şəhərlərə və limanlara hücüm edib orada yaşayan mülki, hərbi və ticarətlə məşğul olan soydaşları- mızı qarət edib vəhşicəsinə öldürür, əsirləri isə qul bazarlarında satırlar. Bu bizim imperiya və millət üçün biabırçılıqdan başqa bir şey deyil. Bu biabırçılığın qarşısı hökmən alınmalıdır. Hayıf ki, mən həddindən artıq qocayam, yoxsa hazırda nə edəcəyimi çox yaxşı bilərdim. - Bunu mən də çox yaxşı bilirəm, - deyə Migel qeyri- müəyyən tərzdə dilləndi və babasına müəmmalı tərzdə nəzər salıb sözünə davam etdi. - Tutalım ki, sən cavan olay- dın, axı sən nə edə bilərdin? Necə olsa da sən nə hakimiy- yətdə yüksək vəzifə tutursan, nə də ki, iri bir donanmanın admiralısan?
209 - Sözümün canı olduğundan mən, sənə öz çoxdankı dərdimi açıb-söyləyirəm. - deyə qoca səyyah məyus halda dilləndi, sonra isə tərəddüd etmədən səbirsizliklə sözünə davam etdi. - Sən bilirsən də polkovnik Alonso Odovaldo hansı işlə məşğuldur? O, bütün Kataloniyada ən təcrübəli və bacarıqlı dənizçilərdən ibarət böyük bir komanda toplayıb. Komanda hazır olandan sonra Alonso öz puluna aldığı gəmi ilə korsarlara qarşı döyüşmək üçün Karib dənizinə yollanacaq. Düzdür, bizim ekspedisiya İspaniyaya qayıtmayınca, o, Kataloniyanı tərk etməyəcək. Daha doğru- su, biz vaxtında Barselonaya qayıtmasaq, o, özü bizim ardımızca Anqud körfəzinə yollanacaq. Ondan sonra isə Karib dənizində dəniz qulduralarına qarşı mübarizəyə başlayacaq. Sən bilərsən də o, İspaniyanı nə qədər çox sevir. Əsl vətənpərvər adam Alonso Odovaldo kimi hərəkət etməlidir. Mənim arzum o idi ki, səndə mənim kimi səyyah olasan və coğrafi kəşflər tarixinə az-çox xeyrin dəysin. Dünyada hələ kəşf edilməmiş torpaqlar çoxdur. Ancaq nə etmək olar? Kəşf edib imperiyanın tərkibinə qatdığımız torpaqları yağı düşməndən qorumaq lazımdır. Həmin torpaqların əldən çıxma təhlükəsi var. İngilislərlə, fransızların gözləri bizim torpaqlardadır. Ədviyyat adaları və ona yaxın olan ərazilər hər bir inkişaf etmiş dövləti yaman çox maraqlan-
Yüklə 2,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|