• MƏl umat kitabçasi handbuch
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Handbuch |
- Das Entwickeln von Szenarien erfordert kreati- ves Denken und Gestalten.
- Szenarien entwickeln
- Ssenarilərin yaradılması kreativ düşüncə tərzi və yaradıcı yanaşma tələb edir
- Ssenari hazırlamaq
57 56
Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit lungspfade denkbar und möglich scheinen, eignet sich ganz besonders die Szenario-Methode. Damit kann jeweils ein po- sitives und negatives Extremszenario (un-/günstiger Entwick- lungsverlauf) und ein aus der Fortschreibung der heutigen Situation entstehendes Trendszenario entwickelt werden. Den ersten Schritt stellt eine Problemanalyse dar: Die Beschreibung der Gegenwart beantwortet, welche Faktoren und Zusammenhänge bekannt sind, wer von dem Problem betroffen ist und warum es als relevant und lösungs- bedürftig angesehen wird. Hier wird klargestellt, was das Problem – und war- um es von Bedeutung ist. Anschließend werden die Einfl ussfaktoren in dem Problemfeld behandelt: Welche Interessen stehen dahinter, welche Entwicklungen, Notwendigkeiten? Je genau- er die Problemanalyse und die Beschreibung der Einfl ussfak- toren, umso aussagekräftiger wird das Ergebnis. Dazu ist es oft nötig, Fachleute einzuladen und zu befragen. Der entscheidende Schritt ist die Szenarioentwicklung – hier werden die Ergebnisse der vorigen Schritte zusammengeführt und Zukunftsbilder entwickelt, die in anschaulicher Weise mögliche Zukunftsentwicklungen und ihre Konsequenzen sichtbar machen. Diese Zukunftsbilder können etwa in Form von Beschreibungen erstellt werden – oder als gemeinsam gestaltete Bilder und Plakate. Die bildliche Darstellung ist dabei weniger „genau“, jedoch einprägsamer und auch besser vermittelbar. Den Abschluss bildet eine Analyse der Szenarien: Welches ist wünschenswert, welche Maßnahmen sind geeignet, ein gewünschtes Ziel zu erreichen? Was kann man heute schon tun, damit die Entwicklung in die richtige Richtung geht? Wel- che Maßnahmen können wir selbst umsetzen? Damit werden aus dem „Blick in die Zukunft“ Schlussfolgerungen für unser heutiges Handeln gezogen.
nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhaltige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungspraktike- rInnen, FORUM Umweltbildung. Download: www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopublica- tions/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf Das Entwickeln von Szenarien erfordert kreati- ves Denken und Gestalten. grundlage verloren haben. Dieses Beispiel beschreibt die „Tragödie vom Gemeinschaftsgut“. Gemeinschaftsgüter gibt es viele: Wasser, Luft, Lebewesen, im weiteren Sinne auch die fossilen Ressourcen der Erde. Ziel ist, bei der Nutzung dieser Güter im Sinne einer nachhaltigen Entwicklung einerseits eine faire Verteilung zwischen den heute lebenden Menschen und andererseits Bedacht darauf zu nehmen, dass auch folgende Generationen ihre Bedürfnis- se noch befriedigen können. In einem Spiel lässt sich die Problematik praktisch erleben. Es macht dabei Sinn, die Spielenden vorher nicht auf das Thema hinzuweisen, sondern einfach ein Spiel anzukündigen. Für jede Gruppe wird ein Teller/eine Schüssel mit ca. 20 „Fischen“ (je nach lokalem Bezug alternativ: Nüsse, Bohnenkerne etc.) vorbereitet und mit einer Serviette zugedeckt. Dann gibt man folgende Spielanleitung: „Wir spielen nun ein Spiel und du bist ein Fischer/eine Fischerin. Du darfst in diesem Jahr zweimal in deinem See fi schen. Jedes Mal kannst du ganz allein entscheiden, ob du null, einen, zwei, oder drei Fische aus dem See holen möchtest. Die Fische werden sich vermeh- ren, genauso wie Fische in einem See das auch tun. Lege die Fische, die du fängst, vor dich“. Das Spiel kann beginnen. Es darf dabei nicht gesprochen werden. Nach einem Jahr, also nach zwei Spielrunden, geht der/die Spielleitende herum und verdoppelt den noch vorhandenen „Fischbestand“ (die Nüsse) verdeckt. Auch im zweiten Jahr darf jede/r zweimal fi schen bevor die Fischbe- stände verdeckt nachgefüllt werden. Hat eine Gruppe keine Fische mehr, scheidet sie aus dem Spiel aus. Jetzt wird noch ein drittes Jahr gespielt. Dann dürfen die Gruppenmitglieder auswerten, wie viele Fische noch im See sind, wie viele jede/r einzelne gefi scht hat und wie viele die Gruppe gemeinsam gefi scht hat. Der/Die leitende Person regt die Gruppe jetzt zur Diskussion an: Welche Zusammenhänge gibt es zwischen den Ergebnissen? Gab es eine Gruppe, bei welcher der Fischbe- stand ausgerottet war? Warum? Wie lange hätte jede Gruppe noch weiter fi schen können? Wie viele Fische sind von Jahr zu Jahr dazu gekommen? Welches Prinzip steckt dahinter? Das Spiel verdeutlicht: Wenn jeder nur an sich denkt, seine Interessen durchsetzt, verlieren am Ende alle ...
www.umweltbildung.at/cgi-bin/cms/praxisdb/ suche.pl?aktion=uvs&typ=Umsetzungsvorschlaege&basi- sid=421&&thema=21 Auch: Bollmann-Zuberbrühler B. u.a. (2010): Systemdenken fördern. Systemtraining und Unterrichts- reihen zum vernetzten Denken 1.–9. Schulstufe, Zusatzblatt Aktivität T62. Schulverlag plus 62 Szenarien entwickeln Ist es besser, in den Tourismus zu investieren – oder doch zuerst die Landwirtschaft zu fördern? Sollen Kunststoffta- schen verboten werden – oder ist es besser, sie zu sammeln und wieder zu verwerten? Zur Betrachtung von Problemen, bei denen zukünftig zwei prinzipiell gegenläufi ge Entwick- olduğu problemlərə baxılmasında ssenari metodu daha uyğundur. Bu yolla həm positiv, həm də neqativ ekstrimal ssenari (əlverişsiz/əlverişli inkişaf kursu) və bu gün- kü vəziyyətdən ortaya çıxan bir trend ssenarisi hazırlamaq mümkündür. Birinci addım problemin analizidir: mövcud və- ziyyətin təsviri bu suallara cavab verir, hansı faktorlar və əlaqələr məlumdur, bu problem kimlərə təsir edir, nə üçün bu məsələ vacibdir və həllinə ehtiyac duyulur. Burada problemin nədən qaynaqlandığı və nə üçün bu qədər vacib olduğu dəqiqləşdirilir. Sonda pro- blem sahəsindəki təsiredici faktorlara baxılır: bunun arxasında hansı maraqlar, inkişafl ar və ehtiyaclar durur? Problemin analizi və təsiredici faktorlar nə qədər dəqiq təsvir edilsə, nəticə o qədər mənalı olacaqdır. Bunun üçün adətən mütəxəssisləri dəvət etməyə və onlarla məsləhət- ləşməyə ehtiyac duyulur. Həlledici addım ssenarinin yaradılmasıdır - burada əvvəlki addımların nəticələri ümumiləşdirilir və gələcəyin təsvirləri yaradılır, bu təsvirlər gələcəyin inkişaf yollarını və onların nəticələrini aydın şəkildə təqdim edir. Bu gələcək təsvirləri ya ifadə edilə bilər, ya da birlikdə formalaşdırılmış şəkillər və plakatlar şəklində hazırlana bilər. Şəkil vasitəsilə təqdimetmə daha az “dəqiq” hesab edilir, ancaq daha çox yaddaqalan və informativdir. Sonda ssenarinin analizi aparılır: Hansı daha arzuolunandır, hansı tədbirlərin görülməsi arzu etdiyimiz bir məqsədə çat- maq üçün müvafi qdir? İnkişafın doğru istiqamətdə getməsi üçün bu gün nələr etmək olar? Hansı tədbirləri biz özümüz tətbiq edə bilərik? Bələliklə “gələcəyə baxaraq” bizim bu günkü davranışlarımız üçün nəticələr çıxarılır.
nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhaltige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungspraktike- rInnen, FORUM Umweltbildung. Download: www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopublica- tions/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf Ssenarilərin yaradılması kreativ düşüncə tərzi və yaradıcı yanaşma tələb edir nəticədə balıqçılar yaşamaq üçün vasitələrini itirirlər. Bu nümunə “Yerin zənginliklərinin” faciəsini əks etdirir. Yerin bir çox sərvətləri vardır: su, hava, canlılar, həmçinin faydalı qazıntılar. Məqsəd bu sərvətləri davamlı inkişaf za- manı elə istifadə etməkdir ki, onlar bu gün yaşayan insanlar arasında ədalətli şəkildə bölüşdürülsün və gələcək nəsillərin də bu sərvətlərlə öz ehtiyaclarını qarşılamaları üçün tədbirlər görülsün. Bu oyun problemi praktik olaraq yaşamağa imkan verir. Əsas olan iştirakçılara oyun haqqında əvvəlcədən məlumat ver- məmək və sadəcə oyuna başlamaqdır. Hər bir qrup üçün üzəri salfetlə örtülmüş, daxilində 20-yə yaxın “balıq” (qoz-fındıq, lobya dənələri və b. da ola bilər) olan kasa hazırlanmışdır. Sonra oyun haqqında təlimat verilir: ”Biz bir oyun oynayırıq və sən balıqçısan. Sən bu il iki dəfə balıq tuta bilərsən. Hər dəfə nə qədər balıq tutacağına özün qərar verəcəksən, heç tutmaya, ya da bir, iki, üç balıq tuta bilərsən. Normal qaydada göllərdə olduğu kimi burada da balıqlar öz saylarını artıraca- qlar. Tutduğun balıqları qarşına qoy”. Oyuna başlamaq olar. Oyun əsnasında danışmağa icazə verilmir. Bir il sonra, yəni iki oyun dövrəsindən sonra oyuna rəhbərlik edən şəxs “balıq ehtiyatını” gizlincə iki qata çıxarır. Həmçinin ikinci ildə də balıqçılar iki dəfə balıq ovlaya bilərlər, balıq ehtiyatları gizlincə artırılmamışdan əvvəl. Əgər qrupun balığı qalmayıbsa onlar oyundan çıxırlar. İndi üçüncü il oy- nanılacaq. Daha sonra qrup iştirakçıları göldə nə qədər balıq qaldığını, hər bir şəxsin nə qədər balıq tutduğunu və ümu- milikdə qrupun nə qədər balıq tutduğunu hesablaya bilərlər. Oyuna rəhbərlik edən şəxs indi qrupları müzakirəyə dəvət edir: nəticələr arasında hansı əlaqələr mövcuddur? Elə bir qrup var ki, orada balıq ehtiyatları tam olaraq tükənsin? Nə üçün? Hər bir qrup daha nə qədər müddət balıq tuta bilərdi? Hər il nə qədər balıq əlavə olunurdu. Bunun altında hansı prinsip gizlənir? Oyun göstərir ki: hər bir insan yalnız özünü düşündükdə və yalnız öz maraqlarını üstün tutduqda sonda hamı itirir....
www.umweltbildung.at/cgi-bin/cms/praxisdb/ suche.pl?aktion=uvs&typ=Umsetzungsvorschlaege&basi- sid=421&&thema=21 Auch: Bollmann-Zuberbrühler B. u.a. (2010): Systemdenken fördern. Systemtraining und Unterrichts- reihen zum vernetzten Denken 1.–9. Schulstufe, Zusatzblatt Aktivität T62. Schulverlag plus 62 Ssenari hazırlamaq Hansı daha yaxşıdır - turizmə vəsait qoymaq yoxsa əv- vəlcə kənd təsərrüfatının inkişafına şərait yaratmaq? Plastik torbalar qadağan edilməlidir yoxsa toplanıb təkrari istehsala verilməlidir? Gələcəkdə iki əks istiqamətli inkişafın mümkün
Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|