03-Evliya Chelebiye Gore Guneybati Anadolu (Aydin, Denizli, Muyula)
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III. Milas Kazası
- 1. İdari Yapı
- 2. Fiziki Görünüm
137 önünde bir halveti dergâhı vardır. Gelene gidene bol ikramda bulunulur. Dört bir tarafında yüzden fazla hücreler vardır. Hareminde bir su var ki ab-ı zülâldir. Bütün şehir halkı bu suya muhtaçtır gayet leziz ve soğuktur. Bu asitane içinde bir bahçe var ki sanki cennet bahçesidir. Burası bütün seyyahların ve misafirlerin bir dinlenme yeridir. Hüsamcan Bağı adıyla şöhret olmuştur. Altmış çeşit üzümü ve kırk renk meyvesi olur, sicilde kayıtlıdır. Görülmeğe değer bir yerdir.” 741 III. Milas Kazası Evliya Çelebi Ula Kasabası’ndan ayrıldıktan sonra bağ ve bahçeler içinden geçerek dört saat yolculuktan sonra Yerkesik Kasabası’na ulaşmış, buradan Bozüyük’ü ziyaret ederek Eskihisar üzerinden batıya doğru yönelerek Badırga Boğazı’nı ve Deve Kısığı adı verilen geçitleri aşarak, Tuzla Ovacığı’nı geçip 6 saatte Milas’a ulaşmıştır. 742 Milas günümüzde Muğla İlinin ilçesidir. İlkçağ başlarında Karlar ve Lelegler ile iskan edilmiş ve erkenden Ege kıyıları adaları nüfusunun göçlerine ve şarklı istilacıların tesirine maruz kalmış bir bölgede Milas şehrinin tam olarak ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. 743 Milas bölgesi M.Ö V. yüzyılda İyon idaresi altında daha sonraları ise Perslerin Karya Satraplığının merkezi durumuna gelmişse de, M.Ö 40 tarihlerinde bölge Roma nüfuzu altına girmiştir. Bizans hakimiyeti döneminde şehir eski önemini yitirmeye ve sönükleşmeye başlamıştır. 1079 senesinden itibaren Türk akınlarına sahne olan şehir, Menteşe Bey komutasındaki ordu tarafından 1284 yılında fethedildi. Al-Umarı 1330 tarihine doğru Milas'ı Menteşe Bey'liğinin merkezi olarak zikreder 744 1220 senelerinden itibaren Moğollar önünden kaçan Türkmenler Anadolu’ya girerek buralarda yerleşerek nüfusu daha da artırmışlardır. 745 1333 yıllarında Milas’a gelen İbn Batuta burada Şucaeddin Orhan Bey tarafından misafir edilmiştir ki buda Milas’ın beylik merkezi 741 Seyahatname, s.107 742 Seyahatname, s.107-108 743 Darkot, “Milas”, İA, C.VII, İstanbul 1979, s.312 744 Darkot “Milas”, s.313 745 Wittek, a.g.e, s.14-15 138 olduğunu göstermektedir. 746 Evliya Çelebi ise Milas’ın Menteşeoğlu Ahmed Gazi tarafından Milyas adındaki bir Rum Kralının elinden aldığı bilgisi ise doğru değildir. 747 Ahmed Gazi’nin Milas ve Peçin’de yaptırdığı eser kitabeleri 1375-1380 dönemlerini işaret eder dolayısıyla fetih çok daha önceleri gerçekleşmiştir. 748 Milas I. Bayezid zamanın da 1390 yılında ilk olarak Osmanlı hakimiyetine girmiş, Firuz Paşa Menteşe iline Vali tayin edilmiştir. 1402 Ankara Savaşı’nın ardından bölge eski sahipleri Menteşeoğullarının eline geçmişse de kesin olarak II. Murad döneminde Osmanlı yönetimi altına girmiştir. 749 Seyyahımız Evliya Çelebi ise bölgenin kesin olarak I. Murad Hüdâvendigâr zamanında Osmanlı topraklarına katıldığını söylemektedir. Evliya Şehrin isminin Milyas adındaki Cemşid soyundan bir Rum Kraldan geldiğini söylese de 750 Şehrin ismi esi kaynaklarda Mylasa, Melas, Milaso, Milaxo, Melaso şeklinde ifade edilmektedir. 751 Böylece Evliya’nın isim hakkında halk hikayelerinden hareket ederek veya benzeterek şehirlerin isminin kaynağı hakkında bilgiler verdiği sonucuna ulaşabiliriz. 1. İdari Yapı Şehrin idari yapısı ile bilgiler veren Evliya’nın bu konudaki ifadesi ise şöyledir. “Milas Menteşe Sancağı hakinde Menteşe Oğlu Ahmed Gazi Evkafıdır. Yüz elli akçe kazadır. Nahiyesi yetmiş beş mamur kuralardır. Kethudayeri, Yeniçeri Serdarı, Ayanı, Eşrafı, Nakib ve Müftüsü vardır. Kalesi yıkılmış olduğundan Dizdarı ve Neferatı yoktur.” 752 746 Wittek, a.g.e, s.68-70 747 Seyahatname, s.109 748 Wittek, a.g.e, s.74-75 749 Darkot, “Milas”, s.313-316; Wittek, a.g.e, s.102-105 750 Seyahatname, s.109 751 Darkot, “Milas”, İA, s.311 752 Seyahatname, S.109 139 2. Fiziki Görünüm Günümüz Milas’ının genel görünümü şu şekildedir. Milas Anadolu’nun güneybatısında Karia (sonra Menteşe) bölgesine merkez olmuş bir şehirdir. 753 Şehir Sodra Dağı’nın kuzey eteklerinden ayrılan dört tepe ile bu tepeler arasındaki düzlükler üzerinde kurulmuştur. 754 Sodra Dağı şehrin batısındaki mahallelere kadar uzanmaktadır. Bu tepelerden en yükseği, Sodra Dağı’ından bir vadi ile ayrılan (180 m.) yüksekliğindeki Hıdırlık Tepesi olup, şehrin antik dönem kalesi de burada bulunmakta idi. 755 Bu tepenin önünde ve şehrin ortasında yükselen Hisarbaşı Tepesi (90 m.) ise Milas’ın eski çekirdeğini teşkil eder. 756 Şehrin resmi binaları bu tepenin etek ve yamaçlarında yer alır, şehir buradan itibaren güneye doğru ovaya, diğer taraftan kuzedeki Değirmen, kuzey-doğudaki Topbaşı Tepelerine doğru yayılır. 757 Sodra Dağı’ndan nisbi bir alçalma ile sıralanan Hıdırlık ve Hisarbaşı tepeleri bu dağın birer tabii uzantıları gibi durmaktadırlar. 758 Evliya’nın tarifi günümüz görünümüne büyük ölçüde uyar ona göre Milas Şehri, Milas Ovası’nın güneybatısında, Sudre Dağı’ndan bir top menzili uzaklıkta olduğunu, taşlıklı bir bayır üzerinde kurulmuş olarak tarif eder. Ayrıca bu bayır üzerinde kargir, üzeri toprak örtülü bahçeli bin hane bulunduğunu, şehirde limon, turunç, nar, incir ağaçlarının oldukça bol bulunduğunu yazan seyyahımız, Milas’ın havasının ise iyi olmadığını onun ifadesiyle “eşeği ve ecinneyi” sıtma tuttuğunu bize söylemektedir. 759 a. Kale Seyyahımız Peçin Kalesi’nin ismi hakkında şu bilgileri bize vermektedir. “Yüzlerce yıl bir ecinne beği burayı elinde tutmuştur. O yüzden buraya Beğ Cin 753 Darkot, “Milas”, İA, s.311 754 Darkot, “Milas”, İA, s.311 755 Darkot, “Milas”, İA, s.311; Aşkıdil-Turhan Akarca, Milas, Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi. İstanbul 1954, s.13 756 Darkot, “Milas”, İA, s.311; Aşkıdil-Akarca, a.g.e, s.14 757 Darkot, “Milas”, İA, s.312; Aşkıdil-Akarca, a.g.e, s.114 758 Mete, a.g.e, s.63 759 Seyahatname, s.109 Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|