1-bob. Avtomobil sanoati va transport 1-§. Avtomobil sanoatining rivojlanish tarixi

A - mini-sinf.
Avtomobillar uzunligi 3,6 m dan kichik va kengligi 1,6 m 
gachaligi bilan xarakterlanadi. Bunday avtomobillar uch yoki besh eshikli bo‘ladi. 
B - kichik sinf.
Kuzov uzunligi — 3,6 m.dan 3,9 m.gacha, kengligi — 1,5 
m. dan 1,7 m.gacha.
C - kichik o’rta sinf
(golf-sinf yoki kompakt-sinf). Bu avtomobillar kuzov 
uzunligi — 3,9 m. dan 4,4 m.gacha, kengligi — 1,6 m. dan 1,75 m.gacha. 
D - o’rta sinf.
Bu tipdagi avtomobillar uzunligi – 4,4 m.dan 4,7 m.gacha, 
kengligi -1,7 m.dan 1,8 m.gacha. 
E - oliy o’rta sinf
, yoki biznes-sinf. Kuzov uzunligi – 4,6 m.dan 4,8 
m.gacha, kengligi 1,7 m.dan katta. 
S (F) - lyuks sinf
. Avtomobil uzunligi 4,8 m.dan, kengligi 1,7 m.dan katta.
Odatda, avtomobil zavodlarida birnecha turdagi, ya‘ni xilma-xil ishlarni 
bajarishga moslashtirilgan (modifikatsiyali) avtomobillar ishlab chiqariladi. 
Ularning birinchisi asosiy (bazaviy) hisoblanadi. 
Avtomobil va avtobuslarni indekslash tizimi quyidagicha bo‘ladi: 
Yengil avtomobillar 
Dvigatelning ish 
xajmi, l 
1,2 gacha 
1,3…1,8 
1,9….3,5 
3,5 dan ortiq 
Indeksi 
11 
21 
31 
41 
Misol 
ZAZ – 1102 
VAZ-2101 
GAZ-3102 
ZIL-4104 
Avtobuslar 
Uzunligi ,m
 
5 gacha 
6…7,5 
8…9,5 
10,5…16,0 
16,5 dan 
ortiq 
Indeksi 
22 
32 
42 
52 
62 
Misol 
RAF-2203 
PAZ-3201 
LAZ-4202 
Avtomobillarni modifikatsiyalari raqamlar bilan belgilanadi. Raqam oldidagi 
xarfli belgi ishlab chiqaruvchi zavodni bildiradi. Masalan: Gorkiy avtomobil 
zavodi – GAZ , Minsk avtomobil zavodi – MAZ va xokazo. 

---

20 
Zavodni bildiradigan belgidan so‘ng to‘rtta raqam ko‘rsatilib, birinchi raqam 
avtomobilning sinfini, ikkinchi raqam avtomobilning turini (yengil, avtobus, yuk 
avtomobili) bildirsa, uchinchi va to‘rtinchi raqamlar avtomobilning modelini 
ko‘rsatadi. Agarda beshinchi raqam bo‘lsa u modifikatsiyani bildiradi.