1-bob. Avtomobil sanoati va transport 1-§. Avtomobil sanoatining rivojlanish tarixi

1.5-§. Avtomobil konstruktsiyasiga qo’yiladigan talablar. 
Avtomobil konstruktsiyasiga qo‘yiladigan talablarni o‘z navbatida to‘rt 
guruhga bo‘lish mumkin, ya‘ni ijtimoiy va xuquqiy, ishlab chiqarish, 
ekspluatatsiya va raqobatbardoshlik talablari. 

ijtimoiy va huquqiy
talablarga
konstruktsiyaning xavfsizligi, yuqori 
konstruktiv va ekologik ko‘rsatkichlar, mamlakatimiz va halqaro tashkilotlarning 
me‘yoriy xujjatlariga mosligi kiradi.

ishlab chiqarish talablariga
materil, mehnat sarfining kamligi va 
avtomobil tannarhining pastligi; agregat, uzel va detallar unifikatsiya darajasining 
Avtomobil konstruktsiyasiga ko’yiladigan talablar
Ijtimoiy va 
huquqiy
Ishlab chiqarish
Ekspluatatsiya
Raqobatbar-
doshlik

---

26 
yuqoriligi; ishlab chiqarish ko‘lami va mablag‘ga avtomobil konstruktsiyasining 
mosligi kiradi.

ekspluatatsiya talablariga
avtomobilning yuk ko‘tarishidan to‘la 
foydalanish; yuqori o‘rtacha tezlik; yuqori yonilg‘i tejamkorligi; ishonchlilik; 
tashish vaqtida yuklarning saqlanishi; avtomobilning ob-havo sharoitiga 
moslashganligi kiradi. 

raqobatbardoshlik talablarga
zamonaviy talablarga javob beradigan 
yuqori sifat; patent tarafdan toza; halqaro tan olish; eksport qilinishi 
mo‘ljallanayotgan davlatlarning maxsus talablarga javob berishi kiradi.
Yuqorida sanab o‘tilgan barcha talablarni bir vaqtda qondirib bo‘lmaydi, 
chunki ba‘zi talablar bir-biriga qarshi bo‘lishi mumkin. Shuning uchun 
avtomobilning vazifasi va ishlatilish sohasiga qarab avtomobilni loyihalash 
chog‘ida o‘rtacha echim qabul qilinadi.
Har bir avtomobil ma‘lum ekspluatatsiya sharoiti uchun yaratiladi. Transport 
vositalarini ekspluatatsiya qilish sharoiti uch qismdan iborat:

transport sharoiti;