1 Hümayi rş e
Yüklə 7,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
H Ü M A Y İ - Ə R Ş 63 Vacibi-taala həzrətləri də şeytanın bu müdaxiləsinin imkanı və bunun dəfi xüsusunda təqib ediləcək yolları göstərərək ِ ﱠ ﺎِﺑ ْﺬِﻌَﺘْﺳﺎَﻓ ٌﻍ ْﺰَﻧ ِﻥﺎَﻄْﻴﱠﺸﻟﺍ َﻦِﻣ َﻚﱠﻨَﻏَﺰﻨَﻳ ﺎﱠﻣِﺇَﻭ ٌﻢﻴِﻠَﻋ
[Əgər sənə Şeytandan (bu əmr olunduğun işləri yerinə yetirməmək məqsədilə) bir vəsvəsə gəlsə (fəsad toxunsa), Allaha sığın. Şübhəsiz ki, Allah (hər şeyi) eşidəndir, biləndir!] (Əraf: 200) və َﻥﻭُﺮِﺼْﺒﱡﻣ ﻢُﻫ ﺍَﺫِﺈَﻓ ْﺍﻭُﺮﱠﻛَﺬَﺗ ِﻥﺎَﻄْﻴﱠﺸﻟﺍ َﻦﱢﻣ ٌﻒِﺋﺎَﻁ ْﻢُﻬﱠﺴَﻣ ﺍَﺫِﺇ ْﺍﻮَﻘﱠﺗﺍ َﻦﻳِﺬﱠﻟﺍ ﱠﻥِﺇ [Allahdan qorxanlara Şeytandan bir vəsvəsə (zərər) toxunduğu zaman onlar (Allahın əzabını, lütfünü və mərhəmətini) xatırlayıb düşünərlər və dərhal (gözləri açılıb) görərlər] (Əraf: 201)
Digəri sübutun qətiliyi olmayıb, şəkk və şübhənin müdaxilə imkanı olan hal- dır. Belə bir hala giriftar olduqda, yəni mürid qəlbində fətrət, sevinc, iltifatı-əlaiq (dünyaya əlaqə), sidqi-iradə və buna bənzər hər nə olursa olsun, bir halın baş verməsini müşahidə etdikdə dərhal şeyxinə məlumatı ərz etməsi və əğyardan (başqa- lardan) gizləməsi lazımdır. Bu kimi düşüncələr vaqe və şeyx bu haldan xəbərdar edildiyində şeyx o müridin zəka və fərasəti barədə ətraflı düşünür və halını diqqətə alır. Şeyxə düşən vəzifə, ona varid olan bu qəlbi xətirələri arifanə düşüncələr və hikmətli bir üslub ilə yorub-yoğuraraq özünə tabe olmasını əmr etməkdir. Hətta, şeyx müridin qəlbinə nur saçaraq rəbbinin həqiqətindən bir təcəlli peyda olana qə- dər bəsirətkaranə hərəkət etməlidir. Əgər şeyx müriddə əmələ gələn həmin halları bu şəkildə dəf ’ə müqtədir olmayacağını anlasa, o müridin idrakına münasib vəz, nəsihət və dəlil ilə müridi, qəlbinin ehtimal verəcəyi etiqada sövq etməyə çalışır. Şeyx Hacı Həmzə əfəndi həzrətləri bu cür düşüncələri divanlarında “zəhrimar” deyə vəsf edərək çarəsinin də qəlbi rabitə olduğuna işarət edərək: Ol dəşti-təvəlladə ol zəhrimarə Rabiteyi-qəlbdir mücərrəd tiryak- deyə buyurmuşdur. Bu təhlükələrlə dolu biyabanda müridə qarşı şeyxinin təənnuq 31
və mülayim davranması lazım gəlir, çünki məhz bu əl çəkməz bəla təriqin təhlükəsi və xətərnak yeridir. Çox biçarə müridlər vardır ki, riyazətlə məşğul oldu. O bədbəxt qənaətini gücləndirəcək kəşfdən nəsibdar olmaması üzündən yanlış xəyal ona üstün gəldi. Həqiqət mərtəbəsinə yetişməyə müvəffəq ola bilmədi. Bu səbəbdən zəlalət vadisinə düşərək mübahların yoluna yönələr ki, ən böyük həlak da məhz elə budur. ﻚﻟﺎﻬﻤﻟﺍ ﻩﺬﻫ ﻝﺎﺜﻣﺃ ﻦﻣ ﺎﻨﻈﻔﺣﺍ ﻢﻬﻠﻟﺍ [Allahım bizi bu cür təhlükələrdən qoru]. Bütün məşğuliyyəti zikr olsa da, qəlbini məşğul edən bu əlaqəni dəf etsə də, bu kimi düşüncələrdən xali ola bilməz, çünki artıq “təhlükə gəmisinə minmişdir”. Əgər sahilə səlamətə çatarsa, yəni bu cür düşüncələrdən yaxasını qurtararsa, dinin sultanı, Şərq və Qərbin əmiri olar. Qurtara bilməzsə, həlak olar. ﻦﻣ ﺎﺑ ﺫﻮﻌﻧ ﷲ ﺐﻀﻏ
ﺰﺋﺎﺠﻌﻟﺍ ﻦﻳﺪﺑ ﻢﻜﻴﻠﻋ [Yaşlı qadınların dininə uyun] deyə buyurmuşdur. Bu, imanın əslinin qəbulu, təqlid yolu ilə zahiri etiqad və xeyirli əməllərlə məşğul olmaq mənasına gəlir, çünki bundan uzaqlaşmaqda çox xətər vardır. Hətta, bunun üçün mürid zahiri etiqadında agah, sayıq, zəkalı olmazsa 31 Təənnuq: “təfə’ul” vəznindəndir. Bir şeyi diqqətlə incələyib hikmət yolu ilə əmələ gətirmək məqamındadır (Qamusu-Asım əfəndi) 64 H Ü M A Y İ - Ə R Ş şeyx bunu sezərək o müridi zikr və fikrlə məşğul etməməlidir. Yaxud o müridi lahut şahrahının irfan atlıları olan dünyadan əl-ətək çəkmiş müridlərin xidmətlərilə məş- ğul edib onların bərəkətlərindən fayda və feyz alması səbəblərini təmin etməlidir, deyilmişdir. Çünki ərlərin müharibə səflərində bahadırlıq və qəhrəmanlıq üçün qılınc çəkənlərdən olmaq nəsibindən məhrum, biçarə, zəiflər heç olmazsa o dağ də lən dilavərlərə su vermək və ya miniklərini yedəkləmək xidməti göstərib müca hi- də bəxtiyarlığından nəsiblərini aldıqları kimi; Bu qəbil dirayətsizlərin də la hut şahbazının müqəddəs xidmətində dayanaraq onlara göstərdiyi xidmət bərə kəti sayəsində ilahi feyzdən bəhrədar olmalarını təmin etmək, şeyxə düşən vəzifə lər- dəndir. Zikr və fikr üçün təcrid edilmiş müridə lazım olan məsələlərdən biri də tərəqqi və feyz almağa mane olan təkəbbür, riya, ilk kəramətlərdən zahir olan və meydana çıxan hallardan ayıq-sayıq olmalıdır. Əgər bunlardan birisinə yönələr, onunla kifayətlənər və nəfsin qənaətinə sahib çıxarsa o mürid feyzlənmə yolunda zəifləmiş və geri qalmışdır. Ona yaraşan, bu kimi xüsuslarda susuzluqdan son dərəcə mütəəssir bir hala gələn bir kimsəyə bənzəməlidir ki, onu dənizlər doyura bilməsin. ﻡﺍﺭﻮﺨﻴﻣ ﺏﺁ ﻮﭼ ﺖﺴﻳﺮﻤﻋ ﺏﺍﺮﻴﺳ ﻦﻣ ﯽﻧ ﻭ ﻡﺎﻤﺗ ﺩﻮﺷ ﻩﺩﺎﺑ ﯽﻧ ﺏﺎﻳﺎﭘ ﺐﻟ ﻪﻨﺸﺗ ﻭ ﻡﺍ یﺮﺤﺑ ﻦﻣ ﺏﺎﻳﺭﺩ ﺍﺭ ﺐﻟ ﻪﻨﺸﺗ ﯽﻗﺎﺳ یﺍ ﻥﺍﻮﺧ
ﯽﺑﺎﻳ ﺭﺍ ﺮﺤﺑ ﻥﺎﻴﻣ ﺍﺭ ﯽﻘﺴﺘﺴﻣ ﯽﺑﺁ ﯽﺑ ﺯﺍ ﺩﻮﺑ ﯽﮐﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺴﻴﻧ ﮏﺷ
ﺖﺴﻴﻬﮔﺭﺩ ﺖﻳﺎﻬﻧ ﯽﺑ ﺭﺩﺍﺮﺑ یﺍ ﺖﺴﻳﺂﻣ ﯽﺳﺭ ﯽﻣ ﺎﺠﻧﺁ ﺮﻫ ﺎﺗ
Yüklə 7,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|