1-Лаборатория иши
Yüklə 1,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Nazorat savollari:
1. Kichik masshtabli xaritalarga qanday xaritalar kiradi? 2. Geologik xaritalarning qanday turlarini bilasiz? 3. Gidrogeologik xaritalarda nimalar ko„rsatiladi? 4. Shartli belgilarning qanday turlari bor? 5. Geologik xaritalarda intruziv jinslar qanday rang bilan bo„yaladi? 17-amaliy mashg‘ulot Topografik, geologik kesma va stratigrafik ustun tuzish usullari Relyefi gorizontallar bilan tasvirlangan xaritalardan geologik kesim tuzish uchun kesimning topografiya (1-rasm) asosi chizib chiqiladi. Gorizontal masshtab uchun xarita masshtabini asos qilib olish mumkin. Agar tog„ jinsi qatlamlari yupqa va egilish burchaklari kichik qiyalikni tashkil qilsa, vertikal masshtab gorizontal masshtabga nisbatan 10-12 marta yirik qilib olinadi. Ayrim hollarda burmalarning yotish shakllari o„zgarib ketmasligi uchun kesimning vertikal masshtabi o„zgartirilmaydi. Bunday sharoitda vertikal va gorizontal masshtablar bir xil bo„ladi. Topografiya asosni tuzish uchun xaritada berilgan A-A kesim chizig„i ustiga millimetrlangan qog„oz qo„yiladi, keyin qog„ozning kesim chizig„i ustidagi gorizontallar bilan kesishgan joyi belgilanadi. Bu nuqtalarning mutlaq balandliklarini aniqlab, qog„ozga yozib qo„yiladi. 143 1-rasm. Topografiya xaritasidan A - A chizig‘i bo‘yicha topografiya kesimi. Relyefning dengiz sathi bilan barobar bo„lgan joylari mutlaq nolinchi chiziqda bo„ladi. Ko„pincha kesim belgilari mutlaq noldan ancha baland bo„ladi. Shuning uchun, nolinchi chiziqqa joyning kesim o„tgan eng past nuqtasi tushiriladi. Xaritaning masshtabi 1:25000, gorizontallar orasi 25 m dan oshib boradi. Kesimdagi nolinchi chiziq (A-A) ning chap tomoniga chizg„ichdagiga o„xshash darajalarga bo„lingan masshtab tuziladi. Bu masshtab darajalari xarita masshtabidagi gorizontallar kesmasiga teng bo„lishi kerak. Kesim chizig„ining keyingi qismi kesim chiziqlarining xaritadagi gorizontallar bilan kesishgan nuqtalari nolinchi chiziqqa tushiriladi. Nolinchi chiziqdagi har bir nuqtaning qancha balandlikni ko„rsatishini bilgandan keyin, vertikal masshtabdan foydalanib, ularni noldan yuqoriga tegishli balandlikka ko„tariladi. 144 Keyin hosil bo„lgan hamma nuqtalarni to„g„ri chiziq bilan birin-ketin o„zaro tutashtiriladi va natijada geologiya kesimi uchun topografik asosga ega bo„lamiz. Yüklə 1,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|