1 QİYMƏTLƏNDİRM
Yüklə 2,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
395 gələcəkdəki dəyərləri nəzərə alınmadığından,bu metod statik hesablamalara daxil olur. Təcrübədə gəlirlilik metodunun 2-ci şərti daha çox istifadə edilir. Gəlirlilik metodunun müsbət cəhətləri : 1) nformasiyanın əldə edilməsi ilə hesablamalar çətin deyildir ; 2) Layihənin bütün iqtisadi ömrü nəzərə alındığından bundan əvvəlki 2 metoda görə üstünlüyə malikdir ; 3) Daha çox qısa müddətli layihələrdə istifadə edilir. Gəlirlilik metodunun mənfi cəhətləri : 1) Fərqli iqtisadi ömrü olan layihələrdə dövrü nəticə verməyə bilər,bu zaman hesablamalar ödəmə dövrü metoduna görə aparılmalıdır ; 2) Kapital həcmi fərqli olan layihələrdə dövrü nəticə almaq olmur ; 3) Zaman amili nəzərə alınmadığından gələcəkdəki dəyişikliklər ( pul axınlarının cari və gələcək dəyərləri) layihəyə daxil olmur. Mapı metodundakı hesablamalar iqtisadi ömür ilə amortizasiya nisbətləri arasındakı asılılıqdan çıxan qrafikə ( MAPI qrafiki ) əsaslanır.Mapı metodu aşağıdakı mərhələrdən ibarətdir : 1) Amortizasiya nisbətləri ilə iqtisadi ömürlərə görə MAPI qrafiki qurulur:
çox amortizasiya nisbəti götürülür.Amortizasiya nisbətləri ilə iqtisadi ömürlər arasındakı asılılıq əyri xətlərlə göstərilir.Daha sonra,iqtisadi ömürlər absis oxu üzərində götürülür. Qiymətləndirmədə absis oxundan ordinat oxuna paralel düz xətt çəkilir və A kəsişmə nöqtəsi yeni amortizasiya sibətini verir.Qrafikdə göstərilən hər bir ə
nisbətinə görə qitmətləndirmə aparmaq olar. 2) Kapital həcmi,təxmini iqtisadi ömür,qalıq dəyəri və MAPI(Amortizasiya) nisbəti götürülür.MAPI nisbətinə görə layihə xərcləri tapılır. 396 3) Vegilər çıxıldıqdan sonra xalis mənfəət tapılır.Xalis mənfəətdən amortizasiya dəyəri(MAPI nisbətinə görə hesablanmış amortizasiya dəyəri) çıxıldıqdan sonra yerdə qalan dəyər kapital həcminə bölünür və layihənin gəlirliliyi tapılır.Nəticədə gəlirliliyi böyük olan layihə seçilir. MAPI metodunun mənfi cəhətləri : a) müxtəlif iqtisadi ömürlü layihələrdə dövrü nəticə vermməyə bilər ; b) zaman amili nəzərə alınmadığından, gələcəkdəki dəyişikliklər layihəyə daxil olmur ; c) birillik dəyər götürülməsinə baxmayaraq,MAPI metodu layihənin bütün iqtisadi ömrünü əhatə etmədiyindən uzunmüddətli investisiya layihələrində dövrü nəticə almaq olmur. Bu metod gəlirlilik metodunun digər bir növü kimi də götürülə bilər.Lakin gəlirlilik metoduna nisbətən əsas fərqi,burada amortizasiya xərclərinin nəzərə alınmasıdır. Ödəmə dövrü – investisiya zamanı kapital qoyuluşunun hansı müddətə geri dönməsini göstərir.Bu metod bəzən dinamik qiymətləndirməyə də aid edilir. Ödəmə dövrü müddəti qalıq dəyərinin olub-olmamasına görə 2 cür hesablanır : a) Ödəmə dövrü(il) ( əgər qalıq dəyər yoxdursa) = Kapital həcmi / pul axınlarının orta qiyməti b) Ödəmə dövrü(il) (əgər qalıq dəyər varsa) = (Kapital həcmi / 2) / pul axınlarının orta qiyməti Ödəmə dövrünün hesablanmasında gəlirlilik nisbətinin tərsini də götürmək olar. Bu metodun müsbət cəhətləri : a) informasiyanın əldə edilməsi ilə hesablamalar çətin deyildir; b) layihənin bütün iqtisadi ömrü nəzərə alındığından üstünlük təşkil edir; c) qısamüddətli layihələrdə istifadə edilir ; d) kapital həcmi nəzərə alınır; e) kapitalın geri dönmə müddəti ilə ödəmə dövr sayı müəyyənləşdirilir. Ödəmə dövrü metodunun mənfi cəhətləri ; a) müxtəlif iqtisadi ömrə malik layihələrdə dövrü nəticə verməyə bilər və bunun üçün iqtisadi ömürlərin eyni olması lazımdır. b) zaman amili nəzərə alınmadığından gələcəkdəki dəyişikliklər layihəyə daxil olmur. Bu metodla hesablamalar sadəcə iqtisadi ömrü eyni olan layihələr üçün nəzərdə tutulub. Statik qiymətləndirmənin çatışmayan cəhətlərini həll etmək üçün dinamik qiymətləndirmədən istifadə edilir. 15.3. nvestisiya layihələrinin hazırlanması aşağıdakı mərhələri Yüklə 2,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|