1 vaqif aslan
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sevgi və eşq XII.
79 yazılmasıyla fəxr edə bilər. Məcid Lətif oğlu Rəsulovun monoqrafiyası riyazi ədəbiyyatda müstəsna hadisədir.” BSSR EA-nın akademikləri V. N. Krılov, A.V. Lıkov, SSRİ EA- nın akademiki V. A. Krillin, akad. Liderenko, akad. İ. N. Vekua, akad. Bisadze və başqaları bu kitabın fövqəl dəyərini qeyd edirdilər. 1967-ci il.İngiltərə Kral Riyziyyyat Cəmiyyətinin sifarişi ilə M.Rasulovun “Kontur inteqralı üsulu” kitabı ingilis dilinə tərcümə edilir və Hollandiya Kral Elmlər Akademiyasi North-Holland Publishing Company-Amsterdam nəşriuyyatı tərəfindən çap edilir. Kitabın Amsterdam çapının redaktorları –professor H.A.Lauwerier və W.T.Koiter bu əsəri “müasir riyaziyyatın ən orijinal nailiyyəti” adlandırırlar. 1968-ci il M.Rasulov dekabrın 24-də Azərb.SSR EA-nın müxbir üzvü seçilir. 1970-ci ildə isə Amerika Birləşmiş Ştatları və Kanadada nəşr olunur. Məcid Rəsulov monoqrafiyası xaricdə çap edilən ilk Azərbaycanlı riyaziyyatçı idi. Onun kitabı da Azərbaycanlı riyaziyyatçının ABŞ Konqres kitabxanasının kataloqunda №67- 20014 saylı kartoçka ilə saxlanan yeganə kitabı idi. Bu tarixi hadisədən sonra dünyanın Amsterdam, Nyu-York, London, Tokio kimi çox nüfuzlu riyazi məktəbləri Məcid Rəsulov üsulu ilə işləməyə başladı. Onun işləri biri digərinin davamı olub, zəncir həlqələri kimi bir-birinə bağlana-bağlana gedirdi. Məcid Rəsulovun1975-ci ildə Moskvada – SSRİ EA-nın “Nauka” nəşriyyatında çap edilən ikinci monoqrafiyası da ona yenidən dünya şöhrəti gətirdi. “İkinci tərtib parabolik 80 sistemlər üçün məsələlərə kontur inteqralı üsulunun tətbiqi” adlan bu kitab mütəxəssislərin yüksək qiymətini aldı. MDU-nun professoru, Rusiya EA-nın akademiki V.A.İlyin yazırdı: “... Hətta, əlyazma ilə ümumi tanışlıq belə məni M.L.Rəsulovun birinci monoqrafiyasının təbii davamı olan bu işinin yüksək elmi dəyəri və əlyazmanın çapının məqsədəuyğunluğu haqda nəticəyə gətirdi.” “Məcid Rəsulovun birinci monoqrafiyası çıxıqlar və kontur inteqralı üsullarının sistematik şərhinə həsr olunmuşdusa, ikinci monoqrafiyası iki tərtibli parabolik sistemlər üçün məsələlərin həllinə kontur inteqralı üsulunun tətbiqinə və inkişafına həsr olunmuşdu” deyə bu iki monoqrafiyanı müqayisə edən Y.Ə.məmmədov və T. M.Rəsulov onun 1979-cu ildə Bakıda Azərb.SSR EA-nın “Elm” nəşriyyatında nəşr edilən “Çıxıqlar üsulunun differensial tənliklər üçün məsələlərin həllinə tətbiqi” M.L.Rəsulov. Solda:Kontur inteqralı üsulunun tətbiqi Sağda: Çıxıqlar üsulunun differensial tənliklər üçün məsələlərin həllinə tətbiqi adlı üçüncü monoqrafiyasından da söz açırlar. Onlar göstərirlər ki, məhz bu üçüncü monoqrafiya “çıxıqlar üsulunun öyrənilməsi və tətbiqi üzrə dərs vəsaitinin yaranması zərurəti” üzündən əmələ gəlmişdir. Bu dərslikdə aşağıdakı əsas məsələlər öz əksini tapmışdı: 1. Çıxıqlar üsulunun sonrakı inkişafı, xüsusilə də, requlyarlıq şərtlərinin dəqiqləşdirilməsi və sadələşdirilməsi; 2.Çıxıqlar üsulunun çoxölçülü məsələlərin (tapılmış asan yoxlanılan requlyarlıq şərtləri ödənildikdə) tətbiqi və bununla bağlı çoxdəyişənli funksiyanın çoxqat inteqral çıxıqlarısırası üzrə ayrılış məsələsinin öyrənilməsi; 3. Məxsusi ədədlər hesablama texnikasının köməyi ilə təqribi tapıldıqda riyazi fizika məsələlərinin təqribi və ədədi həllərinə çıxıqlar üsulunun tətbiqi; 4. Məxsusi ədədlər təkrarlanan olduqda (bu suallar bu vaxtadək simin, çubuğun, düzbucaqlı membranın və düzbucaqlı lövhənin rəqsləri tənlikləri üçün qarışıq 81 məsələlərin həlli zamanı açıq qalırdı) riyazi fizika məsələlərinin effektiv həllinə çıxıqlar üsulunun tətbiqi. Yuxarıda göstərilən məsələlər məhz bu monoqrafiyada öz uğurlu həllini tapdığından riyazi fizika mükəmməl bir dərslik əldə etmiş oldu. ********** ***** Sevgi və eşq XII. Mənim düşüncəmə görə əxlaqın və tarazlığın anası sevgidir. “Eşqdir mehrabı uca göylərin” deyən Nizami Gəncəvi, “Eşitdim, arifə dedi bir nəfər:-Həqiqət yolunda ol mənə rəhbər. Dedi ki, eşq ilə tanış deyilsən. Aşiq ol, sonradan yanıma gəl sən” deyən Əbdürrəhman Cami doğru deyiblər. Kainatı uçulmağa, cəmiyyəti dağılmağa qoymayan cazibənin və sevginin cəmi eşqdir. Günəşdə parlamaq. Ayda işıq alıb, işıq vermək, ulduzlarda sayrışmaq, çiçəklərdə açmaq, torpaqda bitirmək, göydə çadır olub yeri qorumaq eşqi vardır. İnsanı yerə və göyə, sənətə və elmə bağlayan sevgi onu həmişə yaşamağa və yaratmağa, duymağa və düşünməyə çağırır. O, insanı sevməyə və sevilməyə, duymağa və duyulmağa səsləyir. Məcid Rəsulovu fizika-riyaziziyyat elmləri doktoru, professor, müxbir üzv olmasına görə deyil, fizika və riyaziyyat adlı gözəlin-elmin aşiqi olduğu üçün sevirdilər. Bunu aləm də bilir ki, doğru aşiq həmişə və hər yerdə sevgiyə layiqdir. Məcid Rəsulov danışanda da şairanə danışırdı. Onun rəqəmlərindəki poeziyanı görən böyük şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə qələmə aldığı yazını “Rəqəmlərdə poeziya” adlandırmışdı. Orada çox maraqlı məqamlar vardır. Əlbəttə ki, böyük alimlə böyük şairin dialoqu son dərəcə maraqlıdır. Bəxtiyar Vahabzadə soruşur: -Riyaziyyatçı olmağınızın səbəbini deyə bilərsinizmi? Məcid Rəsulov cavab verir: -Orta məktəbdə oxuduğum zaman riyaziyyat mənə bütün fənlərdən asan görünürdü. Yəqin ki, sizə də ədəbiyyat çox asan gəlirmiş. Bəxtiyar Vahabzadə: -Mən ... şeirlə nəfəs alırdım. Məcid Rəsulov: -Mən isə rəqəmlərlə, düsturlarla. Bəziləri rəqəmlərdəki canlı poeziyanı görə bilmirlər. ... Məhşur riyaziyyatçı İ.V.Veyerştras deyir ki, qəlbən şair olmadan riyaziyyatçı olmaq mümkün deyil. Bu sizə qəribə gəlməsin. ... Biz xəyala getməyi də çox sevirik. ... Bizim obyektimiz atom zərrəciyindən başlayır, kainatın genişliyində qurtarır. Biz fəzada düşünürük. ... rəqəmlərdəki konkretlikdən fəzada mücərrədliyədək enirik, qalxırıq. Nəticədə “riyaziyyatçıda riyazi dəqiqliklə şairanə fantaziya birləşir” qənaətinə gələn Bəxtiyar Vahabzadə necə də haqlı imiş! Bəxiyar Vahabzadə dedim, yadıma maraqlı bir əhvalat düşdü. Səhv etmirəmsə, 1976-cı ilin yayı idi. Mərhum türkoloq və ictimai xadim Aydın Məmmədovun da gənclik dövrü idi desəm, yanılmaram. Aydın Məmmədov hələ Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|