88
-Nə yaxşı ki, su buraxan nəvə olub, nənə olsaydı, su məni aparacaqdı.
*******************************
*****
İtki
XV
1979-cu ilin əvvəlləri idi. Əbdüləli müəllim ağır xəstələnmişdi. Həkimlər də
ümidverici bir söz demirdilər. Məcid müəllimin də qardaşının sağalacağına inamı günü-
gündən azalırdı. Başından əsən soyuq küləklər ürəyinin yanğısını soyuda bilmirdi. Elə
hey özünü qınayırdı. Bu illərdə üstünü kür-külfət basan Əbdüləli müəllimin lazımınca
qayğısına qala bilməmişdi. Bircə ondan təsəlli tapırdı ki, qardaşı uşaqları Mahir, Rafiq
və hər cür dəcəlliyini dərman kimi qəbul etdiyi
Namiq-Kamal oxumağa, öyrənməyə meyilli idilər. Onların gələcəkdə böyük ziyalılar
olacaqlarına Məcid müəllim şəkk-şübhə eləmirdi.
Bu dəfə də ataəvəzi qardaşını görmək üçün Şəkiyə gəlmişdi. Ağrıkəsici iynələrdən
sonra sakitləşmiş Əbdüləli müəllim Məcidlə söhbətləşdikcə ötən günlərini xatırlayırdı.
Axırda heç özünü bağışlaya bilmədiyini dedi. Onda Məcid müəllim maraqla soruşdu:
-Nə günahın var ki, özünü bağışlaya bilmirsən?
-Bu bir neçə ildə atamın qəbrini ziyarət edə bilmədim, qardaş.
Bu sözdən Məcid müəllim də tutuldu, lakin qardaşını ürəkləndirmək üçün dedi:
- Bu işdə günahkar mənəm. Allah qoysa yazbaşı səni də aparıb gedəcəyəm.
Yeniyetmə yaşımda gördüyüm Kokaralı birlikdə ziyarət edərik.
Əbdüləli müəllim yerindən bir qədər dikələrək əlavə etdi6
-Düz deyirsən, qardaş. Orada bizim
Əmin əkə Ötəroğlu, Bərdah əkə,
Qarabay əkə
kimi dostlarımız var. Daut dağı, Daut dağının döşündə atamızın qəbri yolumuzu
gözləyir. Anamız “məni elə yerdə basdırın ki, Daut dağının döşündən Azərbaycana
baxan atanız məni görə bilsin” demişdi. Unutmaq olarmı?
- Niyə unuduruq ki? Sən bir özünə gəl, qışı aradan çıxaraq! O şeylər mənim
boynuma!
***
*
Yanvar ayının 28-i idi. Günortadan keçmişdi. Onsuz da səhərdən narahat olan Məcid
Rəsulov Şəkiyə azı bir on dəfə zəng etmişdi. Hər dəfə zəng edəndə ona: -Narahat olma!-
demişdilər. O isə narahat idi. Dərs deyəsi halı olmadığından dərsə assistenlərini
göndərmişdi. İçində onu Şəkiyə çəkən dəli bir istək var idi. O, Şəkiyə getmək istəyirdi.
Axır ki, dözmədi. Rektordan icazə alıb Şəkiyə doğru yola düş mək qərarına gəldi.
Yığışlanıb evdən çıxmaq istəyirdi ki, zəng gəldi. Heydən düşdüyünü hiss edib Qumru
xanımı sıslədi:
-Qumru, telefonu götür!
Şəkiyə getmək lazım gəlirdi. Onsuz da sürücüsü Məcid müəllimlə Qumru xanımın
geyinib çıxmalarını gözləyirdi.
89
Onlar Şəkiyə çatanda gecə saat 2-yə az qalırdı. Ev qələbəlik idi. Məcid müəllimi
görən kimi tanıdılar. Yol verdilər. Molla Əbdüləli müəllimin baş qaltında oturub astadan
quran oxuyurdu. Məcid müəllimin hənirtisini duymuş kimi olduğundan Əbdüləli
müəllim gözlərini açdı. Üzünə işıqlı bir təbəssüm qundu. Gülümsədi. Əbdüləli
müəllimin gülümsədiyini görən Məcid müəllim də gülümsəyib onu bağrına basmaq
üçün əyildi. Bu, son görüş idi. Hər şey qurtarmışdı.
***
*
Əbdüləli müəllimi də anası Güllü xanım kimi dağ döşündə dəfn etdilər. İndi
Kokaraldakı Daut dağın döşündən baxan Hacı Lətif kişi arvadını da, oğlunu da rahatca
görə bilərdi.
Qəbristanlıqdan enərkən Məcid müəllim çevrilib axirət evlərinin sıralandığı məkana
bir də baxdı. Qəbristanlıq vərəqləri açıq qalan tale kitabına bənzəyirdi. Hər başdaşı bir
ömür-gün romanının titul səhifəsinə oxşayırdı. Birdən haçansa bir məzar daşı üzərində
oxuduğu yazı yadına düşdü:
Bir sehirli yazı vardır...
Oxu, daşımın üstündə.
Daşım açıq bir kitabdır,
Durur başımın üstündə.
Övladlarım yaş yetirsin
Mənim yaşımın üstündə.
Çiyninə toxunan bir əl onu fikrindən ayırdı: “Məcid müəllim, camaat sizi gözləyir.
Qəbristanlıqdan çıxın ki, molla dua verə bilsin. Uşaqlara deyin, onlar da gəlsinlər.”
Məcid müəllim, Mahir, Rafiq və Namiq-Kamal qəbristanlığın qapısından çıxıb
camaatla birlikdə dayandılar.
Molla dua verib, “Fatihə” oxuyan kimi camaat hüzr yerinə üz tutdu. Məcid müəllim
isə hələ də qəbristanlığa baxmaqda davam edirdi. Yanında dayanıb duran Mahirə,
Rafiqə və Namiq-Kamala nəsihət edir, məhz belə məqamda möhkəm olmağın lazım
gəldiyini izah edirdi. Səbrli olmağın bərk ayaqda insanı əyilməkdn qoruduğunu
söyləyirdi.
Elə bu məqamda kiminsə qolundan tutub yüngülcə özünə doğru çəkdiyini hiss etdi.
Baxdı ki, sinif yoldaşıdır. Qucaqlaşdılar. Sinif yoldaşı Məcid müəllimə qəfil bir sual
verdi:
- Qəbristanlıq tərəfə nə çox baxırsan, a pir olmuş? Elə bil, kitab oxuyursan. De görək,
ora nə yazılıb?
90
Məcid müəllim sual gözləmirdi. Gözləsə də, başqa bir məzmunda sual gözləyirdi.
Ayda-ildə bir dəfə sinif yoldaşına rast gələsən, o da sənə belə bir natərəs sual verə.
Deyəsən, sinif yoldaşı da sualının yerinə düşmədiyini hiss etmişdi.
Məcid müəllim bir aşağı, bir də yuxarıya baxdı, təkcə bunları deyə bildi:
-Yaxın gəl, sən də bax. Görürsənmi?
-Yox, görmürəm.
-Onda mən oxuyum, sən də qulaq as.
-Oxu!
-Orada yazılıb:
Ölülərdən dirilərə salamlar
Darıxmasın bizdən dala qalanlar.
Məcid müəllim sinif yoldaşının tutulduğunu görüb əlavə etdi. Biz də
darıxmayaq.
Əvvəlcə evə gedək. Orada hamı məni gözləyir.
*****************************
*****
İrsiyyət
XVI
Məcid müəllim yaxşı bilirdi ki, irsiyyətə və şəxsiyyətə kommunistcəsinə baxış
özünü doğrultmur. O, irsiyyəti də, şəxsiyyəti də, onların xeyirxah və bədxah tərəflərini