10-Mavzu: Asosiy ishlab chiqarish jarayoni hisobi va mahsulot

1. Ishlab chiqarish jarayonini hisobiga olishni tashkil etish.
Ishlab chiqarish jarayonini tashkil etishda ishlab chiqarish zahiralarining na’minoti 
muhim o’rin tutadi.
Qishlok, xo’jalik korxonalarida ishlab chiqarish zahiralari deganda dehqonchilik va 
chorvachilik mahsulotlarini etishtirishning moddiy negizi va tashkil etuvchi xom-ashyo va 
matyeriallar tushuniladi. Xaraktyerlisi shundaki, qishloq xo’jalik korxonalarining bir 
sohasidan olingan asosiy va qo'shimcha mahsulotlar ularning boshqa sohasi uchun xom-ashyo 
va matyerial bo'lib ham hisoblanadi. Chunonchi, dehqonchilik sohasida etishtirilgan boshoqli 
donlar, beda, makkapoya, turli xas va xashaklar chorvachilik uchun ishlatiladigan ishlab 
chiqarish zahiralari bo'lib hisoblanadi. O'z navbatida, chorvachilikdan olingan qo'shimcha 
mahsulotlar, masalan, nuri dehqonchilikda minyeral o'g'itlar sifatida ishlatiladi. 
Qishloq xo’jalik korxonalari buxgaltyeriyasiga ishlab chiqarish zahiralari hisobi 
bo'yicha quyidagi vazifalari bajarish yuklatiladi: 
- ishlab chiqarish zahiralarini turli belgilari bo'yicha to'g'ri tasniflash va tavsiflash; 
- ularning kirim va chiqim qiymatlarini to'g'ri shakllantirish; 
- ishlab chiqarish zahiralarining holati va harakati ustidan uzliksiz nazoratni olib borish; 
- ishlab chiqarish zahiralari harakatiga doir operasiyalarni to'g'ri va o'z vaqtida tegishli 
hujjatlar bilan rasmiylashtirish; 
- ishlab chiqarish zahiralari bo'yicha moddiy javobgar shaxslar tomonidan matyerial 
hisobotlarini belgilangan muddatlarda tuzish va taqdim etilishini ta'minlash; 
- ishlab chiqarish zahiralari bo'yicha inventarizasiyalarni belgilangan muddatlarda 
o’tkazish hamda ular natijalarida o'z vaqtida tegishli schyotlarda aks ettirish; 
- ishlab chiqarish zahiralari sintetik va analitik hisobini yuritish; 
- 
ishlab 
chiqarish 
zahiralari 
holati 
va 
harakati 
to'g'risidagi 
axborotlarni 
foydalanuvchilarga o'z vaqtida etkazish. 
Qishloq xo’jalik korxonalari ishlab chiqarish zahiralarini turli belgilari bo'yicha 
tasniflash va tavsiflash mumkin.