2-Cİ NƏŞR Əlavə VƏ DÜZƏLİŞLƏR
qeydə almışdır! Onlar etdikləri bütün əməllərin
Yüklə 3,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Birinci
- İkinci
- BÖYÜK VƏ KİÇİK GÜNAHIN TƏRİFİ
15
qeydə almışdır! Onlar etdikləri bütün əməllərin (öz qarşılarında) hazır durduğunu görəcəklər. Rəbbin heç kəsə haqsızlıq etməz!». (əl-Kəhf 49). Bu ayədə istər böyük olsun, istər kiçik, insanın etdiyi hər bir şeyin yazıldığı bildirilmişdir. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm –
cüməyə qədər, Ramazandan digər Ramazana qədər olan vaxtda böyük günahlardan çəkindiyin təqdirdə aralarında keçən (kiçik) günahlara kəffarədir» 27 . Əgər insan böyük günahlardan çəkinərsə kiçik günahlara kəffarətdir. Bu şərtdir ki, insan böyük günahlar işləməsin ki, onun kiçik günahları bağışlansın. Əgər insan iki cümə arasında qeybət edirsə artıq bu şərti pozmuş olur. Belə bir halda kiçik günahları da bağışlanmır. Günahlara kəffarə olan bu əməllərin üç dərəcəsi vardır. Birinci - Bu əməllər zəifliyinə, onda olan ixlasın zəifliyinə və əməlin haqqı ilə yerinə yetirilməməsi səbəbi ilə heç kiçik günahları da belə silməyə kifayət olmasın. Necə ki, xəstə bir insana zəif, onun xəstəliyinə müqavimət göstərə bilməyən bir dərman verirsən. Dərman da zəif olduğuna görə onun xəstəliyini aradan qaldıra bilmir. Həmçinin bu əməllər də zəif olduğuna görə o, kiçik günahları da belə qaldıra bilmir. İkinci - Əgər yaxşı olarsa kiçik günahlara müqavimət göstərir. Lakin böyük günahları silmək dərəcəsinə çatmır. Üçüncü - Bu dərəcədə edilən ibadət isə güclü olduğuna görə həm kiçik günahları silir, həm də bəzi böyük günahları silir. Bu haqda dərindən düşün, çünkü bu səndə olan bir çox problemləri qaldırar. Abdullah b. Məsud - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm –
böyük olduğunu soruşdum. O, buyurdu: «Səni yaratdığı halda Allaha şərik qoşmaq». Mən: «Sonra hansıdır?» deyə soruşdum. O: «Yeməyinə ortaq olar qorxusuyla uşağını öldürmək» deyə buyurdu. Mən: «Sonra hansıdır?» deyə soruşdum. O: «Qonşunun xanımı (yoldaşı) ilə zina (yaxınlıq) etmək» deyə buyurdu 28 . Əbu Bəkrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər –
–
günahların ən böyüyündən xəbər verimmi? (Bunu üç dəfə təkrar etdi)». Onlar: «Bəli, ya Rəsulullah» dedilər. O: «Allaha şərik qoşmaq, ata-anaya asi olmaq və yalançı şahidlik (və ya yalan söz)». Peyğəmbər –
–
27 Müslim 1/209 H. 233. 28 Buxari 5/163, Müslim 1/90 H. 86. 16
şahidlik! Bu sözünü o qədər təkrar etdi ki, (biz qorxumuzdan) kaşki susardı dedik» 29 .
Beləcə Uca Allah kiçik günahların böyük günahlardan çəkinmək və xeyirli işlər etməklə bağışlanacağını xəbər vermişdir. Əbu Zərr Cundub b. Cunədə və Əbu AbdurRahmən Muaz b. Cəbəl - radıyallahu anhum –
rəvayət edirlər ki, Peyğəmbər –
– buyurdu: «Harda olursansa ol, Allahdan qorx və pis əməldən sonra dərhal yaxşı əməl et ki, onu silsin və insanlarla gözəl əxlaqla davran» 30 . Səhih hədislərdə isə: Dəstəmaz almaq 31 , məscidə getdikdə atılan hər bir addım 32 , beş vaxt namaz 33 , cümədən cüməyə, Ramazandan digər Ramazana qədər 34
35 , qədr gecələri 36 , Aşura orucu və daha nə qədər əməllər kiçik günahlar üçün bir kəffarədir. Göründüyü kimi günahların böyüyü və kiçiyi olur. Quran, Sünnə, səhabələrin icması, tabiinlərin, imamların icması dəlalət etmişdir ki, günahların böyüyü və həmçinin də kiçiyi olur 37 .
Elm əhlindən bir qrupu isə günahın böyüklüyünü və kiçikliyini qəbul etmədilər. Dedilər ki: «Bütün günahlar böyükdür». Hər hansı bir günaha kiçik deyilməsini pis qarşıladılar. Çünki hər hansı bir günah Allahın əzəmətinə qarşı edildiyi üçün böyükdür. Ənəs - radıyallahu anhu – deyir
ki: «Sizlər bir çox əməllər (günahlar) edirsiniz ki, onlar sizin gözlərinizdə tükdən incədir. Lakin bizlər Peyğəmbər –
–
zamanında onları həlak edici günahlar sayırdıq» 38 . İbn Abbas - radıyallahu anhu – deyir ki: «Nəhy edilən hər bir əməl böyük günahdır. Allaha üsyan olan hər bir hərəkət böyük günahdır» 39 . BÖYÜK VƏ KİÇİK GÜNAHIN TƏRİFİ Onlar deyirlər ki: «Allahın Quranda qadağan etdiyi hər bir günah böyük, Rəsulullahın Sünnədə qadağan etdiyi isə kiçik günah sayılır». Bir qrup da: «Qadağan olunan günaha hədə, cəza, lənət, qəzəb, bizdən deyildir gələrsə bu böyük günahdır, bunlar gəlməzsə bu kiçik günah sayılır». Digər qrup: «O günaha görə dünyada hədd, axirətdə əzab varsa
29 Buxari 5/261, Müslim 1/912 hədis 87. 30 Tirmizi 1987, əl-Albani «Səhih əl-Cəmi» 96-cı H. 31 Müslim 1/151, Tirmizi 1/72, Nəsəi 1/89. 32 Müslim 1/144, Tirmizi 1/418, Nəsəi 3/104. 33 Buxari, Müslim 2/176, Nəsəi 4/145-157. 34 Buxari, Müslim. 35 Buxari 1/14, 2/253, Müslim 2/177, Nəsəi 4/155-157. 36 Tirmizi 3/126, İbn Məcə 1/553. 37 İbn Qeyyim «Cəvabul Kəfi» s. 134. 38 Fəthul Bəri 11/329, Əhməd 3/3. 39 əz-Zəvacir 1/5. Yüklə 3,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|