№2 Ma`ruza faktorial ekologiya. Ekologik

Ekologik omillarning muhitga ta’siri 
 

Muhit - ekologik tushuncha, u majmua tabiiy element va voqeliklardan 
tashkil topgan bo'lib, tirik organizmlar ular bilan bevosita va bilvosita 
munosabatda bo'ladi. Muhit-organizmlarni o'rab turgan hamma tabiiy 
ekologik omillar (havo, yorug'lik, tuproq)dir. Muhit elementlari 
organizmlarning holati, o'sish, rivojlanish, ko'payish, tarqalishiga 
to'g'ridan-to'g'ri yoki boshqa ikkilamchi omil orqali ta'sir qiladi. Har bir 
organizmning muhiti juda ham ko'p organik va neorganik tabiiy 
elementlardan hamda inson faoliyatidan kelib chiqadigan sun'iy 
elementlardan tashkil topadi. Tashqi muhit tabiiy kuch va voqeliklar 
yig'imdisi, moddalar va energiya tarqalishi inson faoliyatining turii 
obyektiv va sub'yektiv qirralari bo'lib, ularning ba'zilari bir-birlari bilan 
aloqada boimasliklari ham mumkin. Ekologiyada yana «Tabiiy muhit» 
atamasi ham uchraydi. Tabiiy muhit - bu tirik va o'lik tabiatning tabiiy 
omillarining yig'indisi bo'lib, inson faoliyati natijasida o'zgaradi va 
organizmlarga ta'sirini o'tkazadi 

---

Ekologik omillarning muhitga ta’siri 
 
Ekologiyada 
muhit 
deb tirik organizmlarni o`rab turgan, uning holatiga, rivojlanishiga 
yashab qolishiga va ko`payishiga bevosita ta`sir etadigan jamiki o`lik va tirik tabiat 
sharoitiga aytiladi. Muhit tushunchasi turli ma`nolarni anglatadi. Bular ekologik, 
geografik, fizik, falsafiy, ijtimoiy va boshqalar.
Muhit asosan ikki tipga ajratiladi.
1. Tabiiy muhit: havo, suv, tuproq, tirik organizm va 
hakazo.
2. Sun`iy muhit: inson tomonidan yaratilgan bo`lib, 
insonning mehnat mahsulidir.
Tirik organizmlar tarqalgan bizning biosferamizda 
hayot asosan 4 xil muhitda mavjud:
1.Suv muhiti
2.Havo muhiti
3.Tuproq
4.Tirik organizmlar
Muhit 
– hamisha har xil elementlarning murakkab 
kompleksidir.

---