2 мавзу: Педагогик тизимни бошқариш фанининг мақсад ва вазифалари ва методлари
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TAYANCH SO‗ZLAR
- Xalq ta‘lim tizimi va uning STRUKTURASI
|
TAKRORLASH UCHUN SAVOLLAR: 1. Pedagogik tizimini boshqarishning me`yoriy asoslari fanining maqsadi haqida ma‘lumot bering. 2. Pedagogik tizimini boshqarishning me`yoriy asoslari fanining vazifalarini tushuntirib bering. 3. Ta‘lim sohasidagi huquqiy, iqtisodiy va tarkibiy o‗zgarishlar o‗tkazishning zarurati. 4. Boshqarishning me`yoriy tizimining ish uslubi haqida ma‘lumot bering. 5. Boshqarishning me`yoriy uslubida huquq va etika mezonlarini asosiy mohiyatini aniqlang. TAYANCH SO‗ZLAR: Tizim, boshqarishning me`yoriy, asos, vazifa, rivojlantirish, madaniyat, ma‘lumot, yo‗nalish, ishlab chiqirish, metodbirlashma, pedagoglar jamoasi, direktor, kengash va boshqalar. 29 II BOB O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA‘LIM TIZIMI O‗zbekiston Respublikasi xalq ta‘limi tizimini strukturasi. O‗zbekiston Respublikasi xalq ta‘limi tizimini Tamoyillari va sistemasi Xalq ta‘lim tizimi va uning STRUKTURASI Xalq ta‘limi deganda aniq maqsadni ko‗zlab mamlakat yoshlariga ta‘lim- tarbiya beradigan muassasalarni tushunamiz. Har bir mamlakatda ta‘lim tizimining taraqqiyoti shu mamlakatda ishlab chiqarish kuchlarini va munosabatlarining rivojlanishiga ta‘sir etadigan ijtimoiy, iqtisodiy masalalarga va milliy xususiyatga bog‗liq bo‗ladi. Mamlakatimiz istiqlolga erishgandan keyin xalq maorifini rivojlantirish masalalariga, yuqori malakali mutaxassislar tayyorlashga katta e‘tibor berib kelmoqda. Bunga hukumatimiz tomonidan qabul qilingan qaror qonunlarni misol tariqasida keltirish mumkin. Xususan, o‘quvchi yoshlar umumiy insoniy va milliy qadriyatlarni o‗rganish va uni e‘zozlashga o‗rgatish oliy ta‘lim sohasida va o‗rta maxsus ta‘lim muassasalarining ta‘lim-tarbiyaviy ishlari tizimidagi eng muhim masalalarni belgilaydi. Haqiqatan ham iqtisodiyotimiz, madaniyat, ijtimoiy va ma‘naviy hayotimiz mustaqillikning hozirgi sharoitida umumiy ta‘limga ega bo‗libgina qolmay, muayyan ma‘naviy axloqiy fazilatlarga ega bo‗lgan insonni tarbiyalab yetishtirishda yanada yuksakroq talablar qo‗yilmoqda. Mazkur ijtimoiy-siyosiy ahamiyatga molik bo‗lgan vazifalarni to‗g‗ri va to‗liq ma‘noda amalga oshirish xalq ta‘lim tizimini umum-pedagogik asosda to‗g‗ri boshqarishning me`yoriga ko‗p jihatdan bog‗liqdir. Bu esa har bir rahbardan boshqaruv nazariyasini chuqur va keng darajada egallab olishni talab qiladi. Xalq ta‘lim tizimi va umumta‘lim maktabini boshqarishning me`yoriy ijtimoiy boshqaruvning ayrilmas qismi bo‗lib, unga rahbarlik qilish va uni boshqarishning me`yorini takomillashtirish hozirgi davrning dolzarb muammosi bo‗lib hisoblanadi. Shunga ko‗ra xalq ta‘limi bo‗g‗inlarining hamda pedagogika fani sohasida хizmat qilayotgan barcha olimlar va ilmiy xodimlarning doimiy diqqat e‘tiborida turadi. Boshqaruvchi muassasadagi butun ta‘lim-tarbiyani tashkil etishda va uning sifati uchun davlat oldida javobgar shaxs hisoblanadi. Bizningcha, har bir rahbar xodim o‗z ishini to‗g‗ri boshqarishning nazariy va pedagogik asoslarini yaxshi bilib olishi, boshqaruvning eng samarali yo‗li va usullarini qidirib topishi maktab va o‗rta maxsus ta‘lim muassasalarida ta‘lim- tarbiya ishlari yuqori o‗rinli qilib borishga asos bo‗ladi. Mazkur kurs umumiy ta‘lim maktablar va o‗rta maxsus ta‘lim muassasalari rahbarlari, nohiya, shahar va viloyat xalq ta‘lim bo‗limlarining inspektor 30 metodistlari, viloyat o‘qituvchilar malakasini oshirish institutlari va maktabshunoslik kursi ishlarini qaysi yo‗l-yo‗riqlar orqali tashkil qilishni nazarga oladi. Har bir ijtimoiy tizimda insonning ma‘naviy yuksalishini ta‘minlovchi ta‘lim-tarbiya, ma‘naviyat va ma‘rifat kabi tushunchalar mavjud bo‗lib, ular pedagogika sohasidagi o‗zgarishlarni jamiyat taraqqiyoti bilan bog‗liq holda o‗rganishi talab etiladi. Istiqlol davrida barcha sohalarida o‘zgarish bo‗lgani kabi xalq ta‘limi sohasida ham katta o‗zgarishlar bo‗ldi. Modomiki, zamon jadal sur‘atlarda o‗zgarayaptimi, demak pedagogika tizimini boshqarishning me`yori va uning asoslari ham shu o‗zgarishlarga hamohang bo‗lishi kerak. O‗zbekiston mustaqillikni qo‗lga kiritishi, shuningdek iqtisodiyotda boshqaruv tizimi va ijtimoiy rivojlanishda keng miqyosda islohotlar o‗tkazilishi natijasida ta‘lim sohasida zarur shart - sharoitlarni yaratishni ko‗zda tutadi. Respublikada tarkib topgan xalq ta‘limi yangi tizimni yangicha yondoshuvni taqozo etmoqda. Yaqinda qabul qilingan «Ta‘lim to‗g‗risida»gi qonunda «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da yosh avlodni milliy istiqlol mafkurasi ruhida tarbiyalash, darsliklar, o‗quv-metodik qo‗llanmalar milliy ta‘lim-tarbiya an‘analari asosida ko‗rish masalalari ko‗tarilgan va shu muammoni hal qilish yo‗l-yo‗riqlari ko‗rsatilgan. Ta‘lim prinsipining modeli Jamiyat Hayot Jamiyat bilan bog‗lash hayot bilan bog‗liqligi ilmiylik tabiat bilan bog‗lash O‘qituvchi T a‘l im res u rs la ri Ongli va faollantirish O ‘q uv ch il ar N at ij a Bir biriga ta‘lim berish O‗zi ta‘lim olish Ko‗rgazmali Ta‘limning yetarli darajaligi Ta‘limning sistemaligi Shu nuqtai nazarda mazkur «Pedagogik tizimni boshqarishning me`yoriy asoslari» fani boshqarishning yangicha usullari va metodlarini ishlatib borishi o‗z ifodasini topadi. 31 Ta‘lim sohasida huquqiy, iqtisodiy va tarkibiy o‗zgarishlarning zaruriyati respublikada ijtimoiy rivojlanishning yuzaga kelgan ahvolni har taraflama va chuqur tahlil qilish masalasini ko‗rmoqda. Bu borada pedagogik oliy o‗quv yurtlari, o‗rta maxsus o‗quv yurtlari, o‘qituvchilar malakasini oshirish institutlari, xalq ta‘lim bo‗g‗inlari, umumiy ta‘lim maktablari oldida ijtimoiy-siyosiy ahamiyatga molik vazifalar turibdi. Shuni alohida ta‘kidlash lozimki, mustaqillik va oshkoralik tufayli jamiyatimiz ijtimoiy hayotdagi o‗zgarishlarga, inson va insoniyatga, din va e‘tiqodga daxldor bo‗lgan hamma masalalarni chuqur o‗rganish lozim. O‗zbekiston Konstitutsiyasi va Hukumat qarorlariga asoslangan holda hozirgi vaqtda xalq ta‘limining quyidagi tamoyillari qaror topdi: - Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|