9- mavzu. Sanoat – milliy iqtisodiyotning yetakchi tarmog’i

yillardagi dinamikasi (ming kishi hisobida)

	2000 y	2005 y.	2006 y.	2007 y.
Band bo‘lganlar soni, jami	8983	10196,3	10467,0
SHu jumladan, sanoat	1145	10347,5	1402,4
Qishloq va urmon xo‘jalikgi	3093	2969,5	2963,5
Kurilish	676	848,5	876,6
Transport va aloka	382	488,1	506,9
Savdo, umumiy ovkatlanish, ta’minot, sotish va tayyorlov	754	903,9	977,2
Uy-joy-kommunal xo‘jalik va axoliga maishiy xizmat ko‘rsatish	251	316,4	331,2
Sog‘liqni saqlash, jismoniy tarbiya, sport va ijtimoiy ta’minot	587	735,5	768,1
Ta’lim, madaniyat, san’at, fan va ilmiy xizmat ko‘rsatish	1146	1385,1	1434,5
Moliya, kreditlash va sugo‘rta	52	54,2	54,4
Boshqaruv apparati	146	150	155,0
Boshqa sohalar	751	2066,3	1152,2

*Manba: O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika kumitasi

ma’lumotlari

Mamlakatimiz sanoatining taraqqiyoti yuqori malakali ishchi kadrlar, muxandis va texnik xodimlar safini kengaytirdi. Xozirgi paytda O‘zbekiston sanoatida 1,2 millionga yakin xodim ishlamokda. Ulardan 600 ming nafari oliy, 900 ming nafardan ortigi o‘rta va o‘rta maxsus ma’lumotli xodimlardir.
Taraqqiyot konunlari xodimlarning madaniy — texnik saviyasi o‘sishini, ishlab chiqarish malakasi va tajribasi tinmay oshib borishini ta’minlaydi. Bu O‘zbekiston sanoatida xam namoyon bulmokda.
Ijtimoiy — iqtisodiy taraqqiyot jadallashuvini ta’minlovchi kuch — raqobat xam avvalo, respublika sanoatida vujudga keldi va rivojlana boshladi. Tadbirkorlar, ishbilarmonlar bellashuvning bayrokdori bulib maydonga chikdilar. Respublika sanoatida xam raqobat o‘zining oddiy boskichidan eng yuqori boskichiga ko‘tarilib, chinakam umumiy dastakka aylanmokda.
Mustakillikning afzalliklari davlat iqtisodiy siyosatining etakchilik rolini yanada oshirmokda. Oliy Majlis Senatining konunlari, Prezident farmonlari, Vazirlar Maxkamasining karorlari, eng avvalo, sanoat sohasida amalga oshirilmokda va sezilarli samara bermoqda.
Sanoat tabiatda uchraydigan moddiy boyliklarni qazib chiqarish va tayyorlashni, ularni va qishloq xo‘jalikgida etishtirilgan maxsulotlarni qayta ishlashni o‘z ichiga kamrab oladi. Sanoat barcha xalq xo‘jalikgi tarmoqlari uchun ishlab chiqarish kuchlarining asosiy elementlaridan biri hisoblangan jamiyatning tabiat ustidan xukmronligini birmuncha orttiradigan, texnika taraqqiyotini belgilaydigan, inson mehnatining unumdorligini oshirishga imkon beradigan, mehnat va ishlab chiqarish qurollarini yaratadigan sohadir.
Sanoat taraqqiyoti ishlab chiqarish kuchlarining bir tomonlama rivojlanishiga xotima beradi, mamlakat va uning ajralmas qismi bulmish viloyatlarida tabiiy boyliklardan, xomashyo va mehnat resurslaridan kengrok va xar tomonlama foydalanish imkoniyatini yaratadi.
Sanoatning vujudga kelishi va rivojlanishi mehnat taksimotining o‘sishi, ishlab chiqarishni differensiyalash va intensivlashtirish bilan chambarchars bog‘liq.
Xozirgi zamon yirik sanoati bir -biri bilan chambarchars bog‘liq bo‘lgan kupgina tarmoqlar va ishlab chiqarishlar bo‘g‘inlaridan tashkil topadi. Bugungi kunda respublika sanoatida 175 tarmoq va ishlab chiqarish sohasi va 2000 ga yakin yirik va o‘rta sanoat korxonalari mavjud.
Sanoatning milliy iqtisoddagi roli va o‘rnini quyidagi jadvaldan anikrok ko‘rish mumkin.
2-jadval
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotining asosiy ko‘rsatkichlari