A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
530 Sabahısı fərman camaata çatdırıldı: 1. Məmləkətdə heç kəs yatmamalıdır. 2. Məmləkətdə hamı xoşbəxt olmalıdır. Bütün məmləkət bu fərmanı sevinc və şadlıqla qarşıladı — axı bu padşahın müdrikliyinin və camaat haqqında qayğısının yeni təzahürü idi. Padşahın qəlbi də camaatın sədaqətindən, səmimi sevgisindən isinir, fərəhlə dolurdu. Bax bu saat, bu gecə vaxtı, padşah yuxlaya bilmir, bütün məmləkət də yatmır. Doğrudur, hərə öz evindədir, padşah isə əvvəlki kimi sarayında təkdir. Amma o bütün varlığıyla min cüt qapanmamış, qırpılmayan gözün mehriban baxışlarını duyur. Padşahın heç ağlına da gəlmirdi ki, təbəələrinin yatıb yatmadığını yoxlasın. Onun şübhədən, yalandan zəhləsi gedirdi. Padşah hamıya inanan padşah idi. –Təbəələrim xoşbəxtdirmi? — deyə padşah keçmiş ikinci vəzirdən xəbər alırdı. Baş vəzir qaçandan sonra ikinci vəzir onun yerini tutmuşdu. –Əlbəttə, padşah sağ olsun, sizin təbəələriniz yer üzündə ən xoşbəxt adamlardır. –Onlar yaxşı, mehriban dolanırmı? — deyə padşah soruşurdu. –Əlbəttə, padşah sağ olsun. Hər dəqiqə qucaqlaşıb öpüşürlər. –Bu ağ yalandır —deyə keçmiş üçüncü, indiki ikinci vəzir qəflətən sözə qarışdı. Hamı mat–məəttəl donub qaldı. İkinci vəzir: –Padşah sağ olsun — dedi — sizi daim aldadırlar. Təbəələriniz heç də öpüşüb qucaqlaşmırlar. Onlar səhərdən axşamacan qızğın mübahisə edirlər. –Mübahisə edirlər? —deyə padşah təəccübləndi —nə barədə mübahisə edirlər? –Onlar bəhsə-bəhs edirlər. Hər biri deyir ki, dünyada ən xoşbəxt adam mənəm. –Hə, belə de —padşah rahat nəfəs aldı. —Onda eybi
531 yoxdur, bu sağlam mübahisədir. Padşah fikrə getdi və öz-özünə qərara gəldi ki, ikinci vəziri prinsipial və doğrucu adam kimi birinci vəzirin yerinə, birinci vəziri isə ikincinin yerinə tə'yin eləsin. Amma birdən üçüncü vəzir söz aldı. –Padşah sağ olsun — dedi — məndən böyük vəzirlər, ikisi də haqlıdır. Amma bir şeyi deməyi unutdular. Təbəələriniz qucaqlaşıb öpüşürlər də, qızğın mübahisələr də edirlər. Ancaq ən çox bir-birlərini əzişdirirlər. –Əzişdirirlər? —padşah üz-gözünü turşutdu — aman allah, bu nə vəhşilikdir. Axı niyə bir-birlərini əzişdirirlər. –Bu səhər iki novcavan lap az qala bir–birlərini öldürmüşdülər — deyə üçüncü vəzir xoş, həlim səslə sözünə davam etdi — biri deyirdi ki, hamıdan çox padşahımızı mən istəyirəm, o birisi deyirdi ki, dünyasında ola bilməz, məndən çox onu istəyən yoxdur. Padşah qızardı və utancaq-utancaq gülümsündü. Üçüncü vəzir baş vəzir, baş vəzir üçüncü vəzir oldu. İkinci elə ikinciliyində qaldı. Gecə padşah düşünürdü: "Görünür mən çox yaxşı padşaham ki, camaat məni bu qədər istəyir, bir–birlərini əzişdirirlər hətta. Bu fikirlərdən padşahın camaata lap südü daşdı. "Neyləyim ki, camaatımı bir az da artıq xoşbəxt eləyim" — deyə düşündü. Yuxusuz gecələrində elə hey bu barədə düşünürdü. Düşünürdü, tapa bilmirdi, darıxırdı. Nəhayət bir gecə ağlına gözəl bir fikir gəldi: "Yaxşı, balam, vəzir demir ki, yuxular qadağan olunandan bəri, camaat xeyli xoşbəxtləşib? Deməli camaatı daha da xoşbəxt eləməkçün yenə bir şeyi qadağan eləmək gərəkdir"... Səhər padşah vəzir-vəkili məşvərətə çağırdı. –Məsələ belədir —deyə onları işdən agah elədi və sözünü belə tamamladı: — fikir məndən, qadağanları tapmaq sizdən. Nəyi qadağan edək ki, camaatın kefi bir az da durulsun. Vəzirlərdən biri əlifbadan "S" hərfinin çıxarılmasını və "S"
532 hərfi olan bütün sözlərin qadağan olunmasını təklif etdi. Onun dili şirin idi. "S" yerinə "C" deyirdi. O biri vəzir təklif etdi ki, qadınlar saçlarını dibindən vurdursunlar; qızlara, qadınlara saç saxlamaq qadağan olunsun. Onun arvadı daz keçəl idi. Vəzirlərdən biri də dedi ki, hər yanı, hər şeyi mixəyi rəngə boyayaq. O, daltonik idi, rəngləri ayıra bilmirdi. Nəhayət vəzirlərdən biri də, nədənsə təklif elədi ki, sual işarəsi və sual cümlələri qadağan olunsun. Bütün təkliflər qəbul olundu. Padşah dedi: —Amma unutmayın ha... Fərmanda xüsusi qeyd edilməlidir ki, hamı xoşbəxt olmalıdır. Bir neçə gündən sonra padşah: —təzə qanunlarımız yaxşı icra olunur? —deyə xəbər almaq istədi, ancaq yadına düşdü ki, sual qadağan olunub və cümləsini təsdiq şəklində dedi. Sonra əlavə etdi —heç bir çətinlik–flan da yoxdur. Baş vəzir: —Yoxdur —dedi. Padşah: —Amma mən özüm bəzi çətinliyə düşürəm — dedi. — Padşah hamıdan qabaq özü öz qanunlarına riayət etməlidir. Doğrudur, mən nə qadınam, nə də rəssam, odur ki, o maddələr heç vecimə deyil... Amma... hərfi, bilirsiz də hansı hərfi deyirəm... Bu maddə yaman cəncəl imiş. Mən heç bilməzdim ki, bizim yəcuc-məcuc dilində həmin hərf olan bu qədər söz varmış. Amma bundan da cəncəlli sual maddəsidir. Mənim iki qaraulçum var. Həmişə vaxtı onlardan xəbər alardım. İndi qalmışam belə, xəbər ala bilmirəm. Qaraulçulardan biri arifdir. Vaxtı bilmək istəyəndə ona deyirəm: indi saat on ikidir. — Xeyr, padşah sağ olsun —deyir, yeddinin yarısıdır. Amma ikinci qaraulçu qanmazın biridir. Həm qorxaqdır, həm də yaltaq. Hansı saatı desəm: bəli, bəli, padşah sağ olsun, düz buyurursunuz —deyir. Onun növbəsi olanda vaxtı bilə bilmirəm. Padşahla vəzir qərara gəldilər ki, bundan sonra sual qadağası, istisna olaraq onların ikisinə aid deyil. Bu gecə vəzirlə söhbətdən sonra padşah yenə yata bilmirdi. O
Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|