556
Ümumiyyətlə o tərəflər...
Tələbə başa düşmədi:
–Nədir ki, o tərəflər?
Sürücü dilini sürüdü:
–Yox, yəni deyirəm... —Sonra qəfildən razılaşdı: — Yaxşı,
gedək.
Yol boyu heç birisi — nə sürücü, nə tələbə kəlmə
kəsmədilər.
Sürücü:
–Bu da sənin binan, — dedi.
Onlar təzə, görünür, lap bu yaxınlarda istismara verilmiş
binanın yanına çatmışdılar. Sürücü düz çörək dükanının
qarşısında saxladı.
Tələbə haqqını verib çıxdı. Sürücü, tələbənin zənnincə
həddən ziyadə tələsikliklə maşını döndərdi və uzaqlaşıb gözdən
itdi. Ətrafda ins-cins yox idi. Qu desən qulaq tutulardı. Amma
səkinin yanında xeyli maşın dayanmışdı, hamısı da örtük
altında idi. Çörək dükanı bağlı idi. Qarının bura gəlib
çıxacağına tələbənin gümanı azdı: qoca, xəstə arvadın belə
böyük bir məsafəni qət edib bura gələcəyinə inanmaq çətindi
və ümumiyyətlə, bütün bu işlərdən tələbənin heç gözü su
içmirdi. Amma bina, doğrudan-doğruya vardı, özü də məhz
iyirmimərtəbəli idi. Tələbə mərtəbələri bir-bir sayıb
axırıncısına çatmışdı ki, qarının səsini eşitdi:
–Axı biz düz altıya danışmışdıq.
Qarı hardan peyda oldu? Tələbə nə ayaq səsi eşitmişdi, nə
maşın səsi, burada düşəndə qarıdan əsər–əlamət yox idi. Amma
hər halda indi arvad buradaydı, düz çörək dükanının qabağında
dayanmışdı. Bayaqkı qara paltarda, çiynində də yun şal.
Tələbə:
–Bağışlayın, — dedi. — Təqsir taksilərdədir. Nədənsə
heç biri bura gəlmək istəmir. Odur ki, mən beş dəqiqə
gecikdim.
Qarı cavab vermədi, üzünü binaya tərəf çevirib dedi:
557
–Gedək.
Binanın giriş qapısına tərəf addımladı. Tələbə onun ardınca
düşdü. Binanın içinə girdilər. Qarı liftin düyməsini basdı. Lift,
görünür, çox uzaqlardan, daha doğrusu, çox hündürlərdən
enirdi və çox ağır-ağır gəlirdi.
Nəhayət gəlib çıxdı, dayandı, qapıları taybatay açıldı. Onlar
kabinəyə daxil oldular. Kabinə tələbəyə qeyri-adi göründü.
Nəyə görə? Qarı 20-ci mərtəbənin düyməsini basdı. Lift aramla
yuxarı dırmanmağa başladı, haradasa yolun ortasında tələbə
yenidən bu kabinədəki qəribəliyi duydu, amma bu qəribəliyin
məhz nədən ibarət olduğunu yenə də təyin edə bilmədi. O, qarı
haqqında düşünməyə başladı və öz-özünə fikirləşdi: görəsən,
bu arvad ömründə heç bir dəfə gülümsünüb? Bu nə boş sözdür.
Əlbəttə ki, gülümsünüb. İndi isə, aydın məsələdir, dərd-qəm
basıb onu, zarafat deyil, dağ boyda oğlunu itirib, belə itkidən
sonra nə gülüş-filan? Amma iş ondadır ki, qarının sifət cizgiləri
onun ümumən gülüşə qabil olmasına şübhə oyadırdı. Heç bir
vaxtda, heç bir şəraitdə, heç bir vəchlə belə sifətin
təbəssümünü təsəvvür eləmək olmurdu! Bir an, bircə an
tələbəyə elə gəldi ki, o kabinənin qəribəliyinin məhz nədən
ibarət olduğunu tapıb və həmin andaca bu ixtira şüurdan silinib
getdi; bu barədə ətraflı düşünməyə macal tapmadı: lift bərk
silkələnərək dayandı, qapısı açıldı və onlar çıxdılar, 20-ci
mərtəbədə idilər.
Pilləkən meydançasında yeganə bir qapı vardı və bu qapıda
mənzilin nömrəsi yazılmışdı. Bir də lövhəciyin şüşəsi qalmışdı,
amma şüşənin altındakı lövhə bomboş idi — familiyasız, adsız.
Qapı möhkəm dəmirdən idi və çox təzə görünürdü. Qarı,
qapıya yanaşdı, zəngi basdı. "Arvadın başı xarabdı, — deyə
tələbə düşündu. —Yəqin oğlunun dərdindən başına hava gəlib.
Yoxsa boş mənzilə zəng niyə çalır? Ya bəlkə mənzil boş deyil,
orada kimsə var?"
Qarı, sanki onun fikirlərini oxuyubmuş kimi. — Həmişə
mənzilə girməzdin qabaq zəngi basın, — dedi, — əgər mənzilə
558
qaz dolubsa zəngin qığılcımından mənzil partlaya bilər.
–Bəs...
Yenə də onun deyilməmiş sözlərinə cavab olaraq qarı:
–Özün partlamaqdansa mənzil partlasa yaxşıdır, — dedi və
açarla qapını açıb içəri girdi. —Gəlin.
Bu yeni evlərdəki ən adi mənzillərdən biri idi və qarının
otağından fərqli olaraq çox səliqə-sahmanlıydı. Hər bir
rahatlığı da vardı: tərtəmiz mətbəx, dümağ kafelli hamam.
Otağın özü də çox təmiz, geniş, işıqlı idi. Olduğundan da geniş
görünürdü; əvvəla şey-şüy az idi — taxt, stol, kitab şkafı, iki
stul, vəssalam. İkincisi də dənizə açılan iri bir pəncərəsi vardı.
Pəncərədən bir axar-baxarlı mənzərə açılırdı —iki göz istəyirdi
tamaşasına. Tələbə kitab şkafının şüşəsi, dəhlizdəki güzgü və
divardakı saatı örtüklənmiş görəndə təəccüblənmədi.
Divarlarda çoxlu fotoşəkil vardı. Bu həmin o qarının
otağındakı adamların şəkilləri idimi? Ya yox? Tələbə bunu
dəqiq müəyyənləşdirə bilməzdi. Görünür, oradakı şəkilləri
xeyli vaxt seyr etmişdisə də əməlli-başlı hafizəsində saxlaya
bilməmişdi. Amma bir şeyi bilirdi ki, bu şəkillər daha
cavandırlar, əks olunmuş adamların sinlərinə görə deyil,
onların çəkilmə vaxtlarına görə təzə idilər, adamlar da yaxın
vaxtların dəbləriylə geyinmişdilər. Bütün bu şəkillər də hamısı
eyni biçimdə, eyni boyda idilər və burada da yalnız bircə şəkil
— ortadan asılmış gənc, güləşsifətli oğlanın əksi o birilərindən
iri idi. Oğlan köynəkdə idi, köynəyinin yaxası açıq idi. Bu
həmin o oğlan idimi, qarının evindəki şəkil və bu foto eyni
adamın təsviri idimi? Qarının vəfat etmiş (vəfat etmişmi?) oğlu
(oğlumu?) və bu şəkildəki şəxs eyni adam idimi? Bir yandan
eyni adam idi — çatmaqaş, oxşar sifət cizgiləri, o biri yandan
— yox. Qarının evindəki şəkil daha sinli adamın şəkliydi. Bığı
vardı. Həm də bu iki şəkildəki ifadələr bam-başqa idi.
Orada gərgin, özünü qısmış, hətta elə bil nədənsə qorxmuş,
nigaran bir adamın sifəti. Burada isə yalnız ifadə yox, xasiyyət
də sanki başqa idi —açıqürəkli, deyən-gülən, mehriban,
Dostları ilə paylaş: |