540
–Sən yaxşı vəzirsən —dedi —Səndən razıyam. De gəlsin.
Nə istəsən edərəm.
Vəzir:
–Qadağan edin —dedi.
Şah:
—Qadağan ediləsi bir şey qalıbsa, edərəm —dedi.
Vəzir:
–Qalıb, qalıb — dedi —elə bir şey qalıb ki, sizin sadiq
təbəələrinizi tamam xoşbəxt olmağa qoymur.
–Denən görüm o nədir. Qadağan edək.
Vəzir pıçıltıyla:
–Eşq-məhəbbət —dedi.
Padşah:
—Eşq-məhəbbət — deyə təkrar etdi və onun ürəyi sancdı,
keçmiş arvadı yadına düşdü.
—Bəli, məhəbbət, sevgi. Nə qədər ki, sevgi qadağan
olmayıb, adamlar aşiq olacaqlar, həsrət çəkəcəklər,
qısqanacaqlar, ağrıyacaqlar, təklikdən bağırları çatlayacaq.
Vəzir arif adam idi, elə sözlər seçirdi ki, padşahın ürəyinə
tikan kimi batırdı, qəlbinin yaralarına duz basırdı.
–Oğlum — padşah ilk dəfə idi ki, vəzirinə belə müraciət
edirdi — sən belə yaraşıqlısan, cavansan, gözəlsən. Sən
məhəbbətin ancaq xoş üzünü görmüsən, sən nə bilirsən
qısqanclıq, intizar, iztirab, təklik nədir?
–Padşah sağ olsun, mən bütün bu hissləri axır üç saat
ərzində keçirmişəm.
—Üç saat! Qəribədir! Arvadın gözəldir, cavandır, səni sevir,
sənə sadiqdir.
—Şah sağ olsun, mən də elə bilirdim. Ancaq dörd saat
bundan qabaq arvadım şəhər kənarına gəzintiyə çıxmışdı. Orda
sizin babanızın — güzgünü qadağan edən padşahın qəsrinin
xərabələri var. Arvadım bu xərabələrə baxmağa getmişdi. O
xarabalıqlardan nə isə balaca bir şüşə qırığı tapıb gətirib evə.
Mən indi bildim ki, bu tilsimli şüşə imiş. Arvadım dönüb olub
541
ayrı adam.
—Necə ayrı adam?
–Bəli. İş orasındadır ki, mənim bir baldızım vardı,
arvadımın ekiz bacısı. Neçə il bundan qabaq öldü — vəzir
tələsik əlavə etdi — o vaxt hələ ölməmək haqqında qanun
çıxmamışdı.
Padşah:
–Yaxşı, sonra — dedi.
–Arvadım həmin şüşədən gətirib hər dəqiqə bu şüşəyə baxır,
öz-özünə gülür, danışır: əziz bacım, gözümün ağı-qarası —
deyir, axır ki, səni gördüm. Elə bil mənə dünyanı bağışladın.
Bu sehirli şüşədən görürəm ki, sağ–salamatsan, maşallah,
gülürsən, danışırsan.
Padşah:
–Yox əşi, — dedi.
–Bəli, şah sağ olsun. Əvvəlcə mən elə bildim başına hava
gəlib. Amma sonra şüşəni gizlədib hamama getdi, mən də
əlüstü şüşəni götürüb baxdım. Baxdım nə gördüm!
–Nə gördün? —deyə padşah maraqla soruşdu.
–Şah sağ olsun, bu doğrudan da sehirli şüşə imiş. Amma
arvadım məni aldadıbmış. Ömrümüzdə birinci dəfə idi mənə
yalan satırdı. Şüşədə bacısı-zad yox imiş. Bacısıynan-zadnan
danışmırmış. Şüşəyə baxıb mən cavan və gözəl bir oğlanı —
xoşbəxt rəqibi gördüm. Qan vurdu başıma, o saat gördüm ki, o
da hirsləndi, qaşlarımı çatdım, o da çatdı və başa düşdüm ki,
mən nə qədər ona nifrət edirəmsə, o da mənə o qədər kin
bəsləyir. Arvadım da bu adamla danışır, sözləşirmiş, bu
novcavan da şüşədən ona him-cim eləyirmiş. Mənim bağrım
çatlayır, əlahəzrət, qısqanclıqdan boğuluram. Siz məni
qaldırdınız, üçüncü vəzir idim, birinci oldum, bütün rəqiblərimi
və düşmənlərimi yerlə yeksan edib xoşbəxtliyə çatdırdım.
Baxtlarını açıb qapılarını bağlatdım, amma bu adamı mən
tanımıram, heç vədə onu görməmişəm. Bilmirəm arvadım
onunla harda tapışıb. Mənim ürəyim partlayır. Bütün hökmüm,
542
qüdrətim acizdir. Yalvarıram, əlahəzrət, məhəbbəti qadağan
edin ki, daha o vəfasızı sevməyim, sakit olum. Yenə xoşbəxt
olum.
Padşah:
—Əzizim —dedi — heç kefini pozma, o bizim əlimizdə
nədir ki, bu saatca qadağan edərik. Amma mən də sənin o
rəqibini görmək istəyərdim. Görüm, o vəfasız sənin kimi iyid,
gözəl, çavan oğlanı kimə dəyişib. Bəlkə mən tanıdım onu. Əgər
mənim təbəələrimdən olsa, vay onun halına, hanı o şüşə, ver
görüm.
Vəzir:
—Budur —dedi, cibindən balaca bir şüşə parçası çıxardıb
padşaha uzatdı.
Padşah aldı, baxdı, baxdı, sonra bərkdən qəhqəhə çəkib
güldü.
–Baş vəzir olsan da, axmağın birisənmiş —dedi —Belə
çirkin, eybəcər bir qoca kaftardan ötrü qanını qaraldırsan.
Padşah çox ağıllı və təcrübəli padşah idi, adamın sifətinə
baxıb bütün varlığını təyin edə bilərdi. İndi də şüşəyə baxıb
deyirdi:
–Əşi, bunun küt sifətini görmürsən, görmürsən ki, axmağın,
rəzilin biridir, bütün dünyaya nifrət edir. Özünü xeyirxah
göstərir, amma hamıya kin bəsləyir. Kin bəsləyir, ona görə ki,
bədbəxtdir. Bədbəxtdir, ona görə də hamını bədbəxt etmək
istəyir, əşi bunun hay-hayı gedib, vay-vayı qalıb. Bu gün sabah
gorbagor olacaq. Belə bir gorbagorun üstündə qanını
qaraltmağa dəyərmi?!
Doğrudan da padşah düz deyir: qanını qaraltmağa dəyərmi?
8 aprel, 1970
543
ƏLAQƏ
(Fantastik povest)
Bu yayın istisi bir özgə isti idi. Adətən, ən qızmar yay
aylarında belə havanın yapışqan kimi çiriş keçdiyi dözülməz
bürkü günlərindən sonra şəhərə qəfil dəniz küləyi hücum
çəkirdi, açıq qalmış pəncərələrin şüşələrini qırıb tökürdü və
adama elə gəlirdi ki, bu çilik–çilik sınıb tökülən istinin,
bürkünün özüdür. Bir neçə gün sonra yenə də havadan od
tökülərdi, amma arada qalan bu qısa müddətdə şəhər etibarsız
sərinliyin ləzzətini səhra yanğısında qarşıya çıxan quyu suyu
kimi başına çəkirdi.
Bu avqust başqa avqust idi: dördüncü həftə idi ki, hərarət
ölçənin civəsi 39-40 dərəcədən aşağı enmirdi ki, enmirdi. Hava
şəffaf, amma bir qədər bulaşıq horranı andırırdı. Bu horradan
görünməz azman-şüşəüfürən əcaib formalar düzəltmişdi —
evlər, ağaclar, maşınlar, insanlar arasında qalan küçələr,
meydan, müxtəlif boşluqlar — belə əcaib şüşə —horra–hava
formalar idi. Bir vaxtlar belə bir oyuncaq vardı: şüşə kürə, içinə
də cürbəcür, rəngbərəng çınqıllar, yarpaqcıqlar —əsl kəhrəbada
həkk olub qalmış yarpaqlar kimi. İndi səma tağının altında
istidən çapalayan şəhərin damları, qüllələri də sanki şəffaf
yarımdairənin qatı maddəsinə həkk olunmuşdu. Fabrik
borularından çıxan tüstülər göyə uçub getmir, havada ərimirdi.
Tüstülər keçə kimi səmaya döşənirdi. Bu bulanıq boz tüstü
zolağından başqa səmanın hər tərəfi apaçıq idi. Bir parça bulud
belə görünmürdü. Göylərin mavisi solmuşdu. Səma kirli
pambıq rəngindəydi. Gecələr səma tağı qatranı andırırdı; Elə
bil qır qazanına bir qom köz atmısan, sonra da qazanı tərsinə
Dostları ilə paylaş: |