Adau nun Elmi Əsə rl ə ri. G ə

   ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016, 
№
1
 
 
145 
 
Cədvəl 1. 
Vergi ödəyicisi  
Vergitutma 
obyekti 
Vergi bazası  
Verginin 
ödənildiyi dövr 
Vergi 
dərəcəsi  
Verginin ödənilməsi 
müddəti 
Mülkiyyətçi, 
daimi 
(müddətsiz) 
istifadə, yaxud 
da ömürlük 
varislik 
hüququna malik 
olan təşkilatlar 
və fiziki şəxslər. 
Əvəzsiz, 
müddətsiz 
istifadə, yaxud 
da müqavilə 
əsasında icarəyə 
verilmiş torpaq 
sahələrinə sahib 
olan təşkilatlar 
və fiziki şəxslər 
vergi ödəyicisi 
hesab 
olunmurlar. 
Bələdiyyə 
qurumlarının 
sərəncamında 
olan torpaq 
sahələri. 
Vergitutma 
obyekti hesab 
edilməyən 
torpaq 
sahələrinin 
siyahısı 
hazırlanır və 
ondan istifadə 
olunur. 
Vergitutma 
obyekti kimi 
müəyyən 
edilmiş torpaq 
sahəsinin 
kadastr dəyəri 
Təqvim ili. Fərdi 
sahibkar hesab 
edilən təşkilatlar 
və fiziki şəxslər 
üçün hesabat 
dövrü birinci rüb, 
yarım il və təqvim 
ilinin doqquz ayı 
hesab olunur. 
Hesabat dövrü 
müəyyən 
edilməyə də bilər. 
Vergilərin 
konkret 
dərəcələri 
bələdiyyə 
qurumlarının 
səlahiyyətli 
orqanlarının 
normativ-
hüquqi 
aktları ilə 
müəyyən 
edilir. 
Bələdiyyə 
qurumlarının 
səlahiyyətli 
orqanlarının 
normativ-hüquqi 
aktları ilə müəyyən 
edilir. 
 
ƏDƏBİYYAT 
 
1. Экономика и управление аграрным  производством. Учебное  пособие для   студентов 
высших учебных заведений. Ростов-на-Дону, ООО, «Мини Тайп» 2008, 714 с. 
2.  Oqtay  Məmmədli,  Mürsəl  İsmayılov,  Fazil  İsmayılov.  Milli  iqtisadiyyatın  tənzimlənməsi. 
Dərslik, Bakı, «MBM» nəşriyyatı, 2014, 623 s. 
3.  V.Abbasov.  Aqrar  sahədə  iqtisadi  tənzimləmənin  aktual  problemləri.  Monoqrafiya.  Bakı, 
2012, 423 s.  
 
Taxation of agricultural producers as the main method of control 
Doctorant H.O.Rzaev 
Azerbaijan State Agrarian University
 
SUMMARY 
Key words: tax, tax base, tax rates, crime, tax control, etc. 
Due  to  the  fact  that  the  tax  system  in  our  country  has  not  yet  formed  a  need  to  constantly 
monitor changes in tax legislation, to set taxes and fees, forms and methods of tax control, elements of 
taxation,  tax  base,  tax  rate,  the  procedure  and  terms  of  tax  payment  and  so  on.  All  these  and  other 
questions related to the issue addressed in this article.
 
 
Налогообложение сельскохозяйственных товаропроизводителей как главный метод 
регулирования     
Докторант Г.О.Рзаев 
Азербайджанский государственный аграрный университет 
РЕЗЮМЕ 
Ключевые слова: налог, налоговая база, налоговая ставка, право нарушения, налоговый 
контроль, и т.д. 
В связи с тем, что налоговая система в нашей стране еще не сформировалось необходимо 
постоянно следить за изменениями в налоговом законодательстве, устанавливать виды налогов 
и  сборов, формы  и  методы  налогового  контроля,  элементы  налогообложения,  налоговая база, 
налоговая ставка, порядок и сроки уплаты налога и.т.д.  Все эти и другие вопросы связанные с 
этой проблемой рассматривается в данной статье.  
 
 

---

   ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016, 
№
1
 
 
146 
 
KƏND TƏSƏRRÜFATININ TEXNİKİ TƏCHİZAT SƏVİYYƏSİ VƏ ONUN 
YAXŞILAŞDIRILMASI İMKANLARI 
 
Doktorantı R.V.Abbasov 
Gəncə Dövlət Universitetinin  
 
Açar  sözlər:  maddi-texniki  baza,  ərzaq  təhlükəsizliyi,  dövlət  siyasəti,  texnikadan  istifadə 
göstəriciləri, əsas kənd təsərrüfatı texnikası istehsalçıları, kənd təsərrüfatı texnikası 
 
Müasir dövrdə ölkəmizin iqtisadiyyatı üçün 
ən  mühüm  problemlərdən  biri  kənd  təsərrüfatı 
məhsulları  istehsalçılarının  maddi-texniki  bazası-
nı  möhkəmləndirməkdən,  onların  zəruri  kənd  tə-
sərrüfatı  texnikası,  müxtəlif  növ  gübrələr,  pesti-
sidlər,  kənd  təsərrüfatı  bitkiləri  zərərvericilərinə 
və heyvan xəstəliklərinə qarşı kimyəvi vasitələrlə 
təmin  etmək  və  s.-dən  ibarətdir.  Odur  ki,  müstə-
qillik illərində kənd təsərrüfatının texniki təchizat 
səviyyəsinin  yüksəldilməsi  sahəsində  bir  sıra 
məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilmiş və bunlar 
özünün müsbət nəticələrini vermişdir. 
Kənd  təsərrüfatı  məhsulları  istehsalının  ar-
tırılması,  bu  sahədə  sahibkarlığın  inkişaf  etdiril-
məsinə maddi-texniki dəstək göstərilməsinin yax-
şılaşdırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası 
Prezidentinin 23 oktyabr 2004-cü il tarixli «Aqrar 
bölmədə lizinqin genişləndirilməsi sahəsində əla-
və  tədbirlər  haqqında»  sərəncamı  ilə  «Aqroli-
zinq»  Açıq  Səhmdar  Cəmiyyətinin  yaradılması 
olduqca siyasi, iqtisadi və tarixi əhəmiyyətə malik 
olmuşdur.  Bununla  da,  «Aqrolizinq»  ASC-nin 
dövlət büdcəsindən və başqa mənbələrdən ayrılan 
vəsait  hesabına  fəaliyyət  dairəsi  genişləndirilmiş, 
kənd  təsərrüfatı  məhsulları  istehsalçılarının  mad-
di-texniki  bazasının  möhkəmləndirilməsi,  onlara 
aqrotexniki  və  informasiya  xidmətləri  göstəril-
məsi,  onların  müasir  tələblərə  cavab  verən  kənd 
təsərrüfatı  texnikası,  texnoloji  avadanlıqlar,  ehti-
yat  hissələri,  kimyəvi  vasitələr,  tinglərlə,  yüksək 
reproduksiyalı  buğda  toxumu  və  mineral  gübrə-
lərlə,  damazlıq  heyvanları  və  sairələrlə  təmin 
edilməsi  sahəsində  əsaslı  dönüşün  yaradılması 
mümkün olmuşdur.  
Beləliklə,  ölkəmizdə  ərzaq  təhlükəsizliyi-
nin  təmin  olunması  məsələsi  iqtisadiyyatımızın 
aqrar  sahəsində  məhsul  istehsalçılarının  texniki 
təchizat  səviyyəsi,  mövcud  texniki  vasitələrin 
modernləşdirilməsi, kənd təsərrüfatı texnikası ba-
zarının formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi ilə 
bilavasitə  əlaqədardır.  Kənd  təsərrüfatı  texnikası 
bazarı dedikdə, müəyyən qaydalara uyğun olaraq 
və texniki vasitələrin alqı-satqısı ilə əlaqədar qar-
şılıqlı surətdə  fəaliyyət  göstərən  hüquqi  və  fiziki 
şəxslərin toplusu nəzərdə tutulur [1, s. 378-382]. 
2010-2014-cü  illərdə  «Aqroliiznq»  ASC-
nin lizinq yolu ilə əhaliyə satılan əsas kənd təsər-
rüfatı  texnikası  haqqında  1-ci  cədvəldəki  məlu-
matlara əsasən mühakimə yürütmək olar. 
Cədvəl 1. 
«Aqrolizinq» ASC tərəfindən əhaliyə lizinq yolu ilə satılan əsas 
 kənd təsərrüfatı texnikası, ilin sonuna 
S s 
 
İllər 
2010-cu ilə 
nisbətən 2014-
cü ildə %-lə 
2010 
2011 
2012 
2013 
2014 
1 
Traktorlar  
419 
929 
674 
765 
1191 
284,2 
2 
Kotanlar  
480 
581 
651 
604 
950 
250,0 
3 
Səpici aqreqatlar  
148 
132 
154 
239 
307 
207,4 
4 
Taxılyığan kombaynlar  
217 
20 
48 
95 
514 
236,9 
5 
Traktor 
gedəkləri 
(qoşquları)  
 
9 
 
25 
 
15 
 
16 
 
23 
 
255,6 
6 
Gübrəsəpən maşınlar  
30 
26 
29 
40 
39 
130,0 
7 
Satılmış və verilmiş ma-
şınların  dəyəri,  milyon 
manatla  
 
 
28,5 
 
 
31,2 
 
 
28,4 
 
 
37,9 
 
 
95,1 
 
 
333,7 
 
Mənbə:  Azərbaycanın  Kənd  Təsərrüfatı 
2015. Bakı, 2015-ci il [2, s. 77]. 
1-ci cədvəldəki məlumatlardan aydın görü-
nür ki, 2010-cu ilə nisbətən 2014-cü ildə «Aqroli-
zinq»  xətti  ilə  əhaliyə  satılan  traktorların  sayı 
184,2%, kotanların sayı 150,0%, səpici aqreqatla-
rın  sayı  107,4%,  taxılyığan  kombaynların  sayı 
136,9%,  traktor  yedəklərinin  (qoşqularının)  sayı 
155,6%, gübrəsəpən maşınların sayı 30,0%, satıl-

---