Adau nun Elmi Əsə rl ə ri. G ə

   ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016, 
№
1
 
 
148 
 
                                                                                                                            Cədvəl 2. 
Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatının texnika ilə təminatı göstəriciləri 
S s 
 
Göstəricilər 
Illər 
1990-cı ilə nisbətən 
2014-cü ildə %-lə 
1990 
2005 
2010 
2011 
2013 
2014 
1 
1000  ha  əkinə  traktor, 
ədəd 
26,7 
11,9 
13,4 
13,3 
13,9 
14,3 
53,6 
2 
Bir traktora əkin sahəsi 
düşür, ha 
39 
84 
75 
75 
72 
70 
179,5 
3 
Müvafiq 
bitkilərin 
1000  ha  əkin  sahəsinə 
kombayn düşür, ədəd 
-taxılyığan 
-qarğıdalıyığan  
- kartofyığan 
-çuğunduryığan 
-pambıqyığan 
 
 
 
8,0 
28,0 
1,8 
2,9 
13,9 
 
 
 
1,8 
1,6 
0,2 
5,2 
0,2 
 
 
 
2,1 
0,2 
0,3 
1,1 
- 
 
 
 
1,9 
0,1 
0,3 
1,2 
0,9 
 
 
 
2,1 
0,2 
0,6 
1,8 
2,2 
 
 
 
2,3 
0,2 
0,6 
1,6 
3,7 
 
 
 
28,8 
7,1 
33,3 
55,2 
26,6 
4 
Bir  kombayna  düşən 
müvafiq  bitki  əkinləri, 
ha 
-taxılyığan 
-qarğıdalıyığan  
- kartofyığan 
-çuğunduryığan 
-pambıqyığan 
 
 
 
126 
36 
567 
349 
72 
 
 
 
544 
622 
6427 
197 
5122 
 
 
 
487 
5978 
3290 
944 
- 
 
 
 
526 
8409 
3104 
811 
1127 
 
 
 
483 
5521 
1814 
547 
451 
 
 
 
434 
5385 
1581 
634 
266 
 
 
 
344,4 
149,6 dəfə 
278,8 
181,7 
3,7 dəfə 
5 
100  traktora  düşür, 
ədəd 
-kotan 
-kultivator 
-toxumsəpən 
-ot biçən 
 
 
33 
18 
22 
8 
 
 
20 
7 
9 
7 
 
 
16 
4 
9 
4 
 
 
16 
4 
9 
4 
 
 
23 
3 
9 
6 
 
 
24 
3 
9 
6 
 
 
72,7 
16,7 
40,9 
75,0 
 
                                                                                                                             Cədvəl 3. 
Kənd təsərrüfatı texnikası bazarı «oyunçularının»əsas iqtisadi göstəriciləri
* 
Şirkətlər 
Gəlirlər, mlrd. 
Doll. 
Əməliyyat 
rentabelliyi, % 
Əldə edilən gəlirdə 
ixracın payı, % 
ETTKİ-ə investisiya 
qoyuluşu, milyon doll. 
John Deere 
CNH 
AGCO 
Claas 
18,12 
10,50 
6,63 
4,06 
8 
15 
16,2 
4,8 
46 
69 
78 
76 
977 
398 
192 
175 
 
Bu  məqsədlə  aşağıdakı  tədbirlərin  həyata 
keçirilməsi məqsədəuyğun olardı: 
1) Kənd təsərrüfatı texnikasının bütün növ-
lərinə olan tələbin ödənilməsinə iqtisadi və maliy-
yə dəstəyinin göstərilməsi; 
2) Ölkəmizin özündə kənd təsərrüfatı texni-
kasını  istehsal  edən  müəssisələrin  yaradılması  və 
vaxtilə mövcud olanların bərpa edilməsi;  
3)  Ölkədə  metallurgiya,  xüsusilə  də  qara 
metallurgiya  sənayesinin  inkişaf  etdirilməsi  və 
sonrakı  mərhələdə  şaxələndirmə  əsasında  kənd 
təsərrüfatı  texnikası  istehsal  edən  ixtisaslaşdırıl-
mış müəssisələrin yaradılması;  
4) Aqrar-sənaye kompleksi üçün mühəndis 
kadrların  və  ixtisaslı  işçilərin  hazırlanması  üçün 
səmərəli sistemin yaradılması və i.a. 
Beləliklə,  ölkəmizdə  əhalinin  ərzaq  məh-
sullarına  olan  tələbatının  daha  yaxşı  ödənilmə-
sində həlledici əhəmiyyətə malik olan kənd təsər-
rüfatı  məhsulları  istehsalçılarının  maddi-texniki 
təchizat  səviyyəsinin  yüksəldilməsi  üçün  hər  cür 
imkan  vardır.  Qarşıda  duran  başlıca  vəzifə  bu 
imkanı reallığa çevirməkdən ibarətdir. 
 
ƏDƏBİYYAT 
1. İ. Abasov. Ərzaq təhlükəsizliyi və kənd təsərrüfatının prioritet istiqamətləri. Bakı: “Elm vəv 
təhsil”, 2011, 639 s.  
2. Azərbaycanın Kənd Təsərrüfatı 2015. Bakı: 2015, 671 s. 
3.  Сельскохозяйственные  рынки.  Коллектив  авторов.  Учебник  для  студентов  высших 
учебных заведений. Под. ред. д.э.н., профессора А.М.Гатаулина. М.: изд. РГАУ-МСХА 
имени К.А.Тимирязева. 2013,  627 с.  

---

   ADAU-
nun Elmi Əsə
rl
ə
ri. G
ə
nc
ə
, 2016, 
№
1
 
 
149 
 
  The level of technical equipment of agriculture and ways to improve it 
 
Doctorant R.V.Abbasov 
Ganja State University 
SUMMARY 
 
Key  words:  logistics,  food  security,  public  policy,  technology  use  indicators,  the  major 
agricultural equipment manufacturers, agricultural equipment  
 
Solving the problem of food security of the country is directly related to the level of technical 
equipment  of  agricultural  producers,  the  modernization  of  existing  agricultural  machinery,  the 
formation  and  development  of  agricultural  market.  Farm  Machinery  Market  is  a  collection  of  legal 
entities and individuals interacting according to certain rules in connection with and on the purchase 
and  sale  of  agricultural  machines.  Research  shows that  as  a result  of  two  decades  of  the  load  in the 
country on a tractor, combine, and on the corn harvester on the increase. All these and other questions 
related to this issue is considered on the basis of actual statistics on this article. 
 
Уровень технической оснащенности сельского хозяйства и пути ее улучшения 
 
Докторант Р.В.Аббасов 
Гянджинского государственного университета  
 
РЕЗЮМЕ 
 
Ключевые  слова:  материально-техническая  база,  продовольственная  безопасность, 
государственная  политика,  показатели  использования  техники,  основные  производители 
сельхозтехники, сельхозтехника 
 
Решение  проблемы  достижения  продовольственной  безопасности  страны  напрямую 
связано с уровнем технической оснащенности аграрных товаропроизводителей, модернизацией 
имеющиеся  сельхозтехники,  становлением  и  развитием  рынка  сельхозтехники.  Рынок 
сельскохозяйственной  техники  представляет  собой  совокупность  юридических  и  физических 
лиц  взаимодействующих  по  определенным  правилам  в  связи  и  по  поводу  купли  продажи 
сельскохозяйственных машин. 
Исследования  показывает,  что  в  результате  за  два  десятилетия  нагрузка  в  стране  на 
одного  трактора,  на  зерноуборочный  и  кукурузоуборочный  комбайн  на  несколько  раз 
увеличилась. Все эти и другие вопросы связанные с этой проблемой рассматривается на основе 
фактических статистических данных в данной статье.  
          
 
 
 

---