Adil niFTİ OĞlu məMMƏdov tibb elmləri namizədi
Yüklə 1,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- N Ə T I C Ə
87 yovanı, Zərifə Camalbəyovanı, Xeyrənsə Abdullayevanı, Səffiyyə Sultanovanı və başqalarını göstərmək olar ki, onların da müharibənin başa çatmasında, düşmən üzərində qələbədə xidmətləri olmuşdur. Müharibə illərində səhiyyə orqanları qarşısında çox mühüm vəzifələr dururdu. Indi yerdə qalan kadrlarla gərgin işləmək tələb olunurdu. Belə ki, orduya səfərbər olunanları əvəz etmək lazım idi. Arxiv materiallarından göründüyü kimi müharibə illərində tibb işçilərinin sayı artmamışdır. Aşağıda onlar haqqında məlumat qeyd edilir. 19-cu cədvəl
1940-1945-ci illərdə Naxçıvan MSSR-də həkim və orta tibb işçilərinin sayı
Illər Həkimlər Orta tibb işçiləri 1940 55
200 1941 40
149 1942 50
201 1943 49
212 1944 59
206 1945 54
202
Cədvəldən göründüyü kimi, 1941-ci ildə həkimlərin sayı 1940-cı ildəkinə nisbətən 27,3%, orta tibb işçilərinin sayı isə 25,5% azalmışdı. Bu, bir çox tibb işçilərinin Sovet Ordusu sıralarına səfərbərliyə alınması ilə əlaqədar idi. Yalnız 1945-ci ildə həkimlərin sayı 54 nəfərə, orta tibb işçilərinin sayı isə 202 nəfərə, yəni 1940-cı il səviyyəsinə çatdı. 1
Müharibə illərində Naxçıvan tibb məktəbi orta tibb işçiləri hazırlamaqda idi. Onların bir çoxu məktəbi qurtaran kimi könüllü olaraq cəbhəyə getdilər. Məktəbi 1941-45-ci illərdə bitirənlər haqqında aşağıdakı cədvəldə ______________ 1 Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 3, qovluq 53, səh.40.
88 20-ci cədvəl
1941-1945-ci illərdə Naxçıvan tibb məktəbində orta tibb kadrlarının hazırlanması haqqında məlumat
I l l ə r 1941 1942 1943 1944 1945 cəmi Feldşerlər 68 60 25 - - 153 Mamalar
- 20 - - - 20 Tibb bacıları 23 15 - 36 16 90 Əczaçı 22
17 - - - 39
Cəmi 113 112
25 36
16 302
məlumat verilib. Cədvəldən göründüyü kimi müharibə davam etdiyi müddətdə bu məktəb 153 feldşer, 20 mama, 90 tibb bacısı və 39 əczaçı hazırlamışdır 1 . 1943-cü il avqustun 22-də SSRI Xalq Komissarları Soveti ilə Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi «Alman faşist işğalçılarından azad edilmiş rayonlarda təsərrüfatı bərpa etməyin mühüm tədbirləri haqqında» qərar qəbul etdilər. Bu qərar səhiyyə orqanlarından müharibənin sanitariya işinə vurduğu yaraları ardıcıl surətdə sağaltmağı və müharibə əllillərinə geniş surətdə yardım göstərməyi tələb edirdi. Arxiv sənədlərindən görünür ki, Naxçıvan MSSR səhiyyə orqanları partiya və hökumətin qərarına əməli işlərlə cavab vermişlər. 1943-cü ilin sentyabrında müalicə – sanitariya ocaqlarını bərpa etməkdə və zəhmətkeşlərə tibbi – sanitariya xidmətini genişləndirməkdə Ukrayna Çerkassı vilayətinin səhiyyə orqanlarına kömək etmək üçün Naxçıvan MSSR Xalq Səhiyyə Komissarlığı və onun yerli orqanları yanında xüsusi komissiyalar təşkil edilmişdi. Bu komissiyalar Çerkassı vilayəti səhiyyə orqanlarına hazırladıqları müəyyən plan əsasında yardım göstərirdilər 2 . ______________ 1 Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 3, qovluq 53, səh.40. 2 Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 2, qovluq 109, səh.75.
89 Müharibə dövrünün çətinliklərinə baxmayaraq, respublikada səhiyyə işlərinə ayrılan vəsait artdı. Bunu aşağıdakı cədvəldən görmək olar.
21-ci cədvəl Naxçıvan MSSR-in səhiyyəsinin 1941-1945-ci illərə aid büdcəsi
Illər Ilə təyin olunan vəsait (min manatla) 1941 6985,3 1942 5363,4 1943 5232,0 1944 5917,8 1945 7434,6 O vaxtkı valyuta məzənnəsi ilə
Cədvəldən göründüyü kimi yalnız 1942-1943-cü illərdə büdcə bir qədər azalmışdır. Lakin artıq 1945-ci ildə 1941-ci ilə nisbətən büdcə vəsaiti 6,4% artmışdır. Beləliklə, Böyük Vətən müharibəsi illərində ölkənin bütün səhiyyə işçiləri kimi Naxçıvan MSRR-nin tibb işçiləri də əmək cəbhəsində qəhrəmancasına çalışmış və sovet vətənpərvərliyinin timsalı olmuş, eyni zamanda, sovet xalqının alman faşizminə və yapon militaristlərinə çaldığı qələbə işində böyük xidmət göstərmişlər.
1. Böyük Vətən müharibəsi Naxçıvan MSSR-in səhiyyə işçiləri üçün də böyük sınaq oldu. O illərdə qəhrəmancasına çalışaraq özlərini vətənpərvərlik nümunəsi kimi göstərdilər. 2. Müharibə illərində səhiyyə işçilərinin gərgin əməyi nəticəsində onlar bütün çətinlikləri aradan qaldırmaq üçün səylə çalışdılar. Tibb müəssisələrinin və çarpayıların sayı artdı.
90 3. Müharibənin ilk illərində Naxçıvan MSSR-i Xalq Səhiyyə Komissarlığı və onun yerli orqanları yanında yaradılan epidemiyaya qarşı fövqəladə komissiyalar respublikada sanitar – epidemiya əminamanlığına böyük kömək etdi. Kompleks tədbirlərin vaxtında həyata keçirilməsi nəticəsində müharibənin çox sərt illərində respublikanın əhalisi kütləvi epidemiyanı görmədi. 4. Müharibə illərində Naxçıvan MSSR-i Xalq Komissarlar Sovetinin çıxardığı qərarlar vərəmə qarşı mübarizənin müvəffəqiyyətlə aparılması işinə kömək etdi. Sənaye müəssisələrində işləyənlərə, Vətən müharibəsi əlillərinə, kolxozçulara göstərilən tibb xidmətin yaxşılaş- dırılmasına, ana və uşaqların mühafizəsinə, kolxoz tibb bacılarının hazırlanmasına, sanitar maarifinin geniş yayılmasına şərait yaratdı.
Yüklə 1,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|