Afse a fəLSƏFƏ

Elm fəlsəfəsi 
 
 
- 75 -
12.
 
Новый словарь иностранных слов, Минск, Современный литератор, 2005. 
13.
 
Платон. Хармид // Диалоги. М., «Мысль», 1986. 
14.
 
Рассел Б. История западной философии. Том 1, Новосибирск. 1994. 
15.
 
Соболевский С.И. Древнегреческий язык. СПб., «Алетейа», 2000. 
16.
 
Степин В.С. Философия науки. Общие проблемы. М., Гардарики., 2007. 
17.
 
Фейнман Р., Лейтон Р., Сэндс М.. Фейнмановские лекции по физике, вып. 
1. М., «Мир», 1965. 
18.
 
Хайдеггер М.. Парменид. СПб., «Владимир Даль», 2009. 
19.
 
Хокинс Д., Блейксли С. Об интеллекте. М., «И.Д.Вильямс», 2007. 
20.
 
Шелер М. Формы знания и образование // Избранные произведения. Пер. 
с. нем. М., Гнозис, 1994.  
 
 
 
Prof.Dr. Salahaddin Khalilov 
 
About the Genesis of Scientific Knowledge 
(summary) 
 
In the article the author compares scientific knowledge with other types of 
knowledge and defines the place of the scientific knowledge both in the horizontal 
and vertical classification systems of knowledge. The author takes into 
consideration that scientific knowledge comparing with initial practical knowledge, 
which, are necessary for the daily activities of people, occured later. But even 
scientific knowledge can not be sufficient for the criteria of the contemporary 
scientific character without systematization and inclusion to certain disciplines. 
According to the author there is a need to the formation of scientific-technological 
knowledge related to transfering scientific-theoretical knowledge into practice.  
 
Key words: 
knowledge, science, scientific science, the system of scientific 
knowledge, scientific-theoretical knowledge 
 
 
Салахаддин Халилов
 
член-корр. НАНА, профессор 
 
 
О генезисе научного знания 
(резюме) 
 
В  статье  рассматривается  процесс  формирования  научного  знания  как 
особого вида знания в контексте его вертикальной и горизонтальной класси-
фикации. Автором определены основные критерии деления знания по отрас-

---

Fəlsəfə və sosial-siyasi elmlər – 2011, № 1 
 
 
 
- 76 -
лям. Особое  место  в  статье  уделено  анализу  научного  знания  как  составной 
части более широкого понятия – знания, а также проблеме приведения науч-
ных знаний  и научных исследований в  единую систему. По мнению автора, 
задача определения критериев демаркации научного знания приобрела акту-
альность преимущественно после формирования науки как относительно са-
мостоятельной  системы.  Научность  и  истинность  знания  рассматриваются  в 
статье в их взаимосвязи.  
 
Ключевые  слова: 
знание,  наука,  научное  знание,  система  научного 
знания, научно-техническое знание. 
 
 
Prof.Dr. Salahaddin Halilov 
 
Bilimsel Bilginin Kökenine Dair  
(özet) 
 
Makalede yazar bilimsel bilgiyi diğer bilgi çeşitleriyle kıyaslamakta ve bilgi-
lerin hem yatay, hem de dikey düzlemdeki tasnif sisteminde bilimsel bilgilerin ye-
rini belirlemektedir. Yazar söz konusu tasnıf sistemlerinde bilmsel bilgilerin hayat 
için gerekli olan ilkin pratik bilgilerden sonra ortaya çıktığını ve bilgiler hiyerarşi-
sinin tepesinde bulunmasını da hesaba katmaktadır. Bilgiler bir sistem haline geti-
rilmeden ve belli disiplinlerin yapısına dahil edilmeden modern anlamıyla bilimsel-
lik kriterine uymaz. Yazara göre, bilimsel-teorik bilgiden sonra tekrar pratiğe uygu-
lama konusunda bilimsel-teknolojik bilgilerin biçimlenmesi zarureti ortaya çıkar.  
 
Anahtar kelimeler: 
bilgi, bilim, bilmsel bilgi, bilimsel bilgiler sistemi, 
blimsel-teknolojik bilgi 
 
 
 

---

 
 
  
 
 
 
Siyasi elmlər  
 
 
  
Xəzərin hüquqi statusu məsələsi  
və Azərbaycanın geoiqtisadi maraqları 
 
 
Əli Həsənov
∗
 
 
 
 
Xəzərin hüquqi statusu probleminin tarixi 
Xəzərin hüquqi statusunun təxminən 300 illik tarixi mövcuddur. XVlll 
əsrin sonlarından başlayaraq Xəzər sahilində Rusiya, Osmanlı  və Böyük 
Britaniya imperiyaları arasında Azərbaycana məxsus tarixi ərazilər, Dər-
bənd, Bakı, Rəşt, Mazandərən, Astara kimi şəhər və xanlıq mərkəzləri, türk 
xalq və etnoslarının məskunlaşdığı digər xəzərətrafı  məkanlar uğrunda bir 
neçə çoxillik və qısa müddətli qanlı müharibələr yaşanmışdır. 
Xəzərsahili ərazilərin bölüşdürülməsi və Azərbaycan torpaqlarının gə-
ləcək “hüquqi statusu və mənsubiyyəti” ilə bağlı ilk dövlətlərarası sənəd Ru-
siya ilə İran arasında rus çarı l Pyoturun 1722-1723-cü illərdə 80 min qoşun-
la Xəzər hövzəsinə ilk yürüşü və Dərbənd, Bakı, Rəşt,  Şirvan, Gilan, Ma-
zandərən kimi şəhər və əyalətləri işğal etməsindən sonra Sankt-Peterburqda 
imzalanmışdır. Bunun ardınca ruslar 1724-cü ildə Türkiyə hökumətini də 
diplomatik yolla Araz çayı  sərhəd olmaqla işğal etdikləri “bütün Şimali 
Azərbaycan torpaqlarının Rusiyanın hakimiyyəti altına keçməsi” faktı ilə 
                                                 
 
- 77 -
∗
 Tarix elmləri doktoru, professor. 

---