Agjencia për mbrojtjen e mjedisit të kosovëS
Yüklə 2,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Instituti për Planifikim Hapësinor
- Lista e çështjeve të identifikuara
- Dëmtimi i biodiverstetit
- Ndotja e ujit, ajrit dhe tokës
- Çfarë thonë konventat dhe direktivat në lidhje me mbrojtjen e mjedisit dhe të trashëgimisë kulturore
Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”
Instituti për Planifikim Hapësinor
45 midis këtyre subjekteve në çështjet e menaxhimit dhe ato nuk vijnë në pozitë që ta fajësojnë njëra tjetrën për mosmbarëvajtjen eventuale të punëve. Në këtë rast gjasat janë më reale që administrimi dhe menaxhimi i parkut kombëtar të jetë më i lehtë dhe më praktik. Administrimi dhe menaxhimi është i suksesshëm atëherë kur zhvillimet në park janë konform me planin hapësinor dhe menaxhues të parkut dhe me planet rregullues. Lista e çështjeve të identifikuara •
Pajtueshmëria e palëve të interesit për shpalljen e zonës së Bjeshkëve të Nemuna për park kombëtar; •
menaxhojnë me asetet e parkut; •
Hartimi i Planit Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”; •
Krijimi i bazës së të dhënave për tërë atë që e posedon Parku Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”; •
Nemuna” •
Hartimi rregullores për administrimin dhe menaxhimin e parkut; •
Promovimi i vlerave hulumtuese, shkencore-arsimore, edukative, rekreative dhe turistike të parkut; •
zbatimit të domosdoshëm të zhvillimeve të nevojshme për Parkun. → Prerja e pa kontrolluar e pyjeve 1.7.2. Mbrojtja dhe ruajtja e mjedisit, peizazhit, biodiversitetit dhe vlerave natyrore e kulturore te parkut Çka është sfiduese? Çështja e mjedisit është një ndër çështjet kryesore për shoqërinë tonë. Është shumë i rëndësishëm angazhimi në zbulimin e mistereve të jetës, tokës, ujit dhe ajrit që na rrethon. Poashtu duhet të bëhen gjithënjë e më të qarta pasojat e ndikimit të njerëzimit në mjedis, kur dihet se shumë aktivitete individuale apo kolektive që po ndodhin në hapësirën tonë jetësore, janë të pakontrolluara dhe nuk janë në harmoni me normat dhe standardet evropiane të mjedisit. Kjo dukuri, përveç tjerash, në vendin tonë paraqitet edhe si pasojë e mungesës së planeve hapësinore dhe të menaxhimit për zonat e caktuara, të nivelit qendror dhe të atij lokal. Parku i Bjeshkëve të Nemuna ka një pozitë shumë të përshtatshme gjeografike, me relief të pasur, male të larta, gryka, lumenj, peisazhe të llojllojshme dhe kullosa, florë dhe faunë të pasur që së bashku paraqesin një vend atraktiv për tu zhvilluar dhe vizituar në të ardhmen. Sfidë e jona është se si mund ta shfrytëzojmë këtë pozitë dhe potencial natyror e kulturor në favor të bashkëpunimit dhe zhvillimit të parkut, komunave që janë pjesë e parkut, të Kosovës dhe të shteteve (Shqipëri dhe Mali i Zi) që janë pjesë e masivit malor - Bjeshkëve të Nemuna? Sfiduese në PK “Bjeshkët e Nemuna” është si duhet të mbrohet parku nga degradimet antropogjene dhe natyrore, ndotja e ekosistemeve, me fjalë të tjera mundësia e shfrytëzimit të pasurive të parkut për zhvillimin e sotëm, duke mbajtur përgjegjësi për ardhmërinë e parkut edhe për gjeneratat e ardhshme.
malore, fshatare, kulturore etj. Mbrojtja e peisazheve të parkut paraqet një sfidë. Shkatërrimi i pyjeve dhe zhvillimet e pakontrolluara ia humbin vlerën dhe rëndësinë peizazheve, prandaj ato duhet të parandalohen. Në këtë aspekt element i rëndësishëm është krijimi i programeve ndërkufitare (Kosovë, Shqipëri, Mali i Zi) për identifikimin, vlerësimin, mbrojtjen, menaxhimin dhe planifikimin e peisazheve që i kalojnë kufijtë, në përputhje me parimin e subsidiaritetit të Kartës Europiane të Vetëqeverisjes Vendore. Peisazhi luan një rol të rëndësishëm në rrafshin kulturor, ekologjik, mjedisor dhe shoqëror e poashtu është burim për veprimtaritë ekonomike, të cilat mundësojnë hapjen e vendeve të reja të punës.
Trashëgimia kulturore - Parku dhe vendbanimet rreth tij janë të pasura me vlera të trashëgimisë kulturore e sidomos me shtëpi, kulla, lokalitete arkeologjike dhe manastire. Ruajtja, shfrytëzimi, promovimi dhe zhvillimi i mëtejmë i këtyre vlerave paraqet një sfidë të veçantë për zhvillimin e ardhshëm të parkut. Shumëllojshmëria e pasurisë me trashëgimi kulturore, etnografike, gastronomike dhe peisazhore paraqet potencial dhe mundëson zhvillimin e turizmit rural, eko-turizmit dhe turizmit kulturor, mundëson bashkëpunimin ndërkomunal në mes të komunave që janë pjesë e parkut si dhe bashkëpunimin ndërshtetëror, me harmonizimin e planeve të zhvillimit të turizmit për Bjeshkët e Nemuna në mes të Kosovës, Shqipërisë dhe Malit të Zi. Me anë të rekonstruimit dhe revitalizimit të shtëpive dhe kullave në park dhe në afërsi të tij do të mund të ruheshin vlerat e arkitekturës tradicionale, të shtëpive dhe kullave nga degradimet dhe me ofrimin e bujtinave, ushqimit tradicional, shitjes së prodhimeve vendore dhe artizanale për turistë dhe vizitorë do të favorizohej zhvillimi ekonomik i parkut dhe më gjerë.
shoqërore dhe atë private është dukuri aktuale në park. Ruajtja e resurseve pyjore ka rendësi te madhe për një zhvillim te qëndrueshëm i cili ndikon pozitivisht edhe në ruajtjen e botës shtazore. Dëmtimi i biodiverstetit nënkupton reduktimin e numrit të llojeve bimore e shtazore. Ruajtja e biodiversitetit, e posaçërisht e llojeve endemike te bimëve është e nevojshme për ruajtjen e ekuilibrit ekologjik. Keqpërdorimi i botës bimore dhe shtazore, llojeve të bimëve endemike dhe llojeve të shtazëve të egra që janë në PK ,,Sharri’’ sjell deri te zvogëlimi i numrit të tyre e madje edhe deri tek humbja e tyre që do të thotë humbja e vlerave natyrore.
sipërfaqësore e tokës, sëmundje të pyjeve, zjarre, ortiqe që shkaktohen nga faktorë natyror dhe antropogjen, rrezikojnë begatitë e krijuara dhe të planifikuara. Si mund të menaxhohen ato, cilat janë mundësitë? Cilat janë masat paraprake që do të ndikojnë në zvogëlimin e pasojave nga fatkeqësitë natyrore? Ndotja e ujit, ajrit dhe tokës – Edhepse nuk ka ndotje të madhe në park, kjo megjithatë ka filluar të ndodhë. Këtu nuk kemi zhvillim industrial dhe transport të dendur, si shkaktar më me ndikim negativ në mjedis prandaj cilësia e ajrit është e mirë, mirëpo, aktivitetet tjera si për shembull hedhja e mbeturinave, prerja e drunjve, gërryerja e sipërfaqeve për ndërtimin e objekteve ilegale turistike e hoteljere dhe shfrytëzimi pa kriter i pyjeve që janë prezentë në zonë, ndikojnë në ndotjen dhe degradimin e mjedisit. Menaxhimi eventual jo i mirë me parkun në të ardhmen dhe mungesa e kontrollit të zhvillimeve në të do të kishin për pasojë rritjen e ndotjes. Tek zhvillimet e tilla do të hapeshin deponi të mbeturinave dhe ujërat e zeza do të derdheshin ashtu të patrajtuara dhe në mënyrë të pa kontrolluar.
Ekziston një varg politikash ndërkombëtare dhe konventash në lidhje me mbrojtjen e mjedisit dhe të trashëgimisë kulturore që janë të aplikueshme për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”. Ato përfshijnë: •
kulturore dhe natyrore është unik dhe zhdukja e cilitdo send përbën një humbje definitive dhe varfërim të pakthyeshëm të trashëgimisë. Trashëgimia natyrore është pronë e përgjithshme që duhet të shfrytëzohet nga të gjithë dhe të mbrohet në mënyrë që t’i dorëzohet gjeneratave të ardhshme, ta shfrytëzojnë edhe ato. •
Unioni botëror për Ruajtjen dhe Konservimin e Natyrës (shkurt në anglisht IUCN) ka bërë kategorizimin e zonave të mbrojtura të natyres. Pas kategorisë së parë ku hyjnë rezervatet strikte natyrore vjen kategoria e dytë në të cilën janë parqet nacionale. Parku Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna” mbrohet me ligj dhe si i tillë zë një vend meritor në këtë familje. Yüklə 2,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|