2. Bu müddəa qanuna uyğun hərbi əməliyyatlar nəticəsində insanların ölüm
halları istisna olmaqla 2-ci maddənin və ya 3-cü maddənin, 4-cü maddənin 1-ci
bəndin və 7-ci maddənin müddəalarından hər hansı biri geri çəkilmə üçün əsas
ola bilməz.
3. Geri çəkilmənin bu hüququndan istifadə edən razılığa gəlmiş Yüksək
tərəflərdən hər hansı biri həyata keçirdiyi tədbirlər vo onların qəbulunun
səbəbləri haqqında Avropa Şurasının Baş Katibinə ətraflı şəkildə məlumat verir.
O, Avropa Şurasının Baş Katibini həm də belə tədbirlərin fəaliyyətinin
dayandırılması tarixi və Konvensiyanın müddəalarının tam həcmdə həyata
keçirilməsinə yenidən başlanılması haqqında məlumatlandırır.
16-cı Madda. Əcnəbilərin siyasi fəaliyyətini məhdudlaşdırma
10, 11 və 14-cü maddələrdə heç nəyə Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəflərin
əcnəbilərin siyasi fəaliyyətinə məhdudiyyətlər tətbiq edilməsi üçün maneə kimi
baxıla bilməz.
17-ci Maddə. Hüquqlardan sui-istifadənin yasaq edilməsi
Mövcud konvensiyada heç nə hər hansı bir dövlətin, şəxslər qrupunun,
yaxud hər hansı bir şəxsin bu
Konvensiyada qəbul edilmiş hüquq və
azadlıqların ləğvinə, yaxud omarın Konvensiyada nəzərdə tutulduğundan artıq
məhdudlaşdırılmasına yönəlikli hər hansı bir fəaliyyətlə məşğul olmaq, yaxud
hər hansı bir hərəkəti elmək hüququnun olduğu kimi yozula bilməz.
I8-ci Maddə. Hüquqlar barəsində məhdudiyyətlərdən istifadənin hədləri
Göstərilən hüquq və azadlıqlara münasibətdə bu Konvensiyada yol verilən
məhdudiyyətlər nəzərdə tutulan məqsədlərdən başqa heç bir məqsədə tətbiq
edilmir.
II BÖLMƏ. İNSAN HÜQUQLARI ÜZRƏ AVROPA MƏHKƏMƏSİ
19-cu Maddə. Məhkəmənin təsisi
Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəflər bu Konvensiya və ona əlavə edilən Protokol
ilə üzərlərinə götürdükləri öhdəliklərə əməl edilməsinin təmin olunması
məqsədilə İnsan Hüquqları üzrə sonradan "Məhkəmə" adlandırılan Avropa
Məhkəməsi təsis edirlər. O, daimi əsaslarla fəaliyyət göstərir.
20-ci Maddə. Hakimlərin sayı
Məhkəməyə daxil olan hakimlərin sayı razılığa gəlmiş Yüksək Tərəflərin
sayma bərabərdir.
21-ci Maddə. Hakimlərə verilən tələblər
1 Hakimlər yüksək əxlaqi keyfiyyətlərə malik olmalı və yüksək məhkəmə
vəzifəsinə təyin edilən zaman verilən tələbləri təmin elməli, yaxud əksəriyyət
tərəlindən qəbul edilmiş nüfuza malik hüquqşünaslar olmalıdırlar.
2 Hakimlər Məhkəmənin işində şəxsən iştirak edirlər.
3.
Hakim vəzifəsində olduqları bütün müddət ərzində onların müstəqilliyi və
qərəzsizliyi ilə, yaxud tam iş günü ərzində onların işlərinin xarakterindən irəli
gələn tələblər ilə bir araya sığmayan heç bir fəaliyyəti həyata keçirmirlər. Bu
bənddəki müddəaların tətbiqi ilə bağlı yaranan biitün məsələlər Məhkəmə
tərəfindən həll edilir.
22-ci Maddə. Hakimlərin seçkiləri
I Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəflərin hər birindən hakimi Razılığa gəlmiş
Yüksək Tərəflərin verdiyi üç namizədin daxil olduğu siyahıdan səs çoxluğu ilə
Parlament Assambleyası seçir.
2. Məhkəmənin seçkiyəqədərki tərkibi yeni Razılığa gəlmiş Tərəflərin
92
qoşulduğu, eləcə də açılmış vakansiyaların doldurulduğu hallarda
oxşar
proseduara fəaliyyət göstərir.
23- cü Maddə. Səlahiyyət müddəti
1. Hakimlər altı illik müddətə seçilirlər. Önlar yenidən seçilə bilərlər. Ancaq
birinci tərkibdəki hakimlərin yarısının səlahiyyət müddəti seçildikləri andan 3 il
keçdikdən sonra qurtarır.
2. Birinci üç illik müddətdən sonra səlahiyyətləri qurtaran hakimlər onların
seçilməsindən dərhal sonra Avropa Şurasının Baş Katibi tərəfindən püşk yolu ilə
müəyyənləşdirilir.
3. Məhkəmə tərkibinin yarısının hər üç ildən bir mümkün dərəcədə
yeniləşməsini təmin etmək üçün Parlament Assambleyası istənilən sonrakı
seçkilərin keçirilməsinədək belə bir qərar qəbul edə bilər ki. bir və ya bir neçə
seçilməli hakimin müddətləri, yaxud səlahiyyət müddətləri altı il deyil, başqa
cür, istənilən halda 9 ildən artıq və 3 ildən az olmayacaq.
4. Bir səlahiyyət müddətindən artıq müddətdən söhbət getdiyi və Parlament
Assambleyası əvvəlki bəndin müddəalarını tətbiq eldiyi hallarda səlahiyyət
müddətləri seçkilərdən dərhal sonra Avropa Şurasının Baş katibi tərəfindən
püşk yolu ilə müəyyənləşdirilir.
5. Hələ səlahiyyət müddəti bitməyən başqa hakimi əvəzləmək üçün seçilən
hakim bu postu əvvəlki hakimin səlahiyyətlərindən qalan müddət ərzində tutur.
6. Hakimlərin səlahiyyət müddəti onların 70 yaşına çatması ilə qurtarır
7. Hakimlər öz postlarını doyişdirilənədək tuturlar. Bununla belə,
dəyişdirildikdən sonra da artıq icraatlarında olan işlərə baxmaqda davam
edirlər.
24- cü Maddə. Vəzifədən azadetmə
Hakim vəzifəsindən yalnız digər hakimlərin üçdə iki səs çoxluğu ilə onun
verilən tələblərə artıq uyğun gəlmədiyinə dair qərar qəbul etdikləri halda azad
edilə bilər.
25- ci Maddə. Katiblik və hüquq referentləri
Hakimin hüququ, vəzifəsi və təşkilatı Məhkəmə Reqlamenti ilə
müəyyənləşdirilən Məhkəmə Katibliyi var. Məhkəmə hüquq referenilərinin
xidmətindən istifadə edir.
26- cı Maddə. Məhkəmənin plenar iclasları
Məhkəmə plenar iclaslarda:
a) üç il müddətinə öz sədrini və sədrin bir. yaxud iki müavinini seçir. Onlar
yenidən seçilə bilərlər:
b) müəyyən müddət üçün yaradılan Palatalar təşkil edir;
c) Məhkəmə Palataları sədrini seçir. Onlar yenidən seçilə bilərlər:
d) Məhkəmə reqlamentini qəbul edir; və
e) Məhkəmənin Katib-kansİerini və onun bir. yaxud bir neçə müavinini seçir
27-ci Maddə. Komitələr, Palatalar və Böyük Palata
I Məhkəmə ona verilən işə baxmaq üçün hər birinin tərkibi iiç hakimdən
ibarət olan komitələri, tərkibi yeddi hakimdən ibarət olan Böyük Palatanı təşkil
edir. Məhkəmənin Palataları müəyyən müddətə komitələr yaradır.
2. İşdə tərəf olan, dövlətin seçdiyi hakim. Palataların və Böyük Palatanın
exoflicio üzvüdür; belə bir hakim olmayanda, yaxud o. iclasda iştirak edə
bilmədiyi halda həmin dövlət hakim qismində çıxış edən bir şəxsi ləyin edir.
3. Böyük Palatanın tərkibinə Məhkəmə Reqlamentinə uyğun olaraq təyin
93