edilmiş Məhkəmə sədri. Məhkəmə sədrinin müavinləri,
Palata sədrləri və
Məhkəmənin digər üzvləri daxildir. 43-cü maddənin müddəalarına uyğun olaraq
iş Böyük Palataya verilərkən, işdə tərə!"olan, müvafiq dövləti təmsil edən Palata
sədri və hakimlər istisna olmaqla, hökm çıxarmış Palata hakimlərindən heç biri
onun iclaslarında iştirak etməməlidir.
28-ci Maddə. Şikayətlərin (ərizələrin) qəhulcdilməzliyi haqqında komitələrin
elanları
Komitə 34-cü maddəyə uyğun verilən fərdi şikayəti bir səslə qəbul olunan
yekdil qərarla qəbuledilməz elan edə, şikayət əlavə öyrənilmədən qərar qəbul
edildikdə onu baxılmalı işlərin siyahısından çıxara bilər. Bu qərar qətidir.
29-cu Maddə. Şikayətin qəbul oluna bilməsi və işin məğzi haqqında Palatanın
qərarları
1. 28-ci maddədə nəzərdə tutulan qərarların heç biri qəbul edilmədikdə
Palata 34-cü maddəyə uyğun olaraq verilən fərdi şikayətin qəbul oluna bilməsi
və işin məğzi haqqında qərar çıxarır.
2. Palata 33-cü maddəyə uyğun olaraq verilən dövlət şikayətinin qəbul oluna
bilməsi və işin məğzi haqqında qərar çıxarır.
3. Məhkəmə istisna kimi, əks qərar qəbul etmədikdə şikayətin qəbul oluna
bilməsi haqqında ayrıca qərar çıxarır.
30-cu Maddə. Böyük Palatanın xeyrinə vurisdiksiyanın güzəşti
Palatanın baxışındakı iş Konvensiyanın və ya ona əlavə edilmiş
Protokolların müddəalarının təfsiri ilə bağlı ciddi məsələlərə toxunursa, yaxud
məsələlərin həllinin Məhkəmənin əvvəllər çıxardığı qərarla ziddiyyət təşkil
edərsə, o zaman tərəflərin heç birinin etirazı olmadığı halda Palata öz qərarını
çıxarana qədər yurisdiksiyasını Böyük Palatanın xeyrinə güzəştə gedə bilər.
31-ci Maddə. Biivük Palatanın səlahiyyətləri
Böyük Palata:
a) İstənilən palatalardan biri 30-cu maddənin müddəaları əsasında
yurisdiksiyasını güzəştə getdikdə, yaxud 43-cü maddənin müddəalarına uyğyn
olaraq, iş ona göndərildikdə 33-cü və ya yaxud 34-cü maddənin müddəalarına
əsasən verilən şikayət üzrə qərar çıxarır.
b) məsləhətverici qərarlar çıxarmaq haqqında 47-ci maddənin müddəaları
əsasında göndərilən sorğulara baxır.
32-ci Maddə. Məhkəmənin səlahiyyətləri
1. Konvensiyanın və ona əlavə Protokolların müddəalarının təfsir və
tətbiqinə aid və 33, 34 və 47-ci maddələrin müddəalarında nəzərdə tutulan hal
larda Məhkəməyə verilə bilən bütün məsələlər Məhkəmənin sərəncamındadır.
2. Konkret bir iş üzrə məhkəmənin səlahiyyəti haqqında mübahisə olduqda
məsələni Məhkəmənin özü həll edir.
33-cü Maddə. Dövlətlərarası işlər
Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəfin hər biri Konvensiyanın və ona əlavə edilən
Protokolların müddəalarının digər Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəfin güman
edilən hər hir pozuntusu haqqında Məhəkəmədə məsələ qaldıra bilər.
34-cü Maddə. Fərdi şikayətlər
Məhkəmə bu Konvensiyada, yaxud ona əlavə Protokollarda qəbul edilmiş
hüquqların Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəflərin biri tərəfindən pozulmasının
qurbanı olduğunu təsdiq edən hər bir fiziki şəxsdən, hər bir qeyri-hökumət
təşkilatından, yaxud fərdi şəxslər qrupundan şikayət qəbul edə bilər. Razılığa
94
gəlmiş Yüksək Tərəflər bu hüquqların səmərəli şəkildə həyala keçirilməsinə heç
bir vəchlə mane olmamağı öhdələrinə götürürlər.
35-ci Maddə. Qəbul oluna bilmə şərtləri
1. Məhkəmə işə baxılması üçün onu ancaq beynəlxalq hüququn hamılıqla
qəbul olunmuş normalarında nəzərdə tutulmuş müdafiənin bütün daxili
vasitələri tükəndikdən sonra və milli orqanlar tərəfindən işə dair qəti qərar
çıxarıldığı tarixdən altı ay ərzində qəbul edə bilər.
2. Məhkəmə 34-cü maddəyə əsasən verilən aşağıdakı fərdi şikayətin heç birini
baxılmaq üçün qəbul etmir, əgər bu şikayət:
a) anonimdirsə;
b) Mahiyyətcə məhkəmədə artıq baxılmış şikayətin
oxşarıdırsa, yaxud
beynəlxalq araşdırmanın və ya tənzimlənmənin başqa prosedurasının
predmet idirsə və işə dair yeni faktlar yoxdursa.
3. Məhkəmə 34-cü maddəyə uyğun verilən, ancaq bu Konvensiyanın, yaxud
ona əlavə Protokolların müddəalarına uyğun gəlməyən, açıq-aşkar
əsaslandırılmamış və ya şikayətlərin verilmə hüquqlarından sui-istifadə hesab
etdiyi hər bir fərdi şikayəti qəbulolıınmaz elan edir.
4. Məhkəmə mövcud maddəyə uyğun qəbul olunmaz hesab etdiyi verilən hər
bir şikayəti rədd edir. O, bunu araşdırmanın istənilən mərhələsində edə bilər.
36-cı Maddə. Üçüncü tərəfin iştirak)
1. Palataların har hansı birinin və ya Böyük Palatanın baxışında olan
istənilən işə münasibətdə barəsində, vətəndaşı ərizəçi olan hər bir Razılığa gəlmiş
Yüksək İTərəf yazılı rəylər verməkdə və Məhkəmə dinləmələrində iştirak
elməkdə haqlıdır.
2. Ədalət məhkəməsinin lazımi icrasının xeyrinə Məhkəmə Sədri işdə tərəf
olmayan hər bir Razılığa gəlmiş Yüksək Tərəfi, yaxud ərizəçi olmayan, ancaq
işdə maraqlı hər bir şəxsi yazılı rəylər vermək, yaxud məhkəmə dinləmələrində
iştirak üçün dəvət edə bilər.
37-ci Maddə. Maraqlı tərəflərin iştirakı ilə işə baxma prosedurası və
dinc saziş prosedurası.
1.Məhkəmə şikayəti məqbul elan etdikdə:
a) Məhkəmə maraqlı tərəflərin təmsilçilərinin iştirakı ilə işə baxışı davam
etdirir, zəruri olduqda işin vəziyyətinin araşdırılmasını həyata keçirir və bunun
da səmərəli şəkildə yerinə yetirilinəsi üçün maraqlı dövlətlər bütün zəruri şəraiti
yaradırlar.
b) Məhkəmə bu Konvensiyada və ona əlavə Protokollarda qəbul olunmuş
insan hüquqlarına əməl elmə əsasında işə dair dinc saziş bağlamaq məqsədilə
özünü marağı olan tərəflərin sərəncamına verir.
2.
I bəndin "b" yarımbəndinda nəzərdə tutulan ış qaydası məxfi xarakter
daşıyır.
38-ci Maddə. İş icrasının dayandırılması.
1. Vəziyyət aşağıdakı nəticələri çıxarmaq imkanı verdikdə araşdırmanın
istənilən mərhələsində Məhkəmə işin icrasının dayandırılmasına dair qərar qəbul
edə bilər:
a) ərizəçi artıq öz şikayətinin baxılmasına nail olmaq fikrində deyil;
b) mübahisə yoluna qoyulmuşdur:
c) Məhkəmənin miiəyyən etdiyi istənilən digər səbəbə görə, şikayətə sonrakı
baxış əsassızdır.
95