Andijon davlat universiteti kurbanova durdona salaxitdinovna gimnastika va uni o
Badiiy gimnastikaga xos burilishlar texnikasi
Yüklə 5,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4.6.3. Badiiy gimnastikaga xos burilishlar texnikasi
Turli xil burilish texnikasi va tuzilishining eng harakterli elementlarini ko‘rib chiqamiz. Badiiy gimnastikada asosiy diqqat siltanish harakatlaridan foydalanib bajariladigan burilishlarga qaratiladi. Spiral burilishlar – koordinatsiyasi murakkab burilish turlaridan biri bo‘lib, texnikasi va tuzilishiga ko‘ra to‘lqinga yaqindir (14-rasmga qarang). Spiral burilishlar texnikasida bir – birini o‘ziga xos tarzda to‘ldiruvchi har xil mexanizmlar nafis bo‘lib uyg‘unlashadi. 7-rasmda 320 0 ga spiral burilish ko‘rsatilgan. Harakatning tayyorgarlik bosqichida gimnastikachi tizza va tos – son bo‘g‘imini bukib yarim cho‘qqayishni bajarmoqda. Keyinchalik bu burilishni ta’minlaydigan harakatni bajarishga yordam beradi. Harakatning asosiy bosqichini gimnastikachi oyoq uchiga ko‘tarilib tizzasini buriladigan tomonga harakatlantirish bilan boshlaydi (2-3), bunda uning yelka kamari va qo‘llari harakatsiz bo‘ladi. Tayanch bilan bog‘liqligi va to‘g‘risini aytganda, oddiy burilishlar bilan o‘xshashligi sabab bunday harakat qilishi imkoni bo‘ladi. Keyinchalik, qachonki gimnastikachi asta-sekin tos-son va tizza bo‘g‘imlarini (3-5) yozib, keyin bukilganda (5-7), burilish to‘lqinsimon, “spiralsimon” harakat bilan bajariladi. Mashqning bu qismi shunisi bilan qiziqki, u sport gimnastikasi, batutda sakrash, suvga sakrashda keng qo‘llaniladigan tayanchsiz inertsiyasiz burilish texnikasi elementlaridan foydalanib bajariladi 2 Spiral burilishning oxirgi qismi (7-10) juftlashtirib burilishni o‘zida aks ettiradi. To‘g‘ri siltash bilan burilishlar qatoriga kirib, tayanmagan oyoqni qo‘llar bilan birga bir tekislikda siltash harakati bilan bajariladi. Bunday harakat burilishni, masalan, oldinga tashlanish holatidan bajarishda (36-rasm) uchraydi: tananing og‘irligini butunlay oldindagi bukilgan oyoqqa o‘tkazib, keyin unga turib, gimnastikachi boshqa oyog‘i va qo‘li bilan oldinga siltash harakatini bajaradi. 2 Bunday burilish mexanizmi jismonan murakkab va alohida ta’rif talab qiladi. Bu to’g’risida Yu.Gaverdovskiy va V.Smoyavskiyning tahriri ostidagi “Спортивная гимнастика” darsligida ( М.1979). batafsil yoritilgan. 120 Siltanuvchi oyoqni oldinda qoldirib, gimnastikachi tayanch oyog‘i ustiga ko‘tariladi va aylanib burilib, ko‘pincha bir oyoqda muvozanat saqlash holatiga keladi. Bunday murakkab bo‘lmagan harakatni qisqa tahlil qilamiz. Bunday burilishning tayyorgarlik harakati nisbatan kam ifoda etilgan. Ular harakteri bo‘yicha uncha murakkab bo‘lmagan joyidan sakrashning tayyorgarlik harakatiga juda yaqin va odatda qo‘lni orqaga juda keskin bo‘lmagan siltash harakati bilan ifodalanadi (oldinga siltab burilishda). Oldindan bo‘shagan siltanuvchi oyoqdagi (masalan, bir oyoqda tik turib, boshqasi orqadagi holatdan burilishda) orqaga siltashda tayyorgarlik siltanuvchi oyoqdagidek bo‘lishi mumkin. Burilishdagi asosiy harakat siltash hamda burilish bilan bog‘liq bo‘ladi. Bu bosqichni bir nechta namunali fazalarga bo‘lish mumkin. 1-faza – “burilish boshlanganda siltanuvchi oyoqni siltash”. Gimnastikachi oyoqni siltab, shu bilan birga qo‘lni ham, bir vaqtning o‘zida tayanch oyoqda muvozanat saqlab yelkalarini orqaga og‘diradi. Siltash bu fazada tezkor harakterga ega. Gimnastikachi oyog‘ini ko‘tara turib uni tayanch oyoq tomoniga burishni boshlaydi. 2-faza – “siltanishni tormozlanish va asosiy burilish”. Oyoqni yuqoriga siltash oxirida yozuvchi mushaklar keskin tormozlaydi. Odatda bu ba’zi tos-son bo‘g‘imlarini bukish holatida sodir bo‘ladi. Bundan foydalanib, gimnastikachi to‘g‘rilanib tezda orqaga buriladi (bu yerda o‘ngga) va tayanch oyoqni harakatga jalb qilib burilishni to‘liq 180 0 gacha olib boradi. Yüklə 5,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|