Anpassung des lehrbetriebs an den



Yüklə 0,79 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə22/33
tarix11.07.2018
ölçüsü0,79 Mb.
#54838
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   33

68 
 
Üfüqi əlaqələrin alternativ variantları aşağıdakılardır: 
1.
 
Planlar, büdcə, qrafiklər və iclaslar 
2.
 
Müvafiq rəhbərlər arasında bilavasitə əlaqələr 
3.
 
Qeyri-formal əlaqələrin rolu 
4.
 
Komandalar 
Bütün bu mexanizmlər strukturu matris strukturuna çevirməyə şərait 
yaratmır. 
 
23. Yapon sahibkarı Maçusita Denkinin iş prinsipi 
 
Layihələrin  idarə  edilməsi  prosesində  rəhbərin  şəxsi 
keyfiyyəti  və  onun  kompetensiyası  böyük  rol  oynayır.  Layihənin 
uğursuzluğa düçar olması və ya təşkilatların inkişafdan qalması məhz 
onun  rəhbəri  ilə  bağlıdır.  Rəhbər  təşkilatın  dirçəlməsində  nə  qədər 
mühüm  rol  oynadığını  dərk  etmək  üçün  aşağıdakı  misalı  nəzərdən 
keçirək. 
Əsrin  əvvəllərində  Konoske  Maçusita  adlı  bir  Yaponiya 
vətəndaşı  velosiped  təmiri  emalatxanasında  usta  yanında  şagird 
işləyirmiş.  O,  Tomas  Edissonun  nailiyyətləri  haqqında  eşitdikdən 
sonra  (Tomas  Edisson  ixtiraçı  olmaqla  yanaşı  kəşf  etdiyi  ideyaları 
istehsal etmək üçün kiçik bir istehsal sexi açır) 1918-ci ildə ilk dəfə 
olaraq  elektrik  patronuna  bağlanan  elektrik  rozetkası  ixtira  edərək 
istehsal  edir.  On  ildən  sonra  Yaponiya  elektrotexnika  sənayesinin 
əsasını  “Maçusita  Denki”  firmasının  məhsulları  təşkil  edir.  30-cu 
illərdə bu firmanın 1600, son zamanlar isə 200 min işçisi olur. 
“Maçusita Denki” firmasının nailiyyətləri nə ilə bağlıdır? 
Firmanın  uğurlarını  yalnız  onun  əsasını  qoyan  şəxs  ilə 
bağlayırlar.  Maçusitanın  rəhbərliyinin  əsas  prinsipi  “İnsanlar-
Maliyyə-Texnologiya” əsasında qurulmuşdur. O, firmanın uğurlarını 
işçilərin  idarə  edilməsində  və  onlar  ilə  rəftarında  görür.  Onun 
fikrincə,  nəhəng  istehsal  şirkətlərinin  təcrübəsini  bütün  dünyada 
yaymaq  şirkətin  yalnız  texnologiyasını  öyrənməklə  kifayətlənmək 
lazım  deyil.  O  hesab  edir  ki,  şirkətdə  çalışan  insanlar  ilə  rəftar 
qaydaları  və  onların  idarə  edilməsi,  peşəkarlığı  texnologiyadan  da 
vacib məsələdir. O deyir: “Əgər sənin rəhbərliyin altında 100 nəfər 
çalışırsa,  sən  həmişə  onların  arasında  olmalısan,  əgər  1000  nəfər 
çalışırsa,  sən  mərkəzdə,  əgər  10000  nəfər  çalışırsa,  sən  elə  yerdə 
olmalısan ki, oradan hamını görə biləsən”. 


69 
 
1971-ci  ildə  firmanın  prezidentliyindən  istefa  verib 
direktorlar  şurasına  sədr  keçən  Maçusita  demişdir:  “Əgər  hər  hansı 
bir  firma  öz  rəhbərinə  nisbətən  daha  da  inkişaf  etmişdirsə,  onda  o 
firmanı  təhlükə  gözləyir.  Mən  hiss  edirəm  ki,  firmada  hamı  mənə 
arxayın  olub.  Rəhbərin  ideyalarını  və  tapşırığını  gözləmək  lazım 
deyil.  Hamı  fikirləşməlidir,  yeni  ideyalar  verməlidir.  Bu  səbəbdən 
mən  istefa  verirəm”.  K.Maçusita  müəyyən  müddət  sədr  vəzifəsində 
çalışandan sonra 86 yaşında firmadan tamamilə uzaqlaşmışdı. 
Fikir verin, bir insanın həyatı dövründə dünyanın 50 nəhəng 
elektrotexniki  firmalarından  biri  olan  “Maçusita  Denki”  yaradılmış, 
inkişaf  etmiş  və  ölkəsinin  iqtisadiyyatını  dirçəltmişdir.  Firmanın 
açılması  və  onun  nəhənglər  siyahısına  düşməsi  kiçik  bir  Yapon 
uşağının sərbəstliyi,  uzqgörənliyi  və  onun işə düzgün  yanaşmasının 
nəticəsidir. 
Konoske  Maçusita  idarəetmə  prinsipinin  əsas  xüsusiyyətləri  nədən 
ibarətdir? 
Birincisi  ondan  ibarətdir  ki,  Maçusita  bütün  işlərdən  və 
hadisələrdən  xəbərdar  olmaq  üçün  firmanın  bütün  bölmələrinin 
fəaliyyətini dərindən öyrənir, gündəlik sənədlərlə tanış olur və daima 
işçilər ilə görüşlər keçirir. 
İkinci  sirr,  firmanın  işçilərinin  peşəkar  olması  ilə  bağlıdır. 
Onun  bir  işçisinin  dediyinə  görə  “Maçusita  hər  bir  işçidə  istedad 
axtarıb  üzə  çıxarmaq  ilə  məşğul  idi”.  O,  işçilərə  tövsiyə  edərmiş: 
“Səbirlə  oturub  öz  üzərində  intensiv  işləyən  insan  həmişə  uğur 
gətirər”. 
İdarəetmə  prinsipinin  üçüncü  xüsusiyyəti  Maçusitanın 
təşəbbüskarları  mükafatlandırmaq  idi.  Onun  fikrincə  istehsalı 
təşəbbüskarsızlıq  şəraitində  idarə  etmək  qeyri-mümkündür.  O, 
həmişə  köməyə,  yeni  ideyaya  və  təlimata  ehtiyacı  olan  adamlardan 
uzaq gəzərmiş və onları işdən uzaqlaşdırırmış. 
Dördüncü  prinsip,  onun  problemləri  menecerlər  müzakirəsinə 
çıxartmaq  və  orada  qərar  qəbul  etməkdən  ibarət  idi.  O,  Yapon 
ailəsinin  etik  normasını  həmişə  üstün  tuturdu:  “Ər  ilə  arvad 
boşanmaq  üçün  mübahisə  etmirlər,  ona  görə  mübahisə  edirlər  ki, 
ümumi razılığa gəlsinlər”. 
Belə  bir  fikir  yaranır  ki,  Maçusita  öz  firmasında  insanların  mənəvi 
varlığını  qiymətləndirən  və  milli,  dini  və  ideoloji  sistemi  fəlsəfəsi 
olan bir rəhbərdir. 


70 
 
24. Layihələrdə münaqişələrin növləri 
Layihələrin idarə edilməsində əsas beş münaqişə səviyyəsi qeydə 
alınmışdır: 
1.
 
Şəxsi münaqişə; 
2.
 
Şəxslərarası münaqişə; 
3.
 
Qrupdaxili münaqişə; 
4.
 
Qruplararası münaqişə; 
5.
 
Təşkilatlararası münaqişə. 
 
 
 
Şəxsi  münaqişə.  Bəzən  belə  olur  ki,  menecerlər  arasında 
müəyyən  məsələlər  üzrə  fikir  ayrılığı  mövcud  olur.  Məsələn, 
təşkilatlarda  aparılan  ixtisar  zamanı  təşkilatın  daha  səmərəli 
işləməsilə  bağlı  tələbləri  yerinə  yetirən  menecer  digər  tərəfdən 
ixtisara düşən insanlar ilə münaqişəyə girir. Digər nümunə kimi belə 
bir  vəziyyəti  göstərmək  olar  ki,  işçilərdən  bəziləri  normadan  artıq 
işləyir, digərləri isə evdə istirahət edirlər (şəkil 33.1). 
Tabeçilikdə 
olan şəxslər 
Səhmdarlar 
Tədarükçülər 
Ailələr və 
ətraf aləm 
Əməkdaşlar 
Sifarişçilər, 
müştərilər 
Layihə 
meneceri 
Şəkil 33.1. Layihə menecerinin münaqişə mühiti 


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə