Асиф Ъялил оьлу Кянэярли (Мяммядли) 1954-ъц илдя Нахчыван шящяриндя анадан олуб вя 1971-ъи илдя 1№-ли орта мяктяби битириб
Yüklə 5,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
118 119 Çox pəjmürdə və dərdli idi... Allah heç bir kişini ailə-uşaq yanında başıaşağı eləməsin. Yazıq Cəmşid çox sevdiyi, bəlkə uf demədən canını belə vermək istədiyi balalarının yanına əliboş gedirdi, bir ayağı getsə də, o biri getmirdi... Birdən onu qəhər boğdu, o yekəlikdə kişi hönkür-hönkür ağladı, handan-hana * toxtayıb gözünün yaşını əli ilə sildi, “Allaha pənah” dedi. O, çubuq- la torpağı cızıb, elə hey fikir eləyirdi... Birdən əlindəki çubuq nəyəsə ilişdi, Cəmşid bunu daş zənn etdi. O bekarçılıqdan daşın ətrafını qazdı, torpaq oyulub töküldü və... naxışlı bir küp göründü. Cəmşid diqqətini topladı. Tez küpün ətrafını əli ilə eşdi, qazdı, qazdı, torpağı kənara atdı və küpü çıxartdı. Bir daş tapıb saxsı küpü qırdı, içindəki parıltılı şeylər yerə töküldü. Cəmşid heyrətindən donub qaldı! Küpün içi qızıl sikkələr və zinət şeylər ilə dolu idi! O tez heybəsini * yaxına çəkdi və küpdə olan qızılların hamısını ora yığdı. Ətrafa boylandı, yaxınlıqda heç kim yox idi. Təpənin dalında kənd uşaqları quzu otarırdılar. Bir az sakitləşdi. Günəşə tərəf baxdı, Günün batmağına hələ vardı. Bir istədi oradan birbaşa evlərinə getsin. Uşaqlardan ötrü burnunun ucu göynəyirdi. Tez bu arzunu içində boğdu, özünü toxtatdı və düşünməyə başladı... Nədən başla- yacağını, sonra nə edəcəyini götür-qoy edir, daha yaxşı olanını seçir, plan cızırdı... O, Bakıda pul qazana bilməsə də çox görüb- götürmüş, “başı daşdan-daşa dəymiş”, gözü açılmışdı, artıq əvvəlki Cəmşid deyildi. O, Mürsəl təpəsindən Naxçıvana endi. Şəhərdə soraqlaşıb bir zərgər dükanı tapdı, sikkələrdən ikisini verib bir dəstə palazqulaq yüzlük aldı. Neçə gün idi ki, ac-susuz idi, dizləri əsir, başı gicəllənirdi. Tez bir yeməkxana tapdı, iki adamlıq noxudlu bozbaş yedi, üstündən də beş-altı stəkan çay içdi, özünə gəldi. Sonra bərbə- rə getdi, saç-saqqalını qırxdırdı, üzünü təraş etdirdi. Axırda hamama girdi, camadar onu yaxşıca yuyundurdu, quluncunu qırdı. Cəmşid hamamda bitini-kirini tökdü, oradan quş kimi çıxdı, karvansaraya gəlib bir otaq tutdu. Daş kimi yatıb səhər obaş oyandı. Durub dərzi dükanı axtarıb tapdı, ən bahalı parça olan ingilis mahudundan gözəl bir libas sifariş verdi, libas axşama hazır olmalı idi. Orada durmayıb 120 şəhərdəki dükanları gəzdi, özünə, nənəsinə, Zöhrəyə və uşaqlara paltar, ayaqqabı, papaq, xırda qıza oyuncaq və konfet aldı, karvan- saradakı otağına gətirdi. Bir az dincəlib sərrac * dükanlarına getdi və sabaha kimi ustalara xanlara layiq zınqırovlu fayton düzəltməyi tapşırdı. Sabahısı gün nahar vaxtı Cəmşid başdan ayağa təzə geyinib- keçinib faytona mindi və onu düz bazara tərəf sürdü. Bazarda şirin alver gedirdi: kənd camaatı qovun-qarpız, üzüm, mer-meyvə, toyuq- cücə və digər şeylər satırdılar. Cəmşid bazara göz gəzdirdi, orada həmkəndlisi Yaqubu gördü. Cəmşid Yaqubu çağırdı. Yaqub faytonlu bir ağanın onu səslədiyini gördü, “yağlı” müştəri zənn etdi və tez onun yanına gəldi. Cəmşid dedi: – Məni tanıyırsan? Yaqub duruxdu və bu geyimli-kecimli ağaya baxdı, alçaq səslə: – Yox, ağa, bağışla, tanıya bilmədim, – dedi. – Bir də bax, yaxşı bax, gör mən kimə oxşayıram? – deyə Cəmşid gülə-gülə israr etdi. Yaqub bu dəfə zəndlə baxdı. – Səni bir adama oxşadıram, amma, yox, yox, bu ola bilməz, – deyə mızıldandı. Cəmşid şən halda Yaqubun kürəyinə vurdu: – Ayə, sən Yaqub deyilsən? – Bəli, qurban, Yaqubam. – Bə mən də Cəmşidəm də sənin kəndçin, tanımadın? İki il bundan əqdəm Bakıya getmişdim haa... Yaqub sevinc və heyrətlə Cəmşidi qucaqladı, istədi onun əlindən öpsün, Cəmşid qoymadı. – Sən tez get kəndə car çək ki, Cəmşid ağa gəlir, qoy, hamı pişvazıma çıxsın, – deyə palazqulaq yüzlüklərdən birini Yaqubun çuxasının cibinə soxdu. Yaqub tez bazara girib gətirdiyi qovun-qarpızı dəllallardan birinə satıb üz qoydu kəndə sarı. Kənddə birinin üstə beşini də qoyub Cəmşidin faytonunu, libasını o ki var təriflədi. 121 Kənddə hamı – “məmə yeyəndən pəpə yeyənə” yolun qırağındakı iydəliyə yığışıb Cəmşid ağanı gözləməyə başladılar. Bir azdan fayton uzaqdan göründü. O, toz qopara-qopara kəndə yaxınlaşırdı. Camaat hədsiz maraqla onu gözləyirdi. Cəmşidin uşaq- ları sevincdən atılıb-düşür, qürrələnirdilər. Fayton gəlib dayandı. Kəndxuda, molla, ağsaqqallar, cuvar * qabağa yeriyib Cəmşid ağanı ehtiramla qarşıladılar, onunla ikiəlli görüşüb əhval tutdular. Dəstə Cəmşidin qapısınacan gəldi. Cəmşid ağa bir ayağını faytonun pilləsinə qoyub uca səslə dedi: – Camaat! Sabah sizin hamınız mənim qonağımsız, imam ehsanı verəcəm. İndi isə məni bağışlayın yol yorğunuyam, bir az da naxoşlamışam. Allah qoysa, sabah ətraflı söhbət elərik, – deyə hamını başından elədi ki, heybədə olanları sakitcə yerbəyer edə bilsin. Camaat dağılışdı. Cəmşid evə keçdi, uşaqlarını duz kimi yaladı, nənəsinə və uşaqlarına gətirdiyi hədiyyələri paylayıb hamısını sevindirdi. Axırda Zöhrəni qırağa çəkib heybəni ona verdi... Sabahısı gün qazanlar asıldı, plov bişdi və imam ehsanı verildi. Yeyib-içəndən sonra hamı dua edib evlərinə dağılsa da, kənd ca- vanlarında beş-altısı qalıb Cəmşidin başına yığışdılar və ona Bakıda harada işləmək, necə pul qazanmaq barədə elə hey suallar verməyə başladılar. Cəmşid isə cavabında ya gülümsəyir, ya susur, ya da: – Hər şeydən qabaq adamın gərək qəlbi düz olsun, adamın ki, ürəyi düz oldu, ruzi özü qapıdan girəcək. Hərdən də: “Allah adama versə, lap Mürsəl təpəsində də verər”, – deyirdi. Kənd cavanları ondan bir şey öyrənə bilmədiklərindən pərt oldular və incik çıxıb evlərinə getdilər... Bir-iki gün də keçdi. Cəmşidin bacıoğlusu Fərəməz axşam onlara gəldi. Çay, çörəkdən sonra Fərəməz söhbəti yenə o yerə gətirib çıxartdı: – Dayı, mən uşaq deyiləm, artıq iyirmi yeddi yaşım var, tay- tuşlarım çoxdan ailə-uşaq sahibidi. Bə mən nə vaxt ev-eşik yiyəsi olacam? Mən sənə demirəm ki, mənə pul-para ver, deyirəm ki, o pulu qazanmağın yolunu göstər. Bilirsən ki, dədəm öləndən bəri necə korluq çəkirik, dayı... Yüklə 5,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|