Aynur Bəşirli Aynur K
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Soyuq x əb ərin növl əri • sti x əb ərd ən yaranan soyuq x əb ərl ər
- baxmaq zamanıdır” v
• Emosionallıq. Soyuq xəbər yenidən canlandırılan xəbərdir. Bütün canlılar kimi onun gözü, qulağı, burnu, ağzı və əlləri olmalıdır. Yəni oxucu onunla görməli, eşitməli, iyləməli, dadmalı və duymalıdır. • Üslubun fərdiliyi. sti xəbərin həndəsi həlli çevrilmiş piramidadırsa, soyuq xəbər piramida deyil. Soyuq xəbərin həndəsi təsviri bütün fiqurlar ola bilər: romb, düzbucaqlı, qum saatı (iki üçbucağın birləşməsi) və s. Çünki o, fərdi üslubdan yaranır. Yuxarıda sadalanan 4 cəhətin hamısı bir yazıda eyni dərəcədə əks oluna bilməz. Soyuq xəbərin növündən asılı olaraq bu cəhətlərin hansısa qabardılır, hansısa daha zəif verilir. Bəs soyuq xəbərin növləri hansılardır? Soyuq xəbərin növləri • sti xəbərdən yaranan soyuq xəbərlər analitik xarakterli olub hadisə baş verdikdən sonra onun başvermə səbəblərini və s. daha dərindən araşdıran, çoxsaylı mənbələrə əsaslanan geniş xəbərdir (Örnək 1). • nsanları maraqlandıran mövzulara həsr edilmiş soyuq xəbərlər mövzu rəngarəngliyi ilə seçilir: uşaqlar, gənclər, qocalar, canlı aləm və s. Bir sözlə, sevinc və kədər doğuran, insanların hiss və həyəcanlarını riqqətə gətirən hadisələr barədədir (Fəsil 1, Örnək 4). • nsanın portreti cizgilənən soyuq xəbərlər. Onlara Qərb jurnalistikasında “profile” (profayl), biz də isə “portret oçerk” deyirlər. • Səfər təəssüratları soyuq xəbərlərin geniş yayılmış növlərindəndir. • Araşdırma yazıları – jurnalist təhqiqatını soyuq xəbərin zirvəsi hesab etmək olar. 34 Bu yazıları yazma texnikası ilə “Araşdırma jurnalistikası” bölümündə tanış olacaqsınız. Təcrübəni bölüşənlər Azad Şərif (1930) Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasını və Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirib. 45 ildir ki, mətbuatdadır. “Molodyoj Azerbaydjana” qəzetinin baş redaktoru, “Vokruq sveta” jurnalının baş redaktor müavini, “ zvestiya” qəzetinin Türkiyə, ran və Əfqanıstanda müxbiri, “Azərinform”un baş direktoru vəzifələrində çalışıb. 1992-93-cü illərdə “Qaradağneft”də fəhlə işləyib. Azərbaycanın Əməkdar jurnalisti, 20- dən çox kitab müəllifidir. Hazırda Qərb Universitetində dərs deyir. lk alpinist oçerklərini hələ 19 yaşında “Molodyoj Azerbaydjana” üçün yazan Azad Şərif bu gün də sevimli janrına sadiqdir. Onun 2005 və 2006-cı illərdə çıxan “Geriyə baxmaq zamanıdır” və “Geriyə baxmalı, amma dayanmamalı” kitablarında son illərdə respublika mətbuatında çıxan 120-dən çox oçerki toplanıb. Ustad jurnalist Azad Şərif soyuq xəbəri necə “isitməsi” barədə təcrübəsini bölüşür: Mən hər gün, hər axşam yazıram. Bu, mənim həyatımdır. Yazmasam, ölərəm. Bilirəm ki, qələmim susanda ürəyim də susacaq. Mənə yazmaq üçün sadə bir bəhanə kifayətdir. Universitetdə dərs deyirəm, gənclərlə daim ünsiyyətdəyəm. Tələbələr keçmişi yaxşı bilmirlər, məsələn, onlar üçün Bülbülün, ya Niyazinin adı az söz deyir. Amma mən biləndə ki, Bülbülün yubileyidir, bu, Bülbülün şəxsiyyətinə qayıtmaq, onun haqqında xatirələrimi bölüşmək üçün bir fürsətdir. 34 Eng P., Hodson J. Reporting and Writing News a Basic Handbook. Bangkok, Artasia Press Company, 2001, p.75 ... 2002-ci ilin yayı idi. “Elm və həyat” nəşriyyatının direktoru Cəmil Əlibəyovun kabinetində Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasını vərəqləyirdim. Gözümə tanış familiya dəydi: “Tağıyev Eyyub smayıl oğlu. Moskva Neft və Sənaye Kimyası nstitutunun prorektoru, professor. 1912-ci il yanvarın 27-də Bakıda doğulub, 1967-ci il yanvar ayının 17-də Moskvada vəfat edib”. Bu ad yaddaşımda iki xatirəni göyərtdi: Eyyub Tağıyevlə 1960-cı ilin aprelində Bakıda Azərbaycan SSR-in 40 illik yubileyində tanış olmuşdum. Üç dəfə Stalin mükafatı alan həmyerlimiz biz, jurnalistlərin, diqqətini çəkməyə bilməzdi... kinci xatirəni köhnə dostum, tanınmış alim mran Cəfərov danışmışdı. O, 1986-cı ildə Sovet nümayəndə heyətinin tərkibində Kəlküttəyə gedəndə ev sahibləri qonaqlardan birinin Azərbaycandan olduğunu eşidir və hamını şəhərin mərkəzi parklarından birinə aparırlar. Burada Eyyub Tağıyevin qara mərmərdən yonulmuş büstü qoyulmuşdu. Metryarımlıq pyedestalın üzərinə qızılı hərflərlə yazılmışdı: “Hind neftinin atası”. Mən ensiklopediyanı vərəqləyə- vərəqləyə bu iki epizodu xatırladım və həmyerlimiz Eyyub Tağıyev haqqında yazmağa qərar verdim. Bu, çətin bir iş idi. Eyyub Tağıyev 1967-ci ildə dünyasını dəyişmiş, həyat yoldaşı və oğlu da dünyadan köçmüşdülər. Moskvada onun yeganə yadigarı – qızı Elmiranı tapdım. O, mənə atasının arxivini verdi. Burada nələr yox idi. Həmyerlimizin portretini cizgiləmək üçün yeni faktlar üzə çıxardım. Tağıyev təkcə Hindistanda deyil, həm də Braziliyada neft yataqlarının tapılmasında əvəzsiz xidmətlər göstərmişdi. çəri şəhərdə doğulan, çəri Şəhərə indiki Sabir bağının yanından qapı açdırmağa nail olan tacir Hacı Zeynalabdin Tağıyevin (o, məşhur milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin adaşı idi) nəvəsi, əfsanəvi neftçi Eyyub Tağıyev haqqında sənədli povest belə yarandı. 2003-cü ildə “Bakılı neft kralı” əsəri işıq üzü görənə qədər Eyyub Tağıyev barədə silsilə oçerklərim respublika mətbuatında çıxmışdı... Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|