Az Book Library downloaded from KitabYurdu org Deyl Karnegi
Yüklə 4,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
tullandım. Sol əlimin nişan barmağında üzük var idi. Mən tullananda üzük mismara ilişdi və mənim barmağım qopdu. Mən qışqırdım. Məni dəhşət bürümüşdü. Əmin idim ki, öləcəyəm. Amma barmağım sağalandan sonra bu barədə bir saniyə də olsun narahat olmurdum. Bunun haqda fikirləşməyin nə faydası?.. Mən qaçılmaz olanla barışdım. Bəzən elə olur ki, sol əlimdə yalnız dörd barmaq olduğunu heç aylarla da xatırlamıram. Bir neçə il əvvəl Nyu-Yorkun işgüzar binalarından birində lifti idarə edən bir nəfərlə rastlaşdım. Fikir verdim ki, onun sol qolu biləkdən yoxdur. Sol qolunun olmamasının onu narahat edib-etmədiyini soruşdum. O cavab verdi: “Azacıq da olsa, mən bu haqda artıq düşünmürəm. Mən evli deyiləm və bu yalnız sapı iynəyə keçirmək lazım olanda yadıma düşür”. Heyrətamizdir ki, biz istənilən həyati vəziyyətlə necə tez barışırıq – əgər biz bunu etmək məcburiyyətindəyiksə. Biz ona uyğunlaşırıq və onun haqqında unuduruq. Mən Hollandiyada, Amsterdamdakı on beşinci əsrin məbədinin xaraba- lıqlarındakı yazını tez-tez xatırlayıram. Flamand dilində olan həmin yazıda deyilir: “Bu, belədir. Bu, başqa cür ola da bilməz”. Öz ömür yolumuzda biz dəyişdirilməsi qeyri-mümkün olan bir çox xoşagəlməz situasiyalara düşürük. Onlar başqa cür ola da bilməz. Biz ya həmin situasiyaları qaçılmaz kimi qəbul edə və onlara uyğunlaşa, ya da qaçılmaz olana qarşı etiraz edə-edə öz həyatımızı məhv edə, yaxud, ola da bilsin ki, özümüzü əsəb pozuntusu dərəcəsinə çatdıra bilərik. Ən çox sevdiyim filosoflardan birinin – Uilyam Ceymsin müdrik məsləhətini diqqətinizə çatdıracağam: “Artıq baş vermişi qəbul etməyə razılaşın, – demişdi o. – Artıq baş verənlə barışmaq – hər cür bədbəxtliklərin adlanmasına doğru birinci addımdır”. Elizabet Konnli buna öz acı təcrübəsinin nəticəsində əmin olubdur. Bu yaxınlarda onun aşağıdakı məktubunu almışdım: “Silahlı qüvvələrimizin Afrikada qələbəsini Amerikanın bayram etdiyi gün, – deyilir məktubda, – Hərbi Nazirlikdən teleqram aldım: bacım oğlu – onu dünyada hər şeydən çox sevirdim – itkin düşüb. Tezliklə başqa, onun ölüm xəbərini çatdıran teleqram gəldi. Dərd məni öldürmüşdü. İndiyə qədər həyatımla qane idim. Sevdiyim işim var idi. Bacımın oğlunun tərbiyəsinə kömək edirdim. Mənim üçün o, özü ilə gəncliyə xas olan gözəl nə varsa, bütün hər şeyi təcəssüm etdirirdi. Belə hiss edirdim ki, səylərim üçqat mükafatlandırılıb... Və qəfildən həmin teleqram. Mənim üçün bütün dünya uçub dağıldı. Hiss elədim ki, həyat mənim üçün mənasını itirdi. İşimə marağım söndü, dostlarımı unutdum. Hər şeyə biganə oldum. Mən əzazilləşdim. Bu ən əziz, qarşısında bütün həyatı açıq olan oğlan nə üçün öldürülüb? Bununla barışa bilmirdim. Dərd məni elə bürümüşdü ki, işdən çıxmağı, insanlardan gizlənməyi və bütün qalan ömrümü göz yaşları və dərd içində keçirməyi qərara aldım. İşdən çıxmağa hazırlaşarkən yazı stolumu qaydaya salırdım. Və birdən əlimə haqqında çoxdan unutduğum məktub keçdi – öldürülmüş bacım oğlunun məktubu. O, bu məktubu mənə bir neçə il əvvəl, anam vəfat edəndə yazmışdı. “Əlbəttə, biz ona görə xiffət çəkəcəyik, – deyilirdi məktubda, downloaded from KitabYurdu.org
– və xüsusilə də sən. Amma bilirəm ki, sən buna tab gətirəcəksən. Şəxsi fəlsəfən səni dözümlü olmağa məcbur edəcək. Sənin öyrətdiyin gözəl müdrik həqiqətləri mən heç vaxt unutmayacağam. Harada oluramsa olum, biz bir-birimizdən nə qədər uzaqda olsaq da, həmişə yadımda olacaq ki, sən mənə gülümsəməyi və baş verə biləcək hər şeyi mərdliklə qarşılamağı öyrətmisən”. Bu məktubu bir neçə dəfə oxudum. Mənə belə gəlirdi ki, o, yanımda dayanıb və mənimlə danışır. Mənə belə gəlirdi ki, o, mənə deyir: “Mənə öyrətdiklərini özün nə üçün yerinə yetirmirsən? Nə baş versə də döz. Öz həyəcanlarını gizlət, gülümsə və döz”. Mən yenə işləməyə başladım. Əsəbiləşməyimə və həyatdan gileylənməyimə son qoydum. Yenə və yenə özümə deyirdim: “Bu baş verib. Mən heç nəyi dəyişə bilmərəm. Amma mən, onun mənə məsləhət elədiyi kimi, dözə bilərəm və dözəcəyəm də”. Özümü büsbütün işimə həsr etdim, bütün mənəvi və fiziki gücümü ona verdim. Əsgərlərə – kimlərin isə oğullarına və qohumlarına məktublar yazırdım. Yaşlılar üçün axşam kurslarına yazıldım. İstəyirdim ki, yeni maraqlarım və təzə dostlarım olsun. Həyatımın necə dəyişdiyinə inanmaq mənə çətindir. Mən geri dönməyəcək keçmişə ağı deməyə son qoydum. İndi hər bir günümü bacım oğlumun mənə arzuladığı kimi, sevinclə yaşayıram. Mən həyatımla barışdım. Mən indi əvvəllər nə vaxtsa olduğundan da şən və tamhəcmli həyat yaşayıram”. Elizabet Konnli bizim hamımızın tez və ya gec başa düşmək məcburiyyətində olduğumuzu – məhz bunu dərk etdi ki, biz qaçılmaz olanla barışmalı və onu hesaba almalıyıq. “Bu, belədir. Bu, başqa cür ola da bilməz”. Bu dərsi mənimsəmək çətin deyil. Bunu hətta taxt-tacda əyləşən padşahlara da yadda saxlamaq lazım gəlir. Mərhum V Georq bu sözləri çərçivəyə saldırıb Bukingem sarayında öz kitabxanasının divarından asmışdı: “Qeyri-mümkün olanı tələb etməməyi və geri dönməyəcək nəyin isə dərdini çəkməməyi mənə öyrət”. Eyni fikir Şopenqauer tərəfindən aşağıdakı şəkildə ifadə olunmuşdur: “Ömür səyahətinə hazırlaşarkən kifayət edəcək qədər dözüm ehtiyatı birinci dərəcəli əhəmiyyət kəsb edir”. Aydındır ki, tək bircə şərait bizi nə bəxtəvər edir, nə də bədbəxt. Onlara necə reaksiya göstərdiyimizdir vacib olanı. Hisslərimizi müəyyən edən məhz bizim reaksiyamızdır. Bədbəxtçiliyi və faciəni hamımız yaşaya və onların üzərində qələbə çala bilərik, əgər biz bunu etmək məcburiyyətində qalarıqsa. Bizə belə görünə bilər ki, bunu bacarmarıq, lakin biz daxili qüvvənin elə heyrətamiz resurslarına malikik ki, onlar bizə, əgər bircə onları istifadə etsək, hər şeyə tab gətirməyə kömək edəcək. Biz özümüz bunu təsəvvür etdiyimizdən güclüyük. Mərhum But Tarkinqton 72 həmişə deyirdi: “Mən həyatın mənə sırıdığı hər şeyə tab gətirə bilərdim, yalnız bir şeydən başqa: kor olmaq. Bu, dözə bilməyəcəyim yeganə şeydir”. Bir dəfə, Tarkinqtonun yaşı altmışdan çox olanda o, döşəməyə sərilmiş xalçaya baxır. Rənglər yayılırdı. O, naxışları seçə bilmirdi. Tarkinqton mütəxəssisə müraciət etdi. Qorxunc həqiqəti öyrənməli oldu: o, görmə qabiliyyətini itirirdi. Onun bir gözü, demək olar, heç görmürdü, o biri gözü də sıradan çıxmalı idi. Onun üzərinə hər şeydən çox qorxduğu uçub tökülmüşdü. downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|