neyləyəsən, indilikdə biz biri-birimizdən çox uzaqda yaşamalı oluruq, mənim
Marthenim!
Sözün düzü, taleyində dönüş yaratdığım o köməksiz qızı, bu yaxınlarda, bir-neçə
günlüyünə unutmalı olmuşdum, bu anlarda onunla bağlı düşüncələr daha mənim
ürəyimi yerindən oynatmırdı. Bunun niyəsi, mənim başıma gələn, ancaq bizim
ilişkilərimizə qarışacağı olmayan iki qarışıq-dolaşıq olaydan yana idi. Çoxları,
həkimlərin insan ağrılarını duymaq özəlliyini itirdiyini düşünür, ancaq mənim
düşüncəmə görə, onların bu duyğuları sonacan kütləşmir. Ailə xoşbəxtliyi olan
həkimdə isə bu duyğu, bütün ömrü boyunca, güclü olaraq qalır.
Mənim, bu yaxınlarda, doktor Pfunqe ilə bir qarşıdurmam oldu, mən professor
Meynertin yanında onun gördüyü işləri tənqid eləmişdim, o isə bundan bərk
acıqlanıb mənimlə çəkişməyə başlamışdı. Pfunqe bu çəkişmədə özünün, ilk baxışdan
insanı çaşdıran, sarsaq ideyalarını bütün gücü ilə işə salsa da, bu dartışmanın
gedişində mənim doğru yolda olduğum bəlli oldu. Ancaq sənin qarşında bunu da
boynuma almalıyam, mənim kimliyimdə despotçuluq var və mən coşanda, özümü
çox çətin ələ ala bilirəm. Sən, sözsüz, bunu bilirsən, ancaq buna baxmayaraq məni
sevirsənsə, mən buna görə özümü ikiqat xoşbəxt sayıram.
Bütün vaxtımı, başlanğıcı çox da uğurlu alınmayan, yeni başladığım işimə
verməyə çalışıram. Ola bilsin, sən düz deyirsən, mən doğrudan da, öz işimdəki uğur
və uğursuzluqlara çox kəskin reaksiya verirəm. Mənim qurduğum yeni metodla bağlı
hələ çox qaranlıq yerlər qalmaqdadır, ancaq mən onu bitkinləşdirmək üzərində
dayanmadan çalışıram. Yazıqlar olsun, o hələ də, məni ardıcıl olan uğurlara gətirib
çıxara bilmir.
Gecən xeyrə qalsın, mənim istəkli, sevimli şahzadə xanımım. Son məktubun məni
çox qanadlandırdı. Sən də, mənim səni ömrümün sonunacan sevəcəyimə inana
bilərsən.
Sənin Ziqmundun
saat keçmiş
Sevgilim!
Yaxşısı, sən bir də heç vaxt, özünün soyuqqanlı olmağından və elə buna görə də,
öz duyğularını yetərincə açıqlaya bilmədiyindən mənə yazma. Sən məni nədəsə
qınayanda da, bunu çox böyük incəliklə eləməyi bacardığından, mənim buna ancaq
səni bağrıma basıb uzun-uzadı öpməklə cavab verəsim gəlir. Gün gələcək, səndən
ayrılıqda necə bərk darıxdığımı və ağrı-acılar çəkdiyimi sənə danışacağam və bütün
bunlar bizim üçün çox dəyərli xatirələrə çevriləcəkdir. Bu ağrı-acılar məni elə sarsıdır,
elə üzür, mən birdən, haçansa səninlə həmişəlik bir yerdə olacağıma da inamımı
itirməyə başlayıram. Ancaq bütün bunlarla bağlı ara vermədən düşünməyi özümdən
downloaded from KitabYurdu.org
uzaqlaşdırmalı oluram, axı bu düşüncələrə qapılmaq, mənim dözümümü tükədə
bilər, mən isə gərək bizim birlikdə yaşaya bilməyimiz üçün, habelə, düşdüyüm ağır
maddi sıxıntılardan çıxış yolu tapa bilmək üçün gecə-gündüz çalışam.
Marta, sənin sorularını cavablarkən yalan danışmağı bacarmadığımdan, heç də
sənin düşündüyün qədər güclü bir insan olmadığımı boynuma almaqdan özümü
saxlaya bilmirəm. Gözəlim, səndən məktub almayanda isə mən ən gücsüz olduğum
çağlarımı yaşayıram. Heç olmasa, qısa bir zaman üçün, bu gərgin işlərdən ayrıla
bilsəydim, bu mənim ürəyimcə olardı. Bunun üçün bir az pul tapıb, bir neçə
günlüyünə kurorta getmək istəyirəm, ancaq bu istəyim alınmasa da, bunu özümə
dərd eləyəsi deyiləm. Bildiyin kimi, Kaşauda dincəlməyə getməyim alınmadı. Sözün
düzü, belə düşüncələrə qapılıb, əyləncə axtaran ərincək birisinə çevrilmək də
istəmirəm. Bizim gələcəkdəki birgəyaşayışımız üçün, mənim indidən özümü
əməksevərliyə və yaşamda aza qane olaraq sevinclə ömür sürməyə alışdırmağım, elə
bilirəm, sənin də ürəyincə olar. Mənim düşüncəmə görə, insanın öz məqsədinə çata
bilməsi üçün biri uzun, o birisi qısa olan iki yol vardır. Mən bu gün məqsədə aparan
uzun yolu tutmalı olmuşam, ancaq bu yolun məni istəklərimə yetirəcəyinə ürəkdən
inanıram. Mən bunun addım-addım doğrulduğunu duyuram.
Sənin özünə belə güvənməyini çox bəyənirəm. Mən isə özümü elmdə
qazanacağım uğurlarda tapmaq istəyirəm, bu uğurlar isə, dayanıqlı və uzun çəkən
əməksevərliklə aparılan elmi axtarışlarla qazanılır və onun gətirdiyi sevinclər
ölçüyəgəlməz dərəcədə böyük olur. Mən, öz ad-soyadının baş hərflərini dəniz
qırağındakı qayalara çapıb, ləpədöyənin haçansa onu silib itirəcəyinə soyuqqanlıqla
yanaşa bilən insanlardan deyiləm.
Mənim incim, birdən yaşamda səni tapmasaydım, kim bilir, mənim sonum nə
olacaqdı, çox ola bilsin, bu durumda mən: özünə güvənməyən, sənin sevgini qazana
bilmədiyi üçün, insan yaşamının bəzəyi olan çoxlu həzlərə və əyləncələrə əli
çatmayan, ölçü-biçili kiçik duyğularla və ağır maddi sıxıntılarla ömrünü çürüdən birisi
olacaqdım. Habelə, mən sıxıntılarımın və düşkünlüklərimin dustaqlığından çıxış yolu
da tapa bilməyəcəkdim. Sən məni böyük məqsədlərə yönəltməklə yanaşı, dəyəri
ölçüyəgəlməz olan bir səadətlə varlandırdın, bunacan yaşamalı olduğum mənəvi
yoxsulluqdan qurtardın.
Sən mənə uğur qazanmaq üçün ümid və inam verirsən. Mən bunu sən hələ məni
sevmədiyin vaxtlardan bilirəm, indi sənin məni sevdiyini bildiyim üçün bunu ucadan
deyirəm. Sənin yardımınla mən özünə güvənən qoçaq bir kişiyə çevrildim.
Marta, mənim gözəl incim, bizim ağgünlü gələcəyimiz bütünlüklə biri-birimizi
sevməyimizdən asılıdır. Mən sənə özünün istədiyindən heç də az olmayan səadət
arzulayıram. Mən bunu çəkinmədən, ürəkdən gələn bir inamla deyirəm: səninlə
birlikdə olmağa yönələn istəklərimin yanında bütün yerdə qalan istəklərim bir heçdir.
Sənin yerin mənim ürəyimin başındadır.
Sənə çatdırmaq istədiyim bir yenilik də vardır: Şenberq hər gün mənim yanıma
gəlir, onun işlərinin gedişi mənim ürəyimcədir. Tezliklə qardaşı Alois qayıdacağından,
indi onun başı qarşıdakı İtaliya səfərinə hazırlaşmağa bərk qarışıbdır.
downloaded from KitabYurdu.org