Bu məktubun cavabını, sənin Ziqmunduna, ayın sonunda, öz dilinlə verə
biləcəksən.
20 Froud burada Marta ilə qarşıdakı görüşünü yumorla belə adlandırmışdır.
Vyana, ikinci gün, 6 may 1886-cı il
Sevimli qızcığazım!
Mənə yazdığın gözəl məktubunu və öncədən yola salacağını dediyin, sovqatını
göndərdiyinə görə sənə ürəkdən gələn sağollarımı yetirirəm. Sovqat olaraq nə
göndərəcəyin öncədən ürəyimə dammışdı, elə bil, onları alanda sənin yanında
olmuşdum. Sən mənə nə gərək olduğunu çox gözəl bilirsən, elə bilirəm, bu işi səndən
yaxşı bilən başqası ola bilməz. Göndərdiklərinin az olduğunu yazıb dil-ağız da
eləyirsən, ancaq, sevgilim, bu artıq işdir, buna heç bir gərək yoxdur. Sözün düzü, mən
sənə sovqat göndərməkdənsə, sənin mənə sovqat göndərməyinə görə çox utandım
və özümü bu işdə sənə borclu sayıram!
Mən artıq yaşa dolmuşam. Bizim adaxlanmağımızın dördüncü ili başa çatmaq
üzrədir, ancaq biz hələ də biri-birimizlə qovuşmaqla bağlı olan o böyük diləyimizin
haçan gerçəkləşəcəyini dəqiqliyi ilə bilmirik. Ancaq, biz bu məqsədimizə çatmaqdan
necə uzaq düşməyimizdən asılı olmayaraq, heç vaxt, inamsızlığa qapılmamışıq.
Bir neçə həftə sonra mənim əlimdə olan pul qurtaracaqdır (mən artıq bir neçə
dəfə belə duruma düşüb ondan çıxa bilmişəm), ona görə də, pulum qurtarandan
sonra Vyanada qalıb-qalmayacağımı da indidən deyə bilmərəm. Umarım, mənim
sonrakı ad günüm sənin dediyin kimi olacaqdır: sən məni səhər erkən öz öpüşlərinlə
yuxudan oyadacaqsan və daha bir də, mənim səndən məktub gözləməyimə gərək
qalmayacaqdır. Bunun harada baş verəcəyinin isə mənim üçün dəyəri yoxdur, təki
birlikdə olaq, yaşayacağımız yerin isə Avstraliya, ya da başqa bir ucqar ölkə olması
önəmli deyildir. Ancaq mən daha sənsiz yaşamağı bacarmıram. Mən istənilən ağır
qayğını çəkməyi, ən çətin əməyə qatlaşmağı bacararam, təki səndən ayrı olmayım.
Düzünü desəm, Vyanada özümə iş tapıb, burada birgə yaşaya biləcəyimizə ümidim
çox azdır.
Bayaq, işin çoxluğundan, sənə yazdığım məktubu yarımçıq saxlamalı oldum, indi
axşam vaxt tapıb məktubun ardını yazıram. İş otağımda Breyerin mənim üstümə
göndərdiyi iki xəstəsi oturub, başqa heç kim yoxdur. Xəstəxananın bəlli qanununa
görə, mən gün ərzində iş otağımda beş xəstə qəbul eləyirəm. Onlardan ikisini
elektriklə müalicə eləyirəm, habelə, gərək onlardan işsiz olan birisini pulsuz qəbul
eləyim.
...Evimizdə mənim ad günümü böyük sevinclə keçirdilər. Pauli ilə Dolfi məni öpüş
yağışına tutub, gözəl bir çiçək buketi bağışladılar, anam isə mənim çox sevdiyim şirin
peçenye bişirmişdi. Roza yazı stolunun üstünə qoyulan gözəl kağız çərçivələr, Mitsi
downloaded from KitabYurdu.org
isə, böyük bir şəkil bağışladı. Villensdən, Şannadan, Kinenbergerdən və Elias dayıdan
təbrik məktubları aldım. Evdə mənə krallara yaraşan bir sayğı göstərdilər. Mənə
göstərilən bu diqqət və qayğıya görə hamıya ürəyimdə böyük bir sayğı vardır, sözün
düzü, onlar bu istiqanlıqları ilə məni bir az yordular da və ona görə də indi gedib
yatmaq istəyirəm.
Laboratoriyadakı işimdən böyük zövq alıram. Düzdür, buna çox az vaxtım qalır.
Ancaq başımda bir terapevtik ideya yaranıb, yaxın çağlarda onu gerçəkləşdirməyə
çalışacağam. Mən bununla bağlı “Koka” jurnalında bir məqalə də çap elətdirmişəm,
ancaq bu ideyanın gerçəkləşməsinin mənim gözlədiyim sonucu verəcəyini indidən
demək çətindir.
Gecən xeyrə qalsın, mənim qızcığazım.
Sənin Ziqmundun
P.S. Sabah, anan ilə bacın Minnaya ayrıca məktub yazacağam.
Vyana, 13 may 1886-cı il
Mənim dəyərli dəfinəm!
İş otağımda çox dözülməz bir bürkü olduğundan, orada oturub sənə məktub yaza
bilmirəm. Mənim qəbuluma olduqca çoxlu adamlar gəlir və mən saat üçəcən onları
qəbul eləməkdən yaranan gərginliyə güclə dözüb dayanıram. Xəstələrim olduqca
çoxdur, ancaq onları müalicə eləməkdən çox az pul qazanıram. Üstəlik bu iş çoxlu
vaxtımı və diqqətimi əlimdən alır.
İşiasdan (aşağı ətrafların sinir pozğunluğu) müalicə elədiyim, professor M.-in
xanımı mənə çox başağrısı versə də, indi demək olar, bütünlüklə sağalmaq üzrədir.
Ondan başqa da, həftədə bir dəfə, iki polis məmuru müalicə almaq üçün mənim
yanıma gəlirlər. Bax, bugün mən müalicə elədiyim xəstələrə görə səkkiz qulden
qazana bildim, üstəlik Breyerin araçılığı ilə tanış olduğum doktor K.-nın xanımı onun
ərini müalicə elədiyim üçün beş qulden pul göndəribdir. Mənim anladığıma görə,
həkimin işi ilə onun qazancı çox vaxt biri-biri ilə düz gəlmir. Aradabir, demək olar, heç
nə eləmədən yaxşı pul qazanırsan, aradabir də, ağır keçən bir müalicə üçün qəpik-
quruş almalı olursan. Bir örnək deyim, srağagün mənim yanıma müalicə üçün bir
amerikalı həkim gəlmişdi, o çox güclü əsəb xəstəliyinə tutulubdur. Onda özünü
göstərən bu xəstəlik mürəkkəbliyi ilə məni çox maraqlandırdığından, onu pulsuz
müalicə eləməyi üzərimə götürdüm. Onun bu xəstəliyə tutulmasının niyəsi, bu
həkimin çox gözəl bir xanımla qarşılıqlı ilişkilərində baş verən ardıcıl dolaşıqların
olmasıdır. Dediyim xanımı da mən müalicə eləyirəm. Bu xanımla bağlı bir sıra soruları
aydınlaşdıra bilmək üçün, gərək sabah ginekologiya üzrə professor Xrobakunun
yanına məsləhət almağa gedim.
downloaded from KitabYurdu.org
İnanırsanmı, elə bərk yorulmuşam, işimlə bağlı olan bu incəlikləri sənə bütün
genişliyi ilə yazmağa da heyim qalmayıb. Ancaq sənə, çox pis duruma düşdüyüm, bir
olayı açıb deməkdən özümü saxlaya bilmirəm, yuxarıda dediyim o gözəl xanımı qəbul
eləyəndə, iki dəfə, gözlənilmədən, mənim iş stolumun üstündə dayanan sənin
portretin aşaraq üzü üstə düşdü. Qarşıda, bir də, belə gözlənilməzliklə üzləşməyi heç
istəməzdim. Yox, birdən, bu olay məni nədənsə çəkindirmək üçün baş verirsə, mənim
buna gərəyim yoxdur.
Həkim gərək qazandığı pulları əlində saxlamağı bacarsın. Mən hər bir quldeni
qorumağa çalışıram. Dünən Ştatquthassedə yaşayan bir tanışımı müalicə eləmək
üçün onun evinə getməli oldum, sözsüz, müalicə üçün pul götürmədim. Ancaq
oradan evə qayıtmaq üçün, vaxtında taksi tapa bilmədiyimdən, iki saat vaxtımı
boşuna itirdim. Bugün yenidən o tanışımı müalicə eləməyə getməli oldum, yenə də
ondan pul götürmədim və çox çətinliklə, yorğun-arğın evə gəlib çıxdım, ancaq mən
hələ bundan sonra xəstəxanaya gedib xəstələrimi qəbul eləməliyəm. Vaxt itirməyim
deyə, yenə taksi ilə getməli oldum. Bu da ucuz başa gəlmədi; üç gün şam yeməyindən
qənaət eləyib yığdığım bütün pullar yol puluna xərclənib qurtardı.
Bu həftənin ikinci günü, Psixologiya klubunda hipnozla bağlı məruzə elədim.
Yaxşı qarşıladılar, üstəlik alqışladılar. Bugün isə, bu məruzəni Psixiatrlar birliyində, iki
həftə sonra, yenidən oxuyacağımla bağlı bildiriş yaydım, Həkimlər birliyində isə, üç
həftə sonra, mənim Parisdə keçdiyim ixtisasartırmam ilə bağlı başqa bir məruzə
eləyəcəyəm.
Vyananın rəsmi çevrələri ilə, özümə gərəkən iş yeri açmaqla bağlı
çarpışmalarımda hələ də yaxşılığa doğru bir dönüş yoxdur, ancaq sən indi burada
olsaydın, səni öpüb deyərdim: səninlə altı aydan sonra evlənəcəyimizə olan inamımı
itirməmişəm
21
.
Umarım, tezliklə mənə daha bir iş otağı ayıracaqlar və mən orada pulsuz müalicə
alan xəstələrimi elektriklə daha yaxşı müalicə eləyə biləcəyəm. Mənə elə gəlir,
bununla bağlı mənim irəli sürdüyüm təklifləri anlaşıqla qarşılamağa başlamışlar.
Gecən xeyrə qalsın, mənim dəyərli dəfinəm.
Sənin Ziqmundun
P. S. Necə bilirsən, anama ikimizin adından bir hədiyyə alıb bağışlasaq yaxşı
olmazdımı?
21 Froudla Marta 1886-cı ilin sentyabrında toy eləyib evlənmişdilər.
Z. FROUDUN AFORIZMLƏRİ VƏ ƏSƏRLƏRİNDƏN ÇIXARIŞLAR
Özümüzə doğma bildiyimiz kimsələri hansısa gözlənilməzlikdən yana seçmirik... Biz,
yalnız öncədən, şüurdışımızda yaradıb yaşatdığımız kimsələrlə qarşılaşanda onları
bəyənirik.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |