111
Biz monastırın cənub divarı boyunca getməyə başladıq. Sağ tərəfdə zəvvar müsafırxanası və bağçası
olan iclas zalı vardı, sol tərəfdə isə - yağ düzəldilən yer, dəyirman, anbar, zirzəmi və rahibliyə hazırlaşan
gənclərin ümumi yataqxanası yerləşirdi. Qarşımıza çıxan hər kəs tələsə-tələsə kilsəyə tərəf gedirdi.
“Nikolanın sözləri haqqında nə düşünürsünüz?” - deyə, soruşdum.
“Bilmirəm. Kitabxanada kimsə pis əməllərlə məşğuldur, amma düşünmürəm ki, bu, ölmüş
kitabxanaçının ruhu olsun”.
“Niyə?”
“Zənnimcə, onlar elə məziyyətə sahib kişilər idi ki, indi cənnət ölkəsində ilahi çöhrəni seyr edirlər...
əgər bu cavab səni təmin edirsə. Çıraqlara gəlincə, biz bunu yoxlayarıq. O ki qaldı bizim mehriban
şüşəçimizin dediyi məhlullara - qarabasmalar yaratmaq üçün daha sadə üsullar var. Və bu gün gördüyün
kimi, Severin bu üsulları çox yaxşı bilir. Bir şeyi qəti şəkildə demək olar ki, monastırda gecələr
kitabxanaya girilməsini istəməyən kimsə var; amma buna baxmayaraq, oraya girmək üçün çox adam cəhd
etmiş və indi də cəhd etməkdədir”.
“Yaxşı, bunun cinayətlə nə əlaqəsi var?”
“Cinayət? Düşündükcə, Adelmonun intihar etdiyinə daha çox inanıram”.
“Nə üçün belə deyirsiniz?”
“Xatırlayırsanmı, səhər-səhər sənə zibillik haqqında danışmışdım. Biz şərq qülləsinə qalxanda,
sürüşmə izlərinin olduğunu gördüm. Daha doğrusu, zibillərin töküldüyü ycıdə torpağın bir hissəsi çökmüş
və qüllənin altına qədər sürüşmüşdü. Bundan başqa, bayaq yuxarıdan baxarkən, çirkabın üstündə çox az
qarın olduğunu görməliydin. Zibillik yalnız dünən, yəni son dəfə yağan qarla örtülmüşdü. Keçən günlərdə
yağan qarı isə külək sovurmuşdu. Üstəlik abbat dedi ki, Adelmonun cəsədi qayalara dəyib əzilmişdir,
amma onun tapıldığı şərq qülləsinin altında daşlıq yoxdur: burada küknar ağacları bitir. Əksinə, divarın
alçaq hissəsinin altında, yəni tör-töküntülərin atıldığı yerdə pilləyəbənzər qayalıq var...”
112
“Bundan hansı nəticə çıxır?”
“Özün düşün. Adelmonun hələ aydın olmayan səbəblər üzündən, öz istəyi ilə özünü divarın alçaq
hissənindən atdığını, qayalara çırpıldığını, sonra da ölü (ya da yaralı - bu məlum deyil) halda zibilliyə
yuvarlandığını düşünmək... necə deyim... daha ağlabatan deyilmi? Sonra, o gecəki fırtınanın yaratdığı
torpaq sürüşməsi zibilliklə torpağın bir hissəsini və zavallı gəncin cəsədini şərq qülləsinin altına doğru
sürükləmişdir”.
“Nə üçün bu fərziyyənin ağlabatan olduğunu deyirsiniz?”
“Əziz Adso, xüsusi zərurət olmadan heç zaman izahları və səbəbləri çoxaltmaq lazım deyildir.
Adelmonun şərq qülləsinin pəncərəsindən yıxılması üçün əvvəlcə onun oraya girməsi lazım idi. Sonra
onun müqavimətini qırmaq üçün kiminsə onu vurması, çiyninə aldığı cansız cəsədlə hündür pəncərəyə
dırmanmağın yolunu tapması, sonra da pəncərəni açıb zavallını uçuruma yuvarlatması lazımdır. Amma
mənim fərziyyəm üçün yalnız Adelmo, Adelmonun istəyi və torpaq sürüşməsi kifayətdir. Beləcə, biz
səbəbləri azaltmış oluruq”.
“Bəs Adelmo özünü niyə öldürməliydi?”
“Bəs onu nə üçün öldürməliydilər? Hər iki halda bunun səbəblərini tapmaq lazımdır. Və mən bu
səbəblərin olduğuna şübhə etmirəm. Binada qapalı bir hava var, hamı nəyisə gizlədir. Buna baxmayaraq,
Adelmo ilə Berenqar arasında mürəkkəb münasibətlərin olduğuna dair çox müəmmalı eyhamlar əldə
eşitdik. Deməli, kitabxana köməkçisindən gözlərimizi çəkməməliyik”.
Biz beləcə söhbət edərkən, günbatan çağının duası bitmişdi. Nökərlər axşam yeməyinə qədər işlərini
bitirmək üçün geri dönürdülər. Rahiblər yeməkxanaya gedirdilər. Hava qaralmağa başlamışdı, qar yağırdı.
Xəfif, kiçik lopalarla yağan qar, görünür, bütün gecəni sürəcəkdi; çünki ertəsi gün bütün ovalıq, daha
sonra söyləyəcəyim kimi, ağappaq örtüyə bürünmüşdü.
Acmışdım və bu səbəbdən şam yeməyinə getmək təklifini sevinclə qarşıladım.
1 1 3
B İ R İ N C İ G Ü N
A X Ş A M ,
Vilhelm və Adsonu baş rahibin səxavətli qonaqlığı və
Xorxenin kəskin cavabı gözləyir
Yeməkxana böyük məşəllərlə işıqlandırılmışdı. Rahiblər abbatın başda və geniş bir yüksəklikdə
yerləşən masasına şaquli olaraq, cərgə ilə qoyulmuş masalarda oturmuşdular. Qarşı tərəfdə yemək
boyunca moizə oxuyacaq rahibin indidən yer aldığı kürsü qoyulmuşdu. Abbat Müqəddəs Pakominin
qədim nəsihətinə əməl edərək, əllərimizi yuduqdan sonra qurulamamız üçün götürdüyü qalın kotanla
əlüzyuyanın yanında bizi gözləyirdi.
Abbat Vilhelmi öz masasına dəvət etdi və dedi ki, mən rahibliyə hazırlaşan bir benediktin olmağıma
baxmayaraq, yeni gəlmiş qonaq kimi bu gün eyni şərəfə layiq görülürəm. Gələcək günlərdə isə, deyə o,
bir ata qayğısı ilə əlavə etdi - rahiblərlə birlikdə otura bilərəm. Əgər ustadımın tapşırıqları ilə məşğul
olduğum üçün şam yeməyinə yetişə bilməsəm, istədiyim vaxt mətbəxdə qarnımı doyura biləcəyimi
söylədi.
Rahiblər ayağa qalxdılar və kukollarını
79
üzlərinə endirib əlləri cübbələrinin altında, tərpənmədən
masa boyunca dayandılar. Abbat öz yerinə keçib Benedicite
80
oxudu, bunun ardından kürsüdəki vaiz Edent
pauperes
81
oxumağa başladı. Abbat rahib qardaşlarına xeyir-dua verdi və hər kəs yerinə oturdu.
Ordenimizin banisinin qoyduğu qaydalarda az yemək məsləhət görülür, lakin rahiblərin necə
qidalanmasına qərar vermək hüququ abbata buraxılmışdır. Digər tərəfdən bizim - benediktinlərin
monastırında yemək masasına sərt qaydalar şamil edil-
kukol
- rahib papağı
80
Xeyir-dua, uğur duası (latınca)
81
Yoxsullar yemək yeyirlər (latınca)
Dostları ilə paylaş: |