Az Book Library qizilgüLÜn adi
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
141 nu anlamadım. Sanki beynim dumanlanmışdı. Düşmənçilik edən hər iki cəbhədə - həm tövbəkarlığı təbliğ edən övliyaların, həm də onların moizələrini çox vaxt başqalarına zərər vurmaqla yerinə yetirən günahkarların cəbhəsində - eyni ab-havanın olduğunu gördüm. Amma biz başqa şey haqqında danışırdıq. Yox, yəqin ki, elə bu barədə. Tövbə dövrü sona çatınca insanlar tövbəkarlıqdan daha çox, ölümə meyil etməyə başladılar. Ölümü ölümlə ödəyərək və ölüm gətirən əsl tövbəkarlığı boğmağa çalışaraq; ağlını itirmiş tövbəkarları öldürənlər - ruhun tövbəsini təxəyyülün tövbəsi ilə əvəzlədilər, insanların təsəvvürün- də cəhənnəm əzabları və qan görüntüləri yaratdılar və bu qarabasmalara “həqiqi tövbənin aynası” adını verdilər. Bu minvalla onlar sadə adamların, indi isə elmli insanların təxəyyülünə - cəhənnəmin əzablarını, qəbir evinin iztirablarını anladan görüntülər yeridirlər. Və bütün bunlar heç kimin günah işləmoməsi üçün edilir. Güman olunur ki, qorxunun köməyilə ruhu günaha batmaqdan qurtarmaq olar və qorxunun etirazdan güclü olduğu düşünülür”. “Bu, doğrudanmı, günah işləməyin qarşısını alır?” - ümidlə soruşdum. “Baxır günah deyəndə nəyi başa düşürsən, Adso, - ustadım dedi. - Son illər yaşadığım bu ölkənin insanlarına haqsızlıq etmək istəmirəm, amma zənnimcə, italyan xalqının bir çox məziyyətlərdən məhrumluğu, adətən, müqəddəs hesab etdikləri hansı bütünsə qorxusundan günah işləməmələrində daha aydın üzə çıxır. Onlar Məsihdən çox Müqəddəs Sebastyandan, ya da Müqəddəs Antoniodan qorxurlar. Bir yerin murdarlanmamasını istədikləri zaman oraya kimsə siyiməsin deyə (italyanlar tənbəllikdən köpəklər kimi divarı isladırlar), bir taxta parçasının ucuyla Müqəddəs Antonionun rəsmini çəkirlər; bu rəsm oraya islatmaq istəyənləri fikrindən daşındırır. Qorxuram ki, vaizlərinin yumşaqlığı üzündən italyanlar bu minvalla ikinci bütpərəstlik dövrünə qədəm qoyacaqlar... Artıq indidən bədənin diriləcəyinə inanmırlar...” 142 “Amma Berenqar italyan deyil ki...”, - dedim. “Bunun əhəmiyyəti yoxdur, mən kilsənin və vaiz ordenlərinin bu yarımadada yaratdığı və buradan da dünyanın dörd tərəfinə yayıldığı mühitdən danışıram. Bu hava hətta savadlı rahiblərin olduğu, bu monastır kimi, şöhrətli icmalara da yayılmışdır”. “Lakin bu, dünyanı günahlardan xilas etmək üçündür”, - öz fikrim üçün dayaq nöqtəsi axtarmağa çalışaraq dedim. “Bu monastırı dünyanın aynası hesab etmək olsaydı - sən özün özünə cavab vermiş olardın”. “Bəs hesab etmək olmazmı?” “Dünyanın aynası ola bilməsi üçün dünya biçimə malik olmalıdır”, - Vilhelm cavab verdi. Etiraf edirəm ki, mənim yeniyetmə ağlımın dərk etməsi üçün çox mürəkkəb fəlsəfi sözlərdir.
143 İ K İ N C İ G Ü N Cahillər dava salır, İskəndəriyyəli Aymaro nəyəsə eyham edir, Adso müqəddəsliyin təbiəti və şeytanın nəcisi haqqında düşünür. Sonra Vilhelm və Adso yazı zalına qalxırlar, Vilhe/m maraqlı bir şeyə rast gəlir, gülüşün caiz olduğu haqqında üçüncü dəfə müzakirə açır, amma axırda istədiyi yerə baxa bilmir Yazı zalına getməzdən əvvəl yolumuzu mətbəxdən saldıq ki, toqqamızı bərkidək, çünki dünən axşamdan bəri ağzımıza bir tikə də qoymamışdıq. Bir parç isti süd içər-içməz özümə gəldim. Cənub qülləsindəki böyük ocaq dəmirçi sobası kimi gur ılovla yanırdı; burada təzə çörəklər bişirdi. İki çoban yenicə kəlmiş qoyunların ətini doğrayırdı. Aşpazların arasında Salvatoru da gördüm. Canavar ağzı ilə mənə gülümsədi. Sonra dünənki toyuğun masa üstündə qalmış artıqlarını götürüb xəlvətcə çobanlara verdiyini, onlarınsa məmnun-məmnun gülümsəyib, artıq-urtuğu dəri gödəkçələrinin altında gizlətdiyini gördüm. Lakin baş aşpaz da bunu gördü və Salvatora narazı-narazı dedi: Kelar, kelar! Məgər belə edərlər? Sənin işin monastırın mallarını qorumaqdır, onları sağa-sola dağıtmaq deyil”. "Onlar Tanrının övladlarıdır, - Salvator cavab verdi. - İsa “yetimlərə verəcəyin hər bir şeyi mənim üçün verəcəksən” dedi”. "Yerinə batırmış minorit, yaramaz yarıqardaş! - aşpaz bağırdı. - Bit basmış, dilənçi qardaşlarının yanında deyilsən! Abbatımız yetimlərə sənsiz də mərhəmət göstərir, əclaf!” Salvatorun üzü tutuldu və qəzəblə aşpaza dedi: “Mən yarıqardaş, minorit deyiləm! Müqəddəs Benediktin rahibiyəm mən! Boqomil nəcisi, sən özün murdarsan!” "Kim, mənəm boqomil? Boqomillik gecələr sənin azğınlaşıb qımışım ulatmağındır, heyvan!” - aşpaz bağıra-bağıra dedi. S Ə H Ə R , 144 Salvator çobanları itələyə-itələyə çölə çıxartdı, qapını bağlayıb, bizə yaxınlaşdı. “Qardaş, - Vilhelmə dedi, - öz ordenini müdafiə et. Bu, mənim deyil, sənin ordenindir. Sübut et ki, Fransiskin oğlulları kafir deyillər! - Sonra mənə tərəf çevrilib qulağıma pıçıldadı, - tfu, yalançıdır o!” - və yerə tüpürdü. Aşpaz ona tərəf qaçdı, boynunun ardından tutub, mətbəxdən çölə itələdi və qapını arxasınca möhkəmcə çırpdı. “Qardaş, - Vilhelmə hörmətlə dedi, - sizin ordeninizin və onun övliyalarının haqqında yava danışmaq ağlımdan da keçməz. Mən bu yarıminorit, yarıbencdiktin haqqında danışıram - özü də kim olduğunu bilmir”. “Onun keçmişi məlumdur, - Vilhelm mülayim səslə dedi, - lakin indi o da sənin kimi bir rahibdir və son ona qardaş qayğısı göstərməlisən”. “Bumunu hara gəldi soxur, bilir ki, kelar onu müdafiə edəcək. Artıq o da özünü kelar sanır. Monastırın malı ilə istədiyi zaman, gecə-gündüz öz malıymış kimi davranır”. “Gecəmi?” - Vilhelm soruşdu. Aşpaz, bədnam şeylərdən danışmaq istəmədiyini göstərərək, əlini yellədi. Vilhelm təkid etmədi və sakitcə südünü içdi. Marağım getdikcə artırdı. Ubertino ilə söhbət; Salvatorun və kelar atanın keçmişiylə bağlı sözlər; yarıqardaşlar və dönük-minoritlər barədə müxtəlif ağızlardan eşitdiyim xatirələr; sirli rahib Dolçinonun kim olmasını açıqlamaqdan ustadımın imtina etməsi... Tutqun xatirələr karvanı beynimdə yenidən canlanmağa başlamışdı. Səfərimiz zamanı, ən azı, iki dəfə flagellantların 87 87
Penitentləıə (“tövbə edənlər”) bənzəyirdilər, lakin bunlar bir-birlərini qamçılayırdılarsa, flagellantlar özləri özlərini qamçılayırdılar. Onların mənəvi ataları Petr Damiani (XI əsr) deyirdi ki, özü özünə işgəncə verən şəxs dörd məqsədə nail olur: 1) Məsihi təqlid edir; 2) ozabkeşliyi qəbul edir; 3) cismini ram edir; 4) günahlardan təmizlənir. Petr Damiani ciddi səylə özlərini qamçılayanlara nümunə olaraq, dominikan ordeninin banisi Müqəddəs Dominiki göstərirdi Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|