Az ərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnformasiya texnologiyalari institutu
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
36
Amazon Simple Storage Service (S3) - serverl ərdə verilənlərin yadda saxlanılması və Amazon Elastic Compute Cloud (EC2) - miqyaslaşdırıla bilən çoxsaylı serverlər üzərində hesablama resurslarından istifadə xidmətlərini təklif etmişdir. Amazon S3 xidm əti hər bir istifadəçiyə və ya təşkilata 1- 5000 Tb yaddaş əldə etməyə imkan verir. 1Gbayt yaddaşın aylıq qiyməti təxminən 0,0300-0,0275 ABŞ dolları intervalındadır. Bununla yanaşı, ödəmə faktiki istifadə olunmuş resurslara gör ə verilir. Əsasən, kitab ticarəti ilə məşğul olan Amazon kompaniyası 2006-cı ildən başlayaraq, istifadəçilərə bulud xidm əti təklif etməyə başlamışdır. Forbes jurnalının hesablamalarına görə, bu xidmət firmaya külli miqdarda gəlir qazandırmışdır [42]. Amazon kompaniya sına məxsus olan kompüterlərin hər birinin t əxmini qiyməti 300$ ABŞ dolları ətrafındadır. Hər bir kompüter cari işlər yerinə yetirdikdə kompaniyaya hər saata 0,1$, dig ər halda, yəni ondan məlumatların saxlanması kimi istifad
ə etdikdə, hər saata 0,18$ gəlir gətirir. Bu isə onu göstərir ki, Amazon kompaniya sı hər bir kompüterdən ildə 876$ gəlir əldə edir [43]. Kompüterl ərin istifadə etdiyi enerjiyə və onların işlək v əziyyətdə saxlanmasına sərf olunan xərcləri də nəzərə alsaq, bulud xidm ətindən gələn gəlirlər kompaniyanın ümumi g əlirlərinin 45%-ni təşkil edir. İBM və Microsoft kompaniyaları bulud sisteminin yaradılmasına milyonlarla dollar həcmində vəsait xərcləyirlər. İBM firması 2009-2010-cu illərdə 300 milyon dəyərində müxt
əlif dövlətlərin (ABŞ, Çin, Yaponiya, Fransa, Türkiyə və s.)
ərazisində yerləşən 13 verilənlər (data) mərkəzindən ibarət “bulud
texnologiyaları” sistemi yaradıb ki, bunun xidmətindən istifad
ə edən təşkilatların kompüterləri sıradan çıxdığı halda, kompüterl ərdə saxlanılan məlumatlar qısa zaman ərzində (2-6 saat müdd ətində) bərpa edilməsinə imkan verir [44,45]. Microsoft kompaniya sı 2010-cu ildə Bulud texnologiyaları əsasında işləyən “Windows Azure” əməliyyat sistemini satışa 37
çıxartdı. Yeni platforma İnternet vasitəsi ilə əlaqələndirilən server kompüterl ər qrupu əsasında işləyir və istifadəçilərə hesablama v ə yaddaş resurslarından istifadə xidməti təklif edir [46]. SAP v
ə Oracle kompaniyaları bulud texnologiyasının “proqram t əminatı xidmət kimi” (SaaS-Software-as-a-Service) servis platforması əsasında mərkəzləşdirilmiş tətbiqi proqramlardan (proqramlar əlavələrindən) istifadə xidmətini t əklif edirlər. İntel firmasının təklif etdiyi bulud texnologiyaları İnternet istifad
əçilərinə və təşkilatlara mürəkkəb məsələlərin həlli üçün lazım olan hesablama resursları təklif edir. İntel firmasının yaratdığı xidmətdən dünyanın tanınmış firmaları (Facebook, Tencent, Baidu v ə Oracle) geniş istifadə edir [47]. Sun Microsystems kompaniya sının texniki direktoru Q. Paradopulos San- Fransiskoda (Kaliforniya, ABŞ) keçirilən beyn
əlxalq konfransındakı çıxışında bildirmişdir ki, “Cloud Computing ” adlanan konsepsiya yaxın gələcəkdə böyük şöhrət qazanacaq v ə kompüter resurslarından şəbəkə vasitəsilə geniş istifad
ə imkanı yaradacaq. Onun fikrincə, informasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı ona gətirəcək ki, kompaniyalar v ə təşkilatlar üçün verilənlərin emal və yadda saxlama m ərkəzlərini yaratmaq və onları daimi işlək vəziyyətdə saxlamaq s əmərəsiz olacaq. Beləliklə, kooperativ istifadəçilər bütün lazımi resursları müəyyən olunmuş ödəniş əsasında bulud texnologiyaları resurslarını provayderlərdən icarəyə götürə bil ərlər. Nəticədə, təşkilatların öz emal mərkəzlərinin yaradılması üçün alınacaq texniki və proqram vasitələrinə sərf olunacaq x ərclər azalacaq [48]. Bulud
texnologiyaları mövcud sistemlərə nəzərən daha sür
ətli sistemdir. Məs: bulud xidmətindən istifadə edən kompaniya ların web resurslarına daxil olan müraciətlərin və ya trafikl
ərin həcmi artarsa, bu zaman onun çox sayda serverləri icar
əyə götürmək imkanı olur və əksinə müraciətlərin sayı azalarsa (m əsələn, gecə), serverlərin sayını azalda bilir.
38
Gartner firmasının ekspertlərinin proqnozuna görə, “Fortuna 1000” siyahısında olan kompaniyaların 80%-i gələcəkdə bulud xidm
ətindən istifadə edəcək [43]. Bulud
texnologiyaları öz İT-infrastrukturlarının yaradılması üçün lazımi qədər investisiya tapa bilməyən yeni yaradılan mü əssisələr və kiçik biznes kompaniyaları üçün çox c əlbedicidir. Bu texnologiyasının yeni olmasına baxmayaraq, sürətlə inkişaf etməyə başlayıb. Ona görə də, hesablama xidmətindən istifad
ə etmək istifadəçilərdən proqramlaşdırma sahəsində bilikl
ər tələb edir. Yeni yaradılan kompaniyaların bulud xidm
ətindən istifadə etməsi məqsədə uyğun sayılır. Məsələn, aviabiletl ərin satışı ilə məşğul olan FlyMinok (ABŞ) kompaniya sı bu xidmətdən istifadə etməyə qərar vermişdir. Bu kompaniya C ənubi Kaliforniyada çarter reyslərə yerlərin tam satışı ilə məşğul olur. Firma təklifləri analiz edərək, uçuşun qiym ətini hesablayıb müəyyən edir. Hesablamaların və uçuşun koordinasiyasını təmin etmək üçün 10 serverdən ibarət olan veril
ənlərin emal mərkəzini yaratmaq və proqram təminatına t əxminən 250000 ABŞ dolları vəsait tələb olunurdu. Amma bu m əsələləri Amazon firmasının EC2 platforması əsasında həyata keçirdiyin ə görə, bu xərc firmaya 28000 ABŞ dollarına başa g əlmişdir [49]. Bir çox ekspertl ər bulud texnologiyasının yaxın beş ildə informasiya t exnologiyaları infrastrukturunu yenid
ən formalaşdıracağını qeyd edirlər. Bu texnologiyanın köməyi ilə, istifad əçilər müxtəlif kompüter avadanlıqlarından (fərdi kompüter, notbuk, smartfonlar, kommunikatorlar v ə s.) İnternet vasit əsi ilə bulud texnologiyalarının xidmətindən (hesablama resursları, proqram təminatı, verilənlər və s.) geniş istifadə ed əcəklər. Bulud texnologiyalarının yüksək hazırlığa malik olması və geniş ərazini əhatə etməsi ondan istifadə etməyin üstünlüyünü t əmin edir. İDS (International Data Corporation - İnformasiya texnologiyalari üzr ə bazarı təhlil və tədqiq edən analitik mərkəz Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|